مهتری گر به کام شیر در است

شو خطر کن ز کام شیر بجوی

یا بزرگی و عز و نعمت و جاه

یا چو مردانت مرگ رویاروی

از آن چندان نعیم این جهانی

که ماند از آل ساسان و آل سامان

ثنای رودکی مانده‌ست و مدحت

نوای باربد مانده‌ست و دستان

بسا کاخا که محمودش بنا کرد

که از رفعت همی با مه مرا کرد

نبینی زآن همه یک خشت بر پای

مدیح عنصری مانده‌ست بر جای

چو کودک لب از شیر مادر بشست

ز گهواره محمود گوید نخست

به تن زنده پیل و به جان جبرئیل

به کف ابر بهمن به دل رود نیل

جهاندار محمود شاه بزرگ

[...]

بوی جوی مولیان آید همی

بوی یارِ مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی راه او

زیر پایم پرنیان آید همی

آبِ جیحون از نشاطِ روی دوست

خِنگِ ما را تا میان آید همی

ای بخارا! شاد باش و دیر زی

[...]

رستم از مازندران آید همی

زَینِ مُلک از اصفهان آید همی

آفرین و مدح سود آید همی

گر به گنج اندر زیان آید همی

کی عیب سر زلف بت از کاستن است

چه جای به غم نشستن و خاستن است

جای طرب و نشاط و می خواستن است

کاراستن سرو ز پیراستن است

با کاروان حله برفتم ز سیستان

با حلهٔ تنیده ز دل بافته ز جان

چون پرند نیلگون بر روی پوشد مرغزار

پرنیان هفت رنگ اندر سر آرد کوهسار

خاک را چون ناف آهو مشک زاید بی قیاس

بید را چون پر طوطی برگ روید بی شمار

دوش وقت صبحدم بوی بهار آورد باد

[...]

من رفتم و فرزند من آمد خلف صدق

او را به خدا و به خداوند سپردم

ای ماه چو ابروان یاری گوئی

یا نی چو کمان شهریاری گوئی

نعلی زده از زر عیاری گوئی

در گوش سپهر گوشواری گوئی

چون آتش خاطر مرا شاه بدید

از خاک مرا بر زبر ماه کشید

چون آب یکی ترانه از من بشنید

چون باد یکی مرکب خاصم بخشید

گر شاه سه‌شش خواست سه‌یک زخم افتاد

تا ظن نبری که کعبتین داد نداد

آن زخم که کرد رای شاهنشه یاد

در خدمت شاه، روی بر خاک نهاد

در بند تو ای شاه ملکشه باید

تا بند تو پای تاجداری ساید

آن کس که ز پشت سعد سلمان آید

گر زهر شود ملک تو را نگزاید

شعرهای مرا به بی نمکی

عیب کردی روا بود شاید

شعر من همچو شکر و شهد است

واندر این دو نمک نکو ناید

شلغم و باقلیست گفتهٔ تو

[...]

یکی نامه فرمود نزدیک سام

سراسر درود و نوید و خرام

نخست از جهان آفرین یاد کرد

که هم داد فرمود و هم داد کرد

وزو باد بر سام نیرم درود

[...]

از این نامه از نامداران شهر

علی دیلم و بودلف راست بهر

نیامد جز احسنتشان بهره‌ام

بکفت اندر احسنتشان زهره‌ام

حیی قتیبه‌ست از آزادگان

[...]

به بینندگان آفریننده را

نبینی مرنجان دو بیننده را