آن دست و آن زبان که درو نیست نفع خلق

غیر از زبانِ سوسن و دستِ چنار نیست

برهان محبت، نَفَس سرد من است

عنوانِ نیاز، چهرهٔ زرد من است

میدان وفا، دلِ جوانمردِ من است

درمانِ دلِ سوختگان، درد من است

مسلمانان مسلمانان مسلمانی مسلمانی

وزین آیین بی دینان پشیمانی پشیمانی

شگفت آید مرا بر دل ازین زندان سلطانی

که در زندان سلطانی منم سلطان زندانی

بمیرید از چنین جانی کزو کفر و هوا زاید

[...]

از پند تو ای خواجه چه سود است که مارا

هر نقش که نقاش ازل کرده همانیم

ای خداوندان مال الاعتبار الاعتبار

ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار

پیش ازین کاین جان عذرآور فروماند زنطق

پیش ازین کاین چشمِ عبرت بین فروماندزکار

پند گیرید ای سیاهیتان گرفته جای پند

[...]

این جهان بر مثال مرداریست

کرکسان گرد او هزار هزار

این مر آن را همی کشد مخلب

آن مر این را همی زند منقار

آخرالامر بر پرند همه

[...]

گویی که بعدِ ما چه کنند و کجا روند

فرزندگان و دخترکانِ یتیمِ ما

خودیاد ناوری که چه کردند و چون شدند

آن مادران و آن پدران قدیم ما

برگ بی برگی نداری لاف درویشی مزن

رخ چو عیاران میارا، جان چو نامردان مکن

یا برو همچون زنان رنگی و بویی پیش گیر

یا چو مردان اندر آی و گوی در میدان فکن

هرچه یابی جز هوا آن دین بود در جان نگار

[...]

از ما و خدمت ما کاری نیاید ای دوست

هم خود بنا نمودی هم خود تمام گردان

به مر ماهی مانی نه این تمام نه آن

منافقی چه کنی مار باش یا ماهی

نکند دانا مستی، نخورد عاقل می

ننهد مردم هشیار سوی مستی پی

چه خوری چیزی کز خوردن آن چیز ترا

نی چون سرو نماید به نظر سرو چو نی

گر کنی بخشش گویند که می کرده نه او

[...]

ز هر بدی که تو گویی هزار چندانم

مرا نداند زان گونه کس که من دانم

به یک صغیره مرا رهنمای سلطان بود

به صد کبیره کنون رهنمای شیطانم

هواست دانه و من دانه چین وهاویه دام

[...]

تا کی ز گردش فلک آبگینه رنگ

بر آبگینه خانهٔ طاعت زنیم سنگ

بر آبگینه سنگ زدن فعل ما و ما

تهمت نهاده بر فلکِ آبگینه رنگ

اصرار کرده با گنهِ خود به سر و جهر

[...]

با بدان کم نشین که صحبتِ بد

گرچه پاکی ترا پلید کند

آفتاب ار چه روشن است او را

پاره‌ای ابر ناپدید کند

صوفی مباش منکر رندان می پرست

کاندر پیاله پرتوی از روی یار هست

رند و است جرعهٔ می از اسباب دنیوی

و آن هم بیفکند ز کف آنگه که گشت مست

شیخ است و صدهزار تعلق ز نیک وبد

[...]

عالمی غرق تحیر به لب بحر وجود

دیده بر موج و کسی را خبر از دریا نیست

سخن از خویش بگو سخرهٔ بیگانه مشو

کاندرین دیر کهن غیر تو کس گویا نیست

قد برافراخته‌ای چهره برافروخته‌ای

کار خودساخته‌ای خرمن ما سوخته‌ای

تا نیابد خبرِ حسنِ تو غیر از غیرت

همه را دیده فروبسته و لب دوخته‌ای

گو از سر هر دو کون برخیزد

هر کس که میان ما نشیند

چون در همه جا بجز تو کس نیست

در صومعه کس چرا نشیند

ز هم نمی‌گسلد رشتهٔ نظارهٔ من

به عمر خود نکنم غیر یک نگاه ترا

چه منع می‌کنی از بینوایی که مراست

که پادشاه ندارد گدایی که مراست

اگر زاهدانند وگر عارفانند

همه مردِ مزدند مرد خدا کو

مرا لایق سوختن می‌شماری

اگر صادقی آتش و بوریا کو

خدایا از آن خوان که از بهر خاصان

[...]