از دل غم دلفروز میباید دید

وز جان چو چراغ سوز میباید دید

وین از همه سختتر که مانندهٔ شمع

سوزِ شب و مرگِ روز میباید دید

بس شب که چو شمع با سحر باید بُرد

در هر نفسی سوزِ دگر باید بُرد

عمری که بدو چو شمع امیدی نیست

هم بر سر پای می بسر باید بُرد

شمعی که ز سوز خویش بر خود بگریست

این خنده به سر بریدنش باری چیست

در عشق چو شمعِ مرده میباید زیست

پس در همه کس چو شمع روشن نگریست

گفتم: شمعا! چند گدازی مگداز

گفتا: تو خبر نداری از پردهٔ راز

چون نگدازد کسی که او را همه شب

بر سر دو موکل بود از آتش و گاز

گفتم:‌شمعا! چون همه شب در کاری

از گرمی کار و بار برگی داری

گفتا که درین سوختن و دشواری

اشکم بارست و آتشم سرباری

ای شمع سرافراز چه پنداشته‌ای

کز سرکشی خویش سر افراشته‌ای

در سوختن و بریدن افکندی سر

با خویش همانا که سری داشته‌ای

ای شمع! فروختی و لاف آوردی

آتش به سر خود به گزاف آوردی

در سینه چو من نهفته در آتش عشق

از بهر چه سر را به طواف آوردی

چون شمع دمی نبود خشنود از خویش

در سوز برآورد بسی دود از خویش

گفتم که مسوز، گفت: تو بی خبری

زان میسوزم تا برَهم زود از خویش

میپرسیدم دوش ز شمع آهسته

کاخر به خوش آیدت بگو ای خسته!

گفت: آن که مرا به درد من بگذارند

تا میسوزم به دردِ خود پیوسته

شمع از در جمع چون درآمد حالی

گفتم که تُرا کار برآمد حالی

گر آتش سوزنده در افتاد به تو

شکر ایزد را کان به سرآمد حالی

آتش همه با شمع جفا خواهد کرد

وز سوختنش بی سر وپا خواهد کرد

کردش ز عسل جدا به گرمی آخر

وز موم به نرمیش جدا خواهد کرد

از روغنِ شمع بوی خون می‌آید

کز پیشِ عسل تشنه کنون می‌آید

این طرفه که در مغز وی افتاد آتش

روغن همه از پوست برون می‌آید

ای شمع! تُرا نیست ز سوز آگاهی

زیرا که ز سوختن بسی میکاهی

مینالم من ز شادی سوز مدام

پس عشق درآموز اگر میخواهی

ای شمع! برو که سوختن حدّ من است

مقبول نیی که سوز تو ردّ من است

تو میسوزی به درد و من مینالم

پس سوز نه برقدّ تو بر قدّ من است

ای شمع! تُرا ز سوز محروم کنند

گر سوز منتْ تمام معلوم کنند

فرقی است ز سوزی که همه جان سوزد

تا آن که به دستِ خویش از موم کنند

ای شمع! تویی علی الیقین دشمنِ تو

خود را کشتی خون تو در گردنِ تو

با آتش سوزنده گرفتی سرِخویش

تا چند زسرگرفتگی کردنِ تو

ای شمع! چو از آتش افسر کردی

تا دست به گردن بلا در کردی

در سر مکن از خویش و غمِ خود خور ازانک

بی سرگشتی از آنچه در سر کردی

ای شمع! اگرچه مجلس افروخته‌ای

اما تن نرم و نازکت سوخته‌ای

تو سر زده در دهان گرفتی آتش

نفط اندازی از که در آموخته‌ای

ای شمع! چو تو هیچ کس آشفته ندید

در سوز یکی مست جگر تفته ندید

هرگز چشمی در همه آفاق چو تو

یک سوختهٔ ز سر برون رفته ندید

ای شمع! مگر چنان گمانْت افتادست

کاتش ز زبان در دل و جانْت افتادست

هر دم گویی در دلم آتش افتاد

این چه سخنی است کز زبانْت افتادست