قٰالُوا وَ أَقْبَلُوا عَلَیْهِمْ مٰا ذٰا تَفْقِدُونَ (۷۱) قٰالُوا نَفْقِدُ صُوٰاعَ اَلْمَلِکِ وَ لِمَنْ جٰاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِیرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعِیمٌ (۷۲) قٰالُوا تَاللّٰهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ مٰا جِئْنٰا لِنُفْسِدَ فِی اَلْأَرْضِ وَ مٰا کُنّٰا سٰارِقِینَ (۷۳) قٰالُوا فَمٰا جَزٰاؤُهُ إِنْ کُنْتُمْ کٰاذِبِینَ (۷۴) قٰالُوا جَزٰاؤُهُ مَنْ وُجِدَ فِی رَحْلِهِ فَهُوَ جَزٰاؤُهُ کَذٰلِکَ نَجْزِی اَلظّٰالِمِینَ (۷۵) فَبَدَأَ بِأَوْعِیَتِهِمْ قَبْلَ وِعٰاءِ أَخِیهِ ثُمَّ اِسْتَخْرَجَهٰا مِنْ وِعٰاءِ أَخِیهِ کَذٰلِکَ کِدْنٰا لِیُوسُفَ مٰا کٰانَ لِیَأْخُذَ أَخٰاهُ فِی دِینِ اَلْمَلِکِ إِلاّٰ أَنْ یَشٰاءَ اَللّٰهُ نَرْفَعُ دَرَجٰاتٍ مَنْ نَشٰاءُ وَ فَوْقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیمٌ (۷۶)
گفتند و روی کردند بر ایشان که چه کرده‌اید (۷۱) گفتند می‌جوییم آب‌خواره ملک را و برای کسی که آورد آن را بار شتریست و منم بآن کفیل (۷۲) گفتند بخدا که بحقیقت دانستید که نیامده‌ایم تا فساد کنیم در زمین و نیستیم ما دزدان (۷۳) گفتند پس چیست پاداش آن اگر باشید دروغگویان (۷۴) گفتند پاداش آن کسی که یافت شد در متاعیش پس آن کس جزای آنست همچنین جزا میدهیم ستمکاران را (۷۵) پس ابتدا کرد بظرفهای ایشان پیش از ظرف برادرش پس بیرون آورد آن را از ظرف برادرش همچنین حیله کردیم برای یوسف نبود که بگیرد برادرش را در دین پادشاه جز آنکه خواهد خدا بلند گردانیدیم مراتب آن را که خواهیم و بالای هر صاحب دانشی دانائیست (۷۶)
چون شنیدند آل یعقوب این ندا
سوی ایشان رو نمودند از قفا
می بگفتند از شما گم شد چه چیز
که ندا ء اینسان کنید از بی تمیز
آن کسان گفتند می جوییم ما
مشربۀ زرین که بود از پادشا
وَ لِمَنْ جَآءَ بِهِ حِملُ بَعِیر
ضامنم خود من بر این بر ناگزیر
یعنی آن کو آرد آن را لاکلام
بهر او یک اشتر آمد از طعام
می بگفتند آن پیمبر زادگان
تَااللهِ اعنی بر خدای انس و جان
خود شما دانید ما هستیم امین
بی خیانت بی فساد اندر زمین
اشتران را بسته ایم اینسان دهان
تا به لب نارند از زرع کسان
ما ز کنعان نامدیم اینجا یقین
تا کنیم افساد در این سرزمین
ما نه دزدیم و نه دزدی کار ماست
هر چه دور از عقل باشد عار ماست
مصریان گفتند پس چبود جزا
گر که باشید اندر این کاذب شما
مر جزاء گفتند گر در بار کس
یافت گردد مال دزدی یک عدس
آنکه صاحب مال گیرد دزد را
بهر خدمت تا به سالی مزد را
همچنین پاداش استمکارگان
میدهیم اعنی که دزدان را عیان
پس غلامان کاروانان را ز راه
بازگرداندند بر درگاه شاه
ابتداء کردند پس در جستجو
پیش از بار برادر رو به رو
پس به بار ابن یامین یافتند
چونکه آخر بار او بشکافتند
ما به یوسف این چنین آموختیم
شمع تدبیرش به وحی افروختیم
تا جزای کید اخوان را چنین
بدهد از تعلیم ما اندر زمین
نیست فعلی بیجزاء چند از خدای
مجرمان را بخشد از فضل و عطای
آن غم و اندوه و خجلت های بیش
بودشان پاداش آن افعال پیش
آنکه افکندند یوسف را به چاه
