طعنه بر من مزن به صورت زشت

ای تهی از فضیلت و انصاف

تن بود چون غلاف و جان شمشیر

کار شمشیر می کند نه غلاف

کسی که با همه کس خوی بد به کار برد

همیشه در کف صد غصه ممتحن دانش

مرو به شحنه که زندان مقام او گردان

که پوست بر تن بدخو بس است زندانش

اعتراض است بر احکام جهاندار حکیم

عادت مرد حسد پیشه که خاکش به دهن

هر چه بیند به کف غیر فغان بردارد

که چرا داد به وی بی سبب آن را نه به من

هرچه آمد به دست مرد کریم

همه در پای دوستان افشاند

وانچه اندوخت سفله طبع لئیم

بعد مرگ از برای دشمن ماند

ای که بر سفله می دری جامه

نام ترسم به گرگیت برود

مشو افسوس پیشه با خردان

ور نه فر بزرگیت برود

دلا گوش کن از من این نکته خوش

که مانده ست در گوشم از نکته دانان

که هرکس کشد تیغ نامهربانی

شود کشته تیغ نامهربانان

صفحه دهر بود دفتر عمر همه خلق

اینچنین گفت خردمند چو اندیشه گماشت

خرم آن کس که درین دفتر پاک از همه حرف

رقم خیر کشید و اثر خیر گذاشت

عقل زن ناقص است و دینش نیز

هرگزش کامل اعتقاد مکن

گر بد است از وی اعتبار مگیر

ور نکو بر وی اعتماد مکن

ای پسر سری کش از دشمن نهفتن لازم است

به که از افشای آن با دوستان کم دم زنی

دیده ام بسیار از سیر سپهر کج نهاد

دوستان دشمن شوند و دوستیها دشمنی

علمی که ناگزیر تو باشد بدان گرای

وان را کز آن گزیر بود جستجو مکن

وان دم که حاصل تو شود علم ناگزیر

غیر از عمل به موجب آن آرزو مکن

تخم ظلم شاه نافرمانی مردم بود

جو چو کاری حاصل آن کشته کی گندم بود

زن آن بود که به هرکس که نیست محرم او

اگر چه مردم چشم است روی ننماید

به روی هر که نه جفت ویست گرچه به حسن

بود چو ماه فلک طاق، چشم نگشاید

خامش نشین که جمع نشستن به خامشی

بهتر ز گفتنی که پریشانی آورد

از سر سر به مهر پشیمان نشد کسی

بس فاش گشته سر که پشیمانی آورد

هر چه افشای آن بود دشوار

با حریفان مگو به آسانی

کانچه داری نهفته بتوان گفت

وانچه گفتی نهفت نتوانی

هر سر سر به مهر که در خاطر افتدت

سرعت مکن به لوح بیانش نگاشتن

ترسم شود غرامت اظهار آن تو را

مشکل تر از ندامت پوشیده داشتن

بخردی را ز راز فاش و نهان

مثلی نیک بر زبان رفته

کین چو تیر است مانده در قبضه

وان چو تیر است از کمان رفته

ابلهی کو می کند موی سفید خود سیاه

از پی پیری جوانی را همه دارد امید

پیش دانایان که در بند شکار دولتند

کی بود زاغ سیه را رونق باز سفید

می کند کسب اشتها خواجه

تا به آن رخنه در مزاج کند

وانگه آن رخنه را ز پخته و خام

هر چه یابد به آن علاج کند

ای زده لاف خرد چند به شهوت گیری

گیسوی شاهد و زنجیر جنون جنبانی

چه جنون باشد ازین بیش که پیش زنکی

بنشینی به سر زانو و کون جنبانی

پیش کسری ز خردمند حکیمان می رفت

سخن از سخت ترین موج درین لجه غم

وان یکی گفت که بیماری و اندوه دراز

وان دگر گفت که ناداری و پیریست به هم

سومین گفت که قرب اجل و سؤ عمل

[...]