ابوطیّب محمد بن حاتم مُصعَبی شناختهشده به ابوطیب مُصعَبی ادیب، سیاستمدار و شاعر خراسان بزرگ بود.
وی روزگاری صاحب دیوان رسائل نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ هجری) بود که شاید پس از عزل ابوالفضل محمد بلعمی نیز مدتی وزارت داشت و به گفتهٔ ثعالبی به امر نصر بن احمد کشته شد. ابوطیب از شاعران توانایی بود که به دو زبان فارسی و عربی شعر میسرودند.
عوفی در لبابالالباب رودکی را ستایندهٔ او میداند و دو بیت از قصیدهای را آورده که رودکی در مدح او گفته است:
مرا جود او تازه دارد همی مگر جودش ابر است و من کشتزار
مگر یکسو افکن که خود همچنین بیندیش و دیدهیْ خرد برگمار
یاقوت حَمَوی نیز در معجمالبلدان آورده است که محمد بن حیان بن معد بستی (مرگ ۳۵۴ هجری) کتابی برای مصعبی دربارهٔ قرمطیان نوشت و مصعبی هم به پاداش آن داوری سمرقند یا کارگزاری مالی سیستان را بدو سپرد.
بیهقی، عمر رادویانی، گردیزی و محمد بن سرخ نیشابوری از او یاد کردهاند. یازده بیت از شعرهای تازی مصعبی در یتیمةالدهر ثعالبی آمده است.
از اشعار فارسی وی شانزده بیت شامل یک قطعه ۱۴ بیتی و دو بیت مفرد باقی مانده است.
اشعار او به کوشش آقای مجید اماموردی به نقل از کتابهای اشعار پراکندهٔ شعرای فارسی زبان به کوشش ژیلبر لازار و همچنین شرح احوال و اشعار شاعران بیدیوان در قرنهای ۳/۴/۵ هجری به تصحیح محمود مدبری در گنجور در دسترس قرار گرفته است.
این آمار از میان ۱۶ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) | ۱۴ | ۸۷٫۵۰ |
۲ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۱ | ۶٫۲۵ |
۳ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۱ | ۶٫۲۵ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | قطعه | ۱۴ | ۸۷٫۵۰ |
۲ | غزل/قصیده/قطعه | ۲ | ۱۲٫۵۰ |
آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۱۴ بیت و کوتاهترین شامل ۱ بیت شعر است):
ردیف | تعداد ابیات شعر | فراوانی | درصد از ۳ شعر |
۱ | ۱ | ۲ | ۶۶٫۶۷ |
۲ | ۱۴ | ۱ | ۳۳٫۳۳ |
آمار ابیات به تفکیک زیربخشهای این قسمت به شرح زیر است (بخشهایی که در این جدول نیامدهاند فاقد شعر بودهاند):
ردیف | بخش | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | اشعار باقیمانده | ۱۶ | ۱۰۰٫۰۰ |