پس سپردندش به مالک بی گناه
دل شکستند آن پدر را بی سبب
سالها بگریست اندر روز و شب
گرچه حق بخشیدشان لیکن جزاء
شرط باشد هر عمل را بی خطاء
تا که وصف عدل هم یابد ظهور
گرچه اندک بُد جزاء و افزون قصور
بود آن هم از دعاهای پدر
که ببرد افعال ایشان از نظر
گفت بگذشتم من از اعمالشان
هم تو بگذر رحم کن بر حالشان
پس بُد این تدبیر از الهام حق
تا که بر یوسف نباشد طعن و دق
پس به فرزندان یعقوب انفعال
گشت وارد وز بیان گشتند لال
جمله کردند از نشان بد منش
نزد یوسف بر برادر سرزنش
این نبُد در کیش مصر و دین شاه
کو برادر را به خود دارد نگاه
بل غرامت بود سارق را ز مال
هم زدن با تازیانه لامحال
پس به استرقاق نگرفت او مگر
با ارادة حق برادر را دگر
کید حق بود اینکه آن کنعانیان
این چنین شان گشت جاری بر زبان
که جزای دزد بر صاحب متاع
هست سالی بندگی بی امتناع
رتبه ها خواهیم چون افزون کنیم
کَانَ فَوقَ کُلِّ ذِی عِلْمٍ عَلِیم
تا که گردد منتهی بر ذات حق
کوست دانا بر رموز ماخَلَق
علم حق ذاتی است، علم است از صفات
نیست حق را وصف او زاید به ذات
شرح آن در جای خود سازم بیان
گفت یوسف نک چه با کنعانیان
خود شما گفتید ما آزاده ایم
بس امینیم و پیمبر زاده ایم
از شما صادر چرا گشت این عمل
در دیانت بودتان پنهان دغل
پس برادرها به بنیامین خطاب
این چنین کردند از قهر و عتاب
کابن راحیل این چه فعلی بُد شنیع
کز تو سر زد خواری آمد بر جمیع
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن بخش‌هایی از داستان حضرت یوسف (ع) را روایت می‌کند. در اینجا برادران یوسف به مصر آمده‌اند و از یوسف، که اکنون مقام بالایی دارد، می‌خواهند که آب‌خواره پادشاه را پیدا کنند. آنها ادعا می‌کنند که نیامده‌اند برای فساد در زمین و خود را بی‌خطر معرفی می‌کنند. اما وقتی یوسف به آنها می‌گوید پاداش کسی که متاعی را دزدیده، باید پیدا شود، برادرش را می‌گیرند و حقایق آشکار می‌شود. یوسف به طور پنهانی به آنها می‌آموزد که این مسائل بخشی از تدبیر الهی‌ست و افراد باید مسئول اعمال خود باشند. برادران یوسف، در مواجهه با این شرایط، سرافکنده و ناامید می‌شوند و در مورد اعمالشان فکر می‌کنند. در نهایت، عدالت خداوند به نمایش گذاشته می‌شود و نشان می‌دهد که هر عملی پاداشی دارد.
هوش مصنوعی: آنها به سمت او آمدند و پرسیدند چه چیزی را گم کرده‌اید؟ آنها گفتند: ما دستبند پادشاه را گم کرده‌ایم و هر کس که آن را بیاورد، ما بر او هزینه سفر را خواهیم داد. آنها به او گفتند: سوگند به خدا، شما می‌دانید که ما برای فساد در این زمین نیامده‌ایم و دزد نیستیم. آنها پرسیدند: اگر راست می‌گویید، مجازات شما چیست؟ آنها پاسخ دادند: مجازات آن این است که هر کس این وسیله را در بار او پیدا شود، جزای او همین است. بدین ترتیب ما مجازات ستمگران را میدهیم. سپس او از بارهای آنها شروع کرد و در نهایت وسیله‌ای را از بار برادرش بیرون آورد. این گونه ما برای یوسف نقشه کشیدیم؛ او نمی‌توانست برادرش را طبق قانون پادشاه بگیرد مگر اینکه خدا بخواهد. ما درجات کسانی را که می‌خواهیم بالا می‌بریم و بالاتر از هر دانشمندی، عالم‌تری وجود دارد.
