شمارهٔ ۲ - فی مدح سیدة النساء سلام الله علیها
دختر فکر بکر من، غنچۀ لب چه وا کند
از نمکین کلام خود حق نمک ادا کند
طوطی طبع شوخ من گر که شکرشکن شود
کام زمانه را پر از شکر جانفزا کند
بلبل نطق من ز یک نغمهٔ عاشقانهای
گلشن دهر را پر از زمزمه و نوا کند
خامهٔ مشکسای من گر بنگارد این رقم
صفحۀ روزگار را مملکت ختا کند
مطرب اگر بدین نمط ساز طرب کند گهی
دائرۀ وجود را جنت دلگشا کند
منطق من هماره بندد چه نطاق نطق را
منطقۀ حروف را منطقه السما کند
شمع فلک بسوزد از آتش غیرت و حسید
شاهد معنی من ار جلوهٔ دلربا کند
نظم برد بدین نسق از دم عیسوی سبق
خاصه دمی که از مسیحا نفسی ثنا کند
وهم به اوج قدس ناموس اله کی رسد؟
فهم که نعت بانوی خلوت کبریا کند؟
ناطقۀ مرا مگر روح قدس کند مدد
تا که ثنای حضرت سیدهٔ نسا کند
فیض نخست و خاتمه نور جمال فاطمه
چشم دل از نظاره در مبدأ و منتهی کند
صورت شاهد ازل معنی حسن لم یزل
وهم چگونه وصف آیینهٔ حقنما کند
مطلع نور ایزدی مبدأ فیض سرمدی
جلوۀ او حکایت از خاتم انبیا کند
بسملۀ صحیفۀ فضل و کمال معرفت
بلکه گهی تجلی از نقطۀ تحت «با» کند
دائرۀ شهود را نقطۀ ملتقی بود
بلکه سزد که دعوی لو کشف الغطا کند
حامل سر مستسر حافظ غیب مستتر
دانش او احاطه بر دانش ماسوی کند
عین معارف و حکم بحر مکارم و کرم
گاه سخا محیط را قطرهٔ بیبها کند
لیله قدر اولیا، نور نهار اصفیا
صبح جمال او طلوع از افق علا کند
بضعۀ سید بشر ام ائمۀ غرر
کیست جز او که همسری با شه لافتیٰ کند؟
وحی نبوتش نسب، جود و فتوتش حسب
قصهای از مروتش سورهٔ «هل اتی» کند
دامن کبریای او دسترس خیال نی
پایهٔ قدر او بسی پایه به زیر پا کند
لوح قدر به دست او کلک قضا به شست او
تا که مشیت الهیه چه اقتضا کند
در جبروت حکمران، در ملکوت قهرمان
در نشأت کن فکان حکم بما تشا کند
عصمت او حجاب او عفت او نقاب او
سر قدم حدیث از آن ستر و از آن حیا کند
نفخۀ قدس بوی او جذبۀ انس خوی او
منطق او خبر ز «لا ینطق عن هوی» کند
قبلۀ خلق روی او، کعبۀ عشق کوی او
چشم امید سوی او تا به که اعتنا کند
بهر کنیزیاش بود زهره کمینه مشتری
چشمۀ خور شود اگر چشم سوی سُها کند
مفتقرا متاب رو از در او به هیچ سو
زان که مس وجود را فضهٔ او طلا کند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این شعر عاطفی و عرفانی به ستایش دختر پیامبر اسلام، حضرت فاطمه زهرا میپردازد. در ابتدا به استقبال حافظ میرود و در پاسخ به او که سروده است: دختر فکر بکر من، محرم مدحت تو شد، از عجز خود در وصف حضرت زهرا و در عین سخنوری اش میگوید. شاعر با استفاده از استعارات و تصاویری زیبا، از ویژگیهای او و تأثیراتی که بر دنیا دارد سخن میگوید. او به "غنچهٔ لب" و "طوطی طبع" اشاره میکند که نشاندهنده زیبایی کلام و دلربایی اوست. همچنین از نقش او در بهوجود آوردن شادی و سرور در زندگی دیگران صحبت میکند و او را مظهر نور، فیض و فضل میشناسد. در این شعر، همچنین بر مقام والای او در نزد خداوند اشاره و توصیفاتی از قداست و عصمت او ارائه میشود. این اثر بر تأثیر عمیق عشق و زیبایی در زندگی انسانی تأکید دارد.
هوش مصنوعی: دختر من که فکرش جدید و خلاق است، لبخندش چقدر زیباست و با حرفهای شیرینش احساساتش را به خوبی بیان میکند.
هوش مصنوعی: اگر شخصیت شاداب و شوخ من مانند طوطی باشد و به بیان شیرینی بپردازد، پس میتواند زندگی را مملو از شادی و لذتی شگفتانگیز کند.
هوش مصنوعی: پرندهای مانند بلبل در زبان من برای عشق و زیبایی آواز میخواند و با نغمههای خوشایندش، دنیا را سرشار از شوق و زندگی میکند.
هوش مصنوعی: اگر قلم خوشنویس من این نوشته را بر روی صفحهٔ سرنوشت بنویسد، سرزمین ختا را به تسخیر درخواهد آورد.
هوش مصنوعی: اگر موزیسین به این صورت ساز بزند، گاهی میتواند دایره وجود را به بهشت دلپذیری تبدیل کند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این نکته اشاره میکند که همیشه منطق و استدلال او در دایرهای محدود قرار دارد. او بیان میکند که گفتار و توانایی بیانش، همانند حروف و کلمات، در محدودهای خاص محصور است. به عبارت دیگر، در حالی که او به دنبال افکار عمیق و بالاتر از این محدودیتها است، اما توانایی او در بیان این افکار تحت تاثیر این دایرهی محدود قرار دارد.
