گنجور

برای پیشنهاد تصاویر مرتبط با اشعار لازم است ابتدا با نام کاربری خود وارد گنجور شوید.

ورود به گنجور

 
اسیر شهرستانی

میرزا جلال‌الدین محمد بن مؤمن اسیر شهرستانی اصفهانی (زاده ۱۰۲۹ ق در اصفهان – درگذشت ۱۰۴۹ ق و به روایتی ۱۰۵۹ ق) از شاعران بزرگ فارسی‌سرای سبک هندی قرن ۱۱ ق. است.

میرزا جلال‌الدین، فرزند ارشد میرزا مؤمن از سادات شهرستان - از توابع اصفهان - و از شاعران بزرگ سبک هندی سدهٔ ۱۱ ق. است. ظاهراً در سال ۱۰۲۹ ق در اصفهان زاده شد.

دامنهٔ علم و دانش او به درستی دانسته نیست اما از قصایدش که بیشتر در مدح ائمه است، آگاهی او از علوم دینی و مسائل عرفانی و فلسفی تا حدودی آشکار می‌شود.

وی معاصر شاه عباس اول، شاه صفی و شاه عباس دوم بود و به «اسیر» تخلص می‌کرد. وی شاگرد فصیحی هروی و داماد شاه عباس دوم بود.

اسیر علاوه بر مهارت در سخنوری، نقاد و شعرسنج بود و منزلش محفل ادب و مجمع شاعران و سخنواران. گر چه هیچگاه به هند نرفت اما شعرش خصوصا در هند بیشتر از ایران رواج داشته است.

وی به جهت افراط در شراب‌خواری در جوانی درگذشت. در سال مرگ او اختلاف است. ذبیح‌الله صفا به نقل از منابع مورد استفادهٔ خود تاریخ مرگ وی را ۱۰۴۹ ق نوشته و این تاریخ شهرت بیشتر دارد ولی ولی‌قلی‌بیک شاملو در قصص الخاقانی ۱۰۵۹ ق ضبط کرده‌است که درست‌تر به نظر می‌رسد.

این آمار از میان ۶٬۳۲۵ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۱٬۱۶۶ ۱۸٫۴۳
۲ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۱٬۰۸۳ ۱۷٫۱۲
۳ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۷۳۵ ۱۱٫۶۲
۴ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۷۰۵ ۱۱٫۱۵
۵ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۶۶۶ ۱۰٫۵۳
۶ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۴۲۸ ۶٫۷۷
۷ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۴۲۶ ۶٫۷۴
۸ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۲۷۱ ۴٫۲۸
۹ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۱۹۶ ۳٫۱۰
۱۰ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۱۹۲ ۳٫۰۴
۱۱ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۹۹ ۱٫۵۷
۱۲ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۵۴ ۰٫۸۵
۱۳ مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) ۵۳ ۰٫۸۴
۱۴ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۵۱ ۰٫۸۱
۱۵ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۲۷ ۰٫۴۳
۱۶ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۲۶ ۰٫۴۱
۱۷ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۲۰ ۰٫۳۲
۱۸ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۱۸ ۰٫۲۸
۱۹ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۱۷ ۰٫۲۷
۲۰ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۱۶ ۰٫۲۵
۲۱ فاعلن مفاعیلن فاعلن مفاعیلن (مقتضب مثمن مطوی مقطوع) ۱۴ ۰٫۲۲
۲۲ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۱۳ ۰٫۲۱
۲۳ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۱۳ ۰٫۲۱
۲۴ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۱۱ ۰٫۱۷
۲۵ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۸ ۰٫۱۳
۲۶ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) ۷ ۰٫۱۱
۲۷ مستفعلتن مستفعلتن ۳ ۰٫۰۵
۲۸ مفاعیل فعولن مفاعیل فعولن ۳ ۰٫۰۵
۲۹ وزن‌یابی نشده ۲ ۰٫۰۳
۳۰ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۲ ۰٫۰۳

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۶٬۳۰۷ ۹۹٫۷۲
۲ قطعه ۱۲ ۰٫۱۹
۳ مثنوی ۴ ۰٫۰۶
۴ رباعی ۲ ۰٫۰۳

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ دیوان اشعار ۶٬۳۲۵ ۱۰۰٫۰۰