ای شرف گوهر آدم به تو
روشنی دیده عالم به تو
چرخ که یک پشت ظفرساز تست
نُه شکم آبستنِ یک راز تست
گوش دو ماهی زبر و زیر تو
شد صدف گوهر شمشیر تو
مه که به شب تیغ درانداختهست
با سر تیغت سپر انداختهست
چشمه تیغ تو چو آب فرات
ریخته قرابه آب حیات
هر که به طوفان تو خوابش بَرَد
ور به مثل نوح شد آبش بَرَد
جام تو کیخسرو جمشید هُش
روی تو پروانه خورشید کش
شیردلی کن که دلیر افکنی
شیر خطا گفتم شیر افکنی
چرخ ز شیران چنین بیشهای
از تو کند بیشتر اندیشهای
آن دل و آن زَهره کهرا در مصاف؟
کز دل و از زَهره زند با تو لاف؟
هر چه به زیر فلکِ ازرق است
دست مراد تو برو مطلق است
دستنشان هست ترا چند کس
دستنشینِ تو فرشته است و بس
دور به تو خاتم دوران نبشت
باد به خاک تو سلیمان نبشت
ایزد کاو داد جوانی و ملک
ملک ترا داد تو دانی و ملک
خاک به اقبال تو زر میشود
زهر به یاد تو شکر میشود
می که فریدون نکند با تو نوش
رشته ضحاک برآرد ز دوش
میخور می مطرب و ساقیت هست
غم چه خوری؟ دولت باقیت هست
ملک حفاظی و سلاطین پناه
صاحب شمشیری و صاحب کلاه
گرچه به شمشیر صلابتپذیر
تاجسِتان آمدی و تختگیر
چون خلفا گنج فشانی کنی
تاج دهی تختستانی کنی
هست سر تیغ تو بالای تاج
از ملکان چون نستانی خراج؟
تختبر آن سر که بر او پای تست
بختور آن دل که در او جای تست
جغد به دور تو همایی کند
سر که رسد پیش تو پایی کند
منکر معروف هدایت شده
از تو شکایت به شکایت شده
در سُم رخشت که زمین راست بیخ
خصم تو چون نعل شده چار میخ
هفت فلک با گهرت حقهای
هشت بهشت از علمت شقهای
هرکه نه در حکم تو باشد سرش
بر سرش افسار شود افسرش
در همه فن صاحب یک فن تویی
جان دو عالم به یکی تن تویی
گوش سخا را ادبآموز کن
شمع سخن را نفسافروز کن
خلعت گردون به غلامی فرست
بوی قبولی به نظامی فرست
گرچه سخن فربه و جانپرورست
چونکه به خوان تو رسد لاغرست
بی گهر و لعل شد این بحر و کان
گوهرش از کف ده و لعل از دهان
وانکه حسود است بر او بیدریغ
لعل ز پیکان ده و گوهر ز تیغ
چون فلکت طالع مسعود داد
عاقبت کار تو محمود باد
ساخته و سوخته در راه تو
ساخته من سوخته بدخواه تو
فتح تو سر چون علم افراخته
خصم تو سر چون قلم انداخته
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به تمجید از ویژگیهای برجسته بشر میپردازد و از عظمت و شکوه آدمی سخن میگوید. او به صفتهایی مانند روشنایی، شجاعت و قدرتمندی اشاره دارد و بیان میکند که انسانها به نوعی بالاتر از دیگر موجودات هستند. شاعر از قدرت و تاثیر انسان در برابر چرخ فلک و وقایع زندگی یاد میکند و میگوید که هر چیزی تحت فرمان و اراده اوست.
شاعر همچنین به شخصیتهای اسطورهای و تاریخی، مانند کیخسرو و فریدون، اشاره میکند و میگوید که انسانها میتوانند با اراده و دلیر بودن، به پیروزیهای بزرگی دست یابند. او بر لزوم هوشیاری و فهم در مواجهه با چالشها تاکید کرده و به اهمیت علم و دانش نیز اشاره میکند.
در نهایت، شاعر به قدرت و عظمت حکمرانی انسان اشاره میکند و خوشبختی و کامیابی او را در طول تاریخ نوید میدهد. او امیدوار است که انسانها با کمال و صداقت، به موفقیتهای بیشتری دست یابند.
هوش مصنوعی: ای ارزش والای انسان، به توست که جهان روشنایی و روشنی مییابد.
هوش مصنوعی: چرخ فلک که همیشه پیروزی و موفقیت را برای تو به ارمغان میآورد، در عین حال، حامل رازهای زیادی است که هنوز برای تو فاش نشدهاند.
هوش مصنوعی: گوش دو ماهی به زیر و زبر تو تبدیل شده و مانند صدفی شدهاند که گوهر و شمشیر تو را در خود پنهان کرده است.
هوش مصنوعی: ماه شب را نشان میدهد که با زیباییاش مانند تیغ درخشانی میدرخشد، و تو نیز با چهرهات از خود دفاع کردهای.
هوش مصنوعی: تیغ تو مانند آب فرات درخشان و زلال است، گویی که از آن قرابهای پر از زندگی جاری شده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که در برابر شور و هیجان تو دچار خواب و غفلت شود، حتی اگر مثل نوح هم با طوفان مقابله کند، باز هم تحت تأثیر مشکلات و چالشها قرار میگیرد و نجات نمییابد.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن یک جام خاص اشاره دارد که متعلق به کیخسرو و جمشید است. این جام مانند خورشید میدرخشد و پروانهها به دور آن میچرخند، نشاندهندهی جاذبه و زیبایی آن است. در واقع، شاعر از این تصویر به وسیلهای برای تاکید بر نور و عظمت آن جام بهره میبرد.