هوش مصنوعی: آنها به متهمین گفتند: شما چه کرده‌اید؟ جواب دادند که ما به دنبال آب‌خورده‌های ملک هستیم و برای کسی که آنها را بیاورد، بار شتر است و من هم ضامن آن هستم. آنها گفتند: به خدا قسم، شما واقعاً می‌دانید که برای فساد در زمین نیامده‌ایم و ما دزدان نیستیم. پرسیدند: اگر دروغگویید، پاداش شما چه خواهد بود؟ پاسخ دادند: پاداش کسی که در اموالش پیدا شود، همان است و ما ستمکاران را همین‌گونه کیفر میدهیم. سپس آنها شروع کردند به بازرسی ظرف‌هایشان قبل از ظرف برادرش و آن را از ظرف برادرش بیرون آوردند. این کارها را ما برای یوسف تدبیر کردیم تا نتواند برادرش را به دست آورد، مگر اینکه خدا بخواهد. ما درجات او را بالا می‌بریم و بالای هر صاحب دانش، دانایی وجود دارد.
هوش مصنوعی: وقتی که فرزندان یعقوب این صدا را شنیدند، به سمت آن صدا برگشتند و به عقب نگاه کردند.
هوش مصنوعی: می‌گفتند از شما چه چیزی گم شده که این‌گونه فریاد می‌زنید و از روی بی‌دقتی و بی‌توجهی صحبت می‌کنید.
هوش مصنوعی: آنها گفتند که ما به دنبال نوشیدنی گرانبهایی هستیم که متعلق به پادشاه است.
هوش مصنوعی: کسی که معجزه‌ای بزرگ به همراه دارد، زیرا بار او مثل بار شتری است و من بر این موضوع کاملاً مسوولیت دارم.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که آن کسی که افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای آنها ارزشمند است، همانند یک شتر است که غذا و روزی را به همراه می‌آورد. این بیت به اهمیت و ارزشگزاری کسی که منبع نعمت و خیر است، اشاره دارد.
هوش مصنوعی: آن پیامبران زاده می‌گفتند: به خدا سوگند، به خدای انسان‌ها و جان‌ها.
هوش مصنوعی: شما خودتان می‌دانید که ما افرادی هستیم صادق و قابل اعتماد، بدون خیانت و فساد در این دنیا.
هوش مصنوعی: ما دهان شتران را بسته‌ایم تا مبادا از محصولات دیگران چیزی بخورند.
هوش مصنوعی: ما از سرزمین کنعان به اینجا نیامده‌ایم تا اینجا را خراب کنیم و فساد به وجود آوریم.
هوش مصنوعی: ما نه انسان‌های فریبکاریم و نه کارمان به دزدی مربوط می‌شود. هر چیزی که از عقل و منطق دور باشد، باعث شرمندگی ماست.
هوش مصنوعی: مصریان گفتند پس چه جزایی خواهد بود اگر شما دروغگو باشید؟
هوش مصنوعی: اگر کسی از بارگاه کسی دزدی کند و چیزی به دست آورد، حتی اگر آن چیز تنها یک عدس باشد، باید به جزای عمل خود پاسخگو باشد.
هوش مصنوعی: کسی که دارای ثروت است، دزد را به خدمت می‌گیرد تا در مقابل، سالانه از او پاداشی بگیرد.
هوش مصنوعی: ما به دزدان و افراد فریب‌کار نشان میدهیم که چگونه پاداش عمل خود را به وضوح خواهند دید.
هوش مصنوعی: پس ملازمان کاروان‌ها را از مسیر بازگرداندند و به درب شاه آوردند.
هوش مصنوعی: در ابتدا، پیش از اینکه با برادر روبرو شوند، به جستجو مشغول شدند.
هوش مصنوعی: آنها پس از اینکه به بار پسر یامین رسیدند، متوجه شدند که او در نهایت به خاطر آخرین باری که برده بود، در میان آنها شکسته شده است.
هوش مصنوعی: ما به یوسف روش‌های تدبیر و برنامه‌ریزی را آموختیم و به او الهام کردیم تا در زندگی‌اش روشنگرانه عمل کند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که کار و تلاش ما در آموزش و یادگیری باعث می‌شود که در برابر نقشه‌ها و خنجرهای تیرگی و نیرنگ اعضای خانواده و دوستان، به این شکل پاداش دهیم. به عبارت دیگر، تلاش‌های ما در عرصه علم و یادگیری می‌تواند ما را از آسیب‌های نیرنگ و فریب محافظت کند.
