دعوی همت کسی کند کاو را

جان بلب آید زلال خضر ننوشد

گر بفرستد عزیز جامه مصرش

خرقه کند اختیار و جامه نپوشد

آنها که ز معبود خبر یافته اند

از جمله کاینات سرتافته اند

در یوزه همی کنم زمردان نظری

مردان همه قرب از نظر یافته اند

خواهی که در اینزمانه مردی گردی

وندر ره دین صاحب دردی گردی

روزان و شبان بگرد مردان می گرد

مردی گردی چو گرد مردی گردی

شرطست که چون مرد شوی درد شوی

خالی تر و ناچیزتر از گرد شوی

هر کو ز مراد کم کند مرد شود

کم کن الف مراد تا مرد شوی

دل بخلق مبند که خسته گردی

دل به خدا بند که رسته گردی

هر چیز در این عرصه ترا پیش آید

حق میباید کزان ترا بیش آید

آنها که همی دهند از دیده نشان

در عین تحیراند و در بحر گمان

سریست نهان ز دیده عالمیان

آن را که نمودند به بستند دهان

صد سال در آتشم اگر رحل بود

آن آتش سوزنده مرا سهل بود

با مردم نااهل نباید صحبت

کز مرگ بترصحبت نا اهل بود

با هر که نشستی و نشد جمع دلت

وز تو نرهید زحمت آب و گلت

زنهار ز صحبتش گریزان می باش

ورنه نکند روح عزیزان بحلت

قولی بسر زبان خود بربستی

صد خانه پر از بتان یکی نشکستی

گفتی که بیک قول شهادت رستم

فردات کند خمار کامشب مستی

دی کز تو گذشت هیچ از آن یاد مکن

فردا که نیامده است فریاد مکن

بر رفته و ناآمده بنیاد منه

حالی خوش باش عمر بر باد مکن

عمری به غم دنیی دون می گذرد

هر لحظه ز دیده اشک خون می گذرد

شب خفته و روز مست و هر صبح خمار

اوقات عزیز بین که چون می گذرد

اگر چیزی می دانی من گنجی بودم نهانی

کلید او بدست شیخ خرقانی

گر در ره شهوت و هوی خواهی رفت

کردم خبری که بینوا خواهی رفت

بنگر که کئی و از کجا آمده ئی

می دان که چه می کنی کجا خواهی رفت

اگر روزی صد بار خاک شوی

به از آنکه در بند خود هلاک شوی

تا چند ببازوی خودت پست شوی

بشتاب که از فنای خود هست شوی

از مایه و سود دو جهان دست بشوی

[...]

مکن که آه فقیران شبی برون تازد

فغان و ناله به عرش و ملائک اندازد

زتیر تخش یتیمان مگر نمیترسی

زسوز سینه پیری که ناوک اندازد

حذر همی کن از آن ناله سحرگاهی

[...]

ای ستمکار بیندیش از آنروز سیاه

که ترا شومی ظلم افکند از جاه بچاه

حال اکنون بحقارت منگر جانب او

بشماتت کند آنروز بسوی تو نگاه

پلی شناس جهانرا و نو رسیده براو

مکن عمارت و بگذار و خوش ازو بگذر

کرا شنیدی و دیدی که مرگ دادامان

ز خاص و عام و بدو نیک و از صغیر و کبر

اگر هزار بمانی و گر هزار هزار

[...]

هر چیز که هست ترک میباید کرد

وز ترک اساس مرگ می باید کرد

در قطع تعلق از بدن راحت هاست

وزخواب قیاس مرگ میباید کرد

دلا در کار حق میکن نظرها

که در راه تو می بینم خطرها

گشا از خواب غفلت چشم تا من

که در گوش تو بر گویم خبرها

نگر در خلق گورستان فکنده

[...]

اگر در ظلمتی اینک سراجت

حساب امروز کن فردا چه حاجت

هم اکنون حکم کل من علیها

ستاند از تو این تاج و دواجت

به کنج تخته تابوت خسبی

[...]