هوش مصنوعی: آسمان باید بسوزد به خاطر غیرت و حسد من، اگر آن معشوق زیبای من جلوهای دلربا از خود نشان دهد.
هوش مصنوعی: نظم و ترتیبی که با دم عیسوی به وجود آمده، به ویژه در زمانی که نفسی از مسیحا ستایش و تحسین کند.
هوش مصنوعی: آیا درک انسان میتواند به مقام والای الهی برسد؟ چگونه ممکن است فهم بشر بتواند توصیف بانوی عظیم و سراپا رحمت خداوند را بکند؟
هوش مصنوعی: مگر روح قدس به من کمک کند تا بتوانم مقام و فضیلت بانوی بزرگوار و مادر مومنان را به خوبی توصیف کنم.
هوش مصنوعی: برکات و رحمتهای آغاز و پایان از زیباییهای فاطمه است و دل باید با نگاه به آغاز و پایان این نور، روشنی بگیرد.
هوش مصنوعی: چهرهی محبوب از ابتدا معنا و زیبایی دائمی دارد، اما خیال چگونه میتواند تصویر حقیقت را توصیف کند؟
هوش مصنوعی: نور الهی که همیشه جاویدان است، منبع برکت و نعمت به شمار میآید و جلوهگاه آن به روشنی از آخرین پیامبر الهی سخن میگوید.
هوش مصنوعی: کتاب شگفتیهای دانش و کمال به گونهای نوشته شده که گاهی اوقات از نقطهای خاص، نشانی از وجود و ظهور را ارائه میدهد.
هوش مصنوعی: دائرۀ شهود، محلی است که مشاهدات و تجارب فردی جمع میشوند. نقطهی ملاقات نیز به معنای جایی است که این مشاهدات به هم میپیوندند. بنابراین مناسب است که ادعا شود این نقطه میتواند پردهها را کنار بزند و حقایق را آشکار کند.
هوش مصنوعی: حافظ در این بیت به مفهوم عمیق و پنهان دانش و آگاهی اشاره دارد و میگوید که کسی که با این دانش آشناست، میتواند بر همه دانشهای دیگر تسلط پیدا کند. این دانش به شکلی پنهان و اسرارآمیز وجود دارد و کسانی که به آن دسترسی دارند، توانایی درک عمیقتری از مسائل دیگر خواهند داشت.
هوش مصنوعی: معارف و حکم و فضایل اخلاقی همچون دریاهایی بزرگ و بینهایت هستند که حتی یک قطره کوچک از آنها نیز ارزش بسیاری دارد و نمیتوان آن را بیاهمیت دانست.
هوش مصنوعی: شب قدر، شب بزرگ و با ارزشی است که برای اولیا و دوستان خدا نورانیت و روشنی دارد. صبح زیبایی و جمال او مانند صبحی است که از افق بلند و والایی سر بر میآورد.
هوش مصنوعی: کسی که در دنیا بهترین و بزرگترین انسانهاست، چه کسی جز اوست که شایستگی همسری با دنیایی از بزرگی و فضیلت را دارد؟
هوش مصنوعی: وحی و پیامی که به او رسیده، اصالتش را مشخص میکند، و بخشش و جوانمردیاش نشاندهندهی مقام و موقعیت اوست. داستانی از رفتار شایستهاش میتواند مانند سوره «هل اتی» باشد.
هوش مصنوعی: دست یافتن به عظمت و بزرگی او برای تصور و خیال ما امکانپذیر نیست؛ چرا که مقام و منزلت او بسیار بالاتر از آن است که بتوان به آسانی درک کرد.
هوش مصنوعی: سرنوشت و تقدیر در دست اوست و توانایی و قلم قضا در اختیار او قرار دارد تا آنچه اراده الهی اقتضا کند، به وقوع بپیوندد.
هوش مصنوعی: در قدرت و سلطنت حاکم، در عالم بزرگی و قهرمانی وجود دارد. در ایجاد و تحقق امور، هر آنچه بخواهی، به وقوع میپیوندد.
هوش مصنوعی: عصمت و پاکدامنی او مانند پوششی است که او را در بر گرفته و حیا و نجابت او همچون نقابی است که بر چهرهاش افکنده. این ویژگیها باعث میشود که او در قدم اول، از گفتن داستانها و رازهای خود با احتیاط و با ملاحظه رفتار کند.
هوش مصنوعی: روح قدسی بوی او را با جذب دوستی خود همراه کرده است و سخن او نشاندهندهٔ این است که از هوی و خواستههای نفس خود سخن نمیگوید.
هوش مصنوعی: جهت و مقصد مردم، زیبایی اوست، و محل عشق به او کعبه است. چشم امید ما به سوی اوست، اما نمیدانیم که او تا کی به ما توجه خواهد کرد.
هوش مصنوعی: برای خدمتگزاری او، زیباییاش کم است؛ ولی اگر به ستارهها نگاه کند، میتواند همچون مشتری، درخشان و تابناک شود.
هوش مصنوعی: از در او به هیچ سمتی نرو، زیرا او میتواند وجود تو را به طلا تبدیل کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چهره نما که در چمن، شور هزار گل کند
طرّه گشا که در خزان، بوی بهار گل کند
سپند آتش خویشم، کسی دوا چه کند؟
به بی قراری من صبر بی نوا چه کند؟
حزین سوخته دل، می دهد به حسرت جان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.