هوش مصنوعی: دلیر و شجاع باش، زیرا با این کار میتوانی دیگران را تحت تأثیر قرار دهی. اشتباه گفتم، باید بگویم که شجاعت تو باعث افروختن روح دیگران میشود.
هوش مصنوعی: دستگاه طبیعت و سرنوشت، از تو و تاثیرات تو چنین دنیای بزرگ و برجستهای را میسازد و نیاز به تفکر و اندیشه بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: این دل و آن زیبایی که با چه کسی در نبرد است؟ زیرا آن دل و آن زیبایی به تو افتخار میکنند و دربارهات سخن میگویند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در آسمان آبی وجود دارد، تمام خواستهها و آرزوهای تو میتوانند در دسترس و قابل دستیابی باشند.
هوش مصنوعی: تعدادی از افراد تحت فرمان تو هستند، اما تنها کسی که مقام فرشتگی دارد و ارزشمند است، خود تو هستی.
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی بیان میکند که تمام امور جهان به تو وابسته است و یا بر اساس وجود تو شکل گرفته است. به گونهای که حتی سلیمان، که نماد حکمرانی و قدرت است، در خاک تو چیزی را نوشته است. کنایه از این است که اهمیت تو به قدری بالاست که تمامی تاریخ و حکمت به نوعی به تو مرتبط میشود.
هوش مصنوعی: خدای بزرگی که به تو جوانی و سلطنت داده، خود میداند و تو نیز از این موهبت آگاه هستی.
هوش مصنوعی: خاک به خاطر خوشبختی تو ارزشمند و مملو از طلا میشود و زهر به یاد تو تبدیل به شکر و شیرینی میگردد.
هوش مصنوعی: اگر فریدون به تو می ندهد، ضحاک هم از دوش تو بار نخواهد برداشت.
هوش مصنوعی: شراب بنوش و از سر غم نگران نباش، چرا که خوشبختی و سعادت همیشگی در انتظار توست.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در میان مسئولان و پادشاهان، فردی وجود دارد که مورد حمایت و حفاظت قرار گرفته و همچنین دارای قدرت و اعتبار است. این شخص هم مانند یک شمشیر قوی و هم مانند یک کلاه با احترام و جلال شناخته میشود.
هوش مصنوعی: گرچه با قدرت و شمشیر به سلطنت رسیدی و تاج بر سر نهادی، اما...
هوش مصنوعی: وقتی که به جانشینان یادگاری عطا کنی، انگار که تاج و تخت را به آنها ارزانی داشتهای.
هوش مصنوعی: خود را برتر از دیگران میدانی، مانند تاجی که بر سر سلطنت است. اما اگر به حقوق و عوارض دیگران توجه نکنی، چه ارزش دارد؟
هوش مصنوعی: آن تختی که بر آن نشستهای، به خاطر توست و آن دل که در آن جا داری، فقط برای توست.
هوش مصنوعی: جغد به دور تو پرواز میکند و در حالی که بالای سرت میچرخد، به تو نزدیک میشود.
هوش مصنوعی: کسی که کارهای ناپسند را انکار میکند، از تو که راه را نشان دادهای، گله و شکایت دارد.
هوش مصنوعی: در نگاه تو، زمین بر دشمنان تو راست و محکم ایستاده است، و همچون یک نعل، چهار میخ برای استحکام آنها به زمین کوبیده شده است.
هوش مصنوعی: هفت آسمان با وجود تو مانند ترفندهایی هستند و برکت و نعمتهای بهشتی از علم و دانش تو به وجود آمده است.
هوش مصنوعی: هرکس که مطابق حکم تو نباشد، به زودی تسلط و قدرتش از دست میرود و در نهایت به دست دیگران کنترل میشود.
هوش مصنوعی: تو در همه چیز مهارت داری و تنها یکی از فنون را به خوبی میشناسی. جان دو جهان در یک وجود تو خلاصه شده است.
هوش مصنوعی: به کسی که خیلی ملاحظهکار و بزرگوار است، آموختن ادب و آداب سخن گفتن را یاد بده و لحظههایی که با صحبت و کلام میگذرد را با انرژی و جذابیت پر کن.
هوش مصنوعی: آسمان لباس زیبایی به خدمتگزاران خود میدهد و بوی رضایت و قبولیت را به نظامیان میفرستد.
هوش مصنوعی: هرچند که سخنان دلنشین و روحافزا هستند، اما زمانی که به سمع تو میرسند، به نظر بیمحتوا و کماهمیت میآیند.
هوش مصنوعی: این دریا بدون جواهر و سنگ قیمتی شده است و گویی گنجینهاش از دستان مردم رفته و زیباییاش دیگر در کلام نیست.
هوش مصنوعی: اگر کسی حسود باشد، بدون هیچ ملاحظهای، باید او را با زیباییها و نعمتها مورد حمله قرار داد، مانند اینکه الماس را به سمت او پرتاب کنیم یا تیغی را به شکل جواهر به او نشان دهیم.
هوش مصنوعی: زمانی که سرنوشت خوشبختی را برای تو رقم زده باشد، در نهایت کارهایت به خوبی و نیکی انجام خواهد شد.
هوش مصنوعی: من برای تو تلاش کردهام و به خاطر تو آسیب دیدهام، در حالی که تو به من آسیب رساندهای.
هوش مصنوعی: پیروزی تو مانند پرچم به اهتزار درآمده است، در حالی که دشمن تو مانند قلمی که روی زمین افتاده، در حالت شکست و ناتوانی است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.