هوش مصنوعی: هیچ عملی بدون پاداش نیست؛ خداوند از روی فضل و بخشندگی خود مجرمان را می‌بخشد.
هوش مصنوعی: تمام دردها و شرمندگی‌هایی که آنها تحمل کرده‌اند، پاداشی است برای کارهایی که در گذشته انجام داده‌اند.
هوش مصنوعی: کسی که یوسف را به چاه انداختند، در نهایت او را به دست مالک بی‌گناه سپردند.
هوش مصنوعی: پدر را بی دلیل دل شکسته‌اند و او سالها در روز و شب به خاطر این موضوع گریسته است.
هوش مصنوعی: اگرچه خداوند آنها را بخشیده، اما هر عملی که انجام می‌شود باید پاسخگو باشد و خطایی در آن وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که وصف عدالت روشن شود، حتی اگر پاداش کم باشد، کوتاهی‌ها و نواقص بیشتر ظاهر خواهد شد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که دعاهای پدر باعث شده تا اعمال و رفتار دیگران از دیده‌ها دور بماند یا کمتر به چشم بیاید. در حقیقت، قدرت دعا و خواسته‌های نیک پدر بر زندگی افراد تأثیرگذار است و می‌تواند به نوعی برطرف‌کننده مشکلات و ناپسندی‌ها باشد.
هوش مصنوعی: او گفت: من از کارهای آنها گذشته‌ام، تو هم بر آنها رحمت کن و در مورد وضعیتشان نرمش نشان بده.
هوش مصنوعی: این تدبیر الهی باعث شده است که هیچ آسیبی به یوسف نرسد و او مورد سرزنش قرار نگیرد.
هوش مصنوعی: پس فرزندان یعقوب به شدت متاثر شدند و به حالت ناتوانی درآمدند و در بیان احساساتشان ناتوان بودند.
هوش مصنوعی: همه به خاطر رفتار بد خودشان به یوسف این گونه سرزنش می‌کنند و او را ملامت می‌کنند که با برادرش چه رفتار نادری داشته است.
هوش مصنوعی: این در دین و مذهب مصری‌ها نبود که برادر را به خود نگاه کند و او را به عنوان اعتبار و ارج بنگرد.
هوش مصنوعی: بله، اگر دزدی از کسی چیزی بدزدد، باید به جای آن، غرامت بپردازد و نمی‌توان او را تنها با زدن تنبیه کرد.
هوش مصنوعی: او به جز با خواست خدا، برادرش را نتوانست به زیر ذره‌بین ببرد.
هوش مصنوعی: اینطور که به نظر می‌رسد، ماجرای کنعانیان به عنوان یک حقیقت و واقعیتی در زبان و گفتار مردم ثبت شده است.
هوش مصنوعی: اگر دزدی چیزی را ببرد، صاحب آن مال باید به مدت یک سال به او خدمت کند و هیچ گونه امتناعی از خود نشان ندهد.
هوش مصنوعی: اگر بخواهیم به درجات علمی افزوده کنیم، باید بدانیم که بالاتر از هر عالم و دانشمندی، دانشمندترین شخص وجود دارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که به حقیقت و وجود خداوند که از اسرار آفرینش آگاه است، برسیم.
هوش مصنوعی: علم حقیقی جزو ذات خداوند است و این علم از ویژگی‌های اوست و نمی‌توان او را به آن توصیف کرد، زیرا علم جزء وجود خود اوست.
هوش مصنوعی: من در آینده به توضیح و تفسیر آن خواهم پرداخت، اما اکنون بگذارید بگویم یوسف پیامی دارد که باید آن را به اهل کنعان برساند.
هوش مصنوعی: شما خودتان گفتید که ما آزاد هستیم، پس همواره با صداقت رفتار می‌کنیم و از نسل پیامبران هستیم.
هوش مصنوعی: چرا این کار از شما سر زد در حالی که در دین و اخلاق شما پنهان و ناپسند بود؟
هوش مصنوعی: برادران به بنیامین با لحن تند و خشم‌آلود صحبت کردند.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی از رفتار ناپسند فردی اشاره دارد که باعث سرافکندگی و شرمندگی دیگران می‌شود. سخن از این است که عمل زشت و ناپسند کسی به حدی ناراحت‌کننده و غیرقابل قبول است که باعث افت اعتبار و آبرو برای همه شده است. در واقع، این رفتار زشت باعث ایجاد ننگ و عذاب برای دیگران می‌گردد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.