شمارهٔ ۳ - فی رثاء الامام ابی الحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام
خبر از طوس مگر آمده با پیک صبا
از غریب الغرباء
که چه گل کرده بتن پیرهن صبر قبا
از غمش آل عبا
طور سینای تجلی شده یکسان با خاک
سینۀ سینا چاک
گوئی از سوز غم و حسرت آن مهر لقا
خر موسی صعقا
یوسف مصر حقیقت چه شد از یثرب دور
شد بپا شور نشور
پیر کنعان طریقت بسیرودی ز قفا
نغمۀ وا اسفا
تا که آن قبلۀ آفاق روان شد ز حرم
خونفشان شد زمزم
سیل خوناب غمش موج زد از ام قری
تا ثریا ز ثری
چون سنا برق حقیقت به سنا باد رسید
عرش بر خود لرزید
از تجلای شکوهش دل آن کوه رسا
نعره زد رعد آسا
مرو از مقدم او شد ز صفا باغ ارم
شد پناگاه امم
ز فروغ رخم او مطلع انوار هدی
ملجأ شاه و گدا
طوس شد تا ز شرف مرکز طاوس ازل
یا که ناموس ازل
سزد ار بوسه زند بر ره او عرش علا
جل شأناً و علا
آه از آن عهد ولایت که بنامش بستند
دل او را خستند
نشنیدم که به آن عهد کسی کرده وفا
مگر از زهر جفا
تخت شاهی بعوض تختۀ تابوتش بود
زهر غم قوتش بود
زان جنایت که ز مأمون شده با شاه رضا
سوخت دیوان قضا
آن ستم پیشه که با خسرو اقلیم الست
عهد را بست و شکست
نه ز حق بیم و نه اندیشه ای از روز جزا
نه هراسی ز سزا
پنجه زد بر رخ عنقاء قدم زاغ سیاه
عالمی گشت تباه
ریخت زین واقعه بال و پر سلطان هما
شاهد غیب نما
گر غریبانه در آن منزل غربت جان داد
در ره جانان داد
لیک از جلوۀ دلدار شدش کام روا
و بسی درد دوا
نوح طوفان بلا رخت از این مرحله بست
فلک ایجاد شکست
غرقۀ لجۀ غم شد دل خلق دو سرا
یک به یک نوحه سرا
تا که از زهر ستم سوخت ز سر تا به قدم
شمع ایوان قدم
رفت زین حادثۀ هائله بر باد فنا
رونق بزم «دنا»
میوۀ باغ نبوت چه ز انگور کشید
ز هر جانسوز چشید
ریخت برگ و بر آن شاخ گل روح افزا
نخلۀ شکر زا
با دل و با جگرش دانۀ انگور چه کرد
ز هر مستور چه کرد
خرمنی سوخت ز یک خوشۀ بیقدر و بها
و چهها کرد چهها
نه عجب گر ز غمش چشم فلک خون گرید
رود جیحون گرید
یا پر از خون شود این سینۀ سوزان قضا
از غم شاه رضا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان درد و غم ناشی از فقدان و مصیبتهای بزرگ در تاریخ میپردازد، به ویژه درباره شخصیتهای مهم دینی و معنوی که به غم و مصیبت دچار شدهاند. در این متن، خبرهای غمانگیز از طوس و تأثیر فقدان مهربانی و واقعیات زمان بر دلهای بشر بیان شده است. شاعر از عشق و درد یاد میکند و از وفا نکردن به عهد و وعدهها سخن میگوید. این اشعار به طور کلی به بازتاب احساسات عمیق و رنجی که بر دلها فرود میآید، اشاره دارد و در نهایت به تقدیر و الهامات معنویای که در این رنجها نهفته است، برسد. به عبارتی دیگر، شعر نمایانگر داغ از دست دادن و آرزوی وصال است و به نوعی به تبعید و دوری اشاره میکند.
هوش مصنوعی: آیا خبری از طوس به ما رسیده است، به وسیله پیامآور صبح، از کسی که در غربت به سر میبرد؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که درد و غم اشخاص میتواند به قدری عمیق باشد که حتی در ظواهرشان مثل لباس و پوشش نیز تأثیر بگذارد. به عبارتی دیگر، غم و اندوهی که در دل دارند، باعث میشود که نشانههایی از آن در ظاهر و زیباییهایشان نمایان شود.
هوش مصنوعی: کوه سینا، جایی که خداوند خود را به موسى نشان داد، در اینجا با خاک و زمین برابر است و هر دو به یکدیگر وابستهاند. در این معنای عمیق، تجلی الهی و زندگی زمینی به هم پیوند خوردهاند.
هوش مصنوعی: گویی به خاطر درد و حسرتی که از ملاقات آن معشوق به وجود آمده، موسی با عظمتش دچار حیرت و بیتابی شده است.
هوش مصنوعی: یوسف مصری که نماد زیبایی و راز و رمز است، از یثرب، شهری که محل آرامش و عشق است، دور شده است. این جدایی باعث ایجاد شور و هیجان در دلها شده است.
هوش مصنوعی: پیر کنعان، استاد طریق و روش عرفانی، از پشت سر نغمهای اندوهناک و از دلسوزی سر میدهد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که آن قبلهای که در جهان وجود دارد، به سوی حرم رفت، زلال و جاری شدن آب زمزم به مقدسترین شکل ممکن آغاز شد.
هوش مصنوعی: سیل غم او از زمین تا آسمان به راه افتاده است؛ از ریشهاش تا بلندترین نقطه، همه جا را پر کرده و موج میزند.
هوش مصنوعی: زمانی که نور حقیقت مانند برق تابید، باد به حرکت درآمد و عرش (آسمان) بر خود لرزید.
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و عظمت او، دل کوه به شدت به صدا درآمد و نعرهای مانند رعد زد.
هوش مصنوعی: به خاطر ورود او، مسیرها تغییر کرد و باغ ارم به محلی برای پناه دادن به جمعیت مؤمن تبدیل شد.
هوش مصنوعی: از نور چهرهام، صبحگار روشنایی هدایتی است که پناگاه همه، از پادشاه گرفته تا گدا، میباشد.
هوش مصنوعی: طوس به سمت مقام بلند و ارزشمند خود حرکت کرد، مانند طاوسی که در آغاز خلقت به اوج زیبایی رسیده است یا اینکه در جوهره و ذات خود اصالت و قداست دارد.
هوش مصنوعی: اگر کسی بر سر راه او بوسه زند، سزاوار است که عرش عالی به شرافت او بوسه بزند و برتری یابد.
هوش مصنوعی: آه از آن زمانی که به نام رهبری، دل او را شکستند و آزردند.
هوش مصنوعی: تا به حال نشنیدهام که کسی به پیمانی که بسته وفا کند، مگر اینکه آن پیمان با درد و سختی همراه باشد.
هوش مصنوعی: تخت سلطنت در واقع جایگاهی بود که به جای تخت زرین، تخت تابوت او قرار گرفت و غم و اندوه، نیروی روانی او را شکل میداد.
هوش مصنوعی: در این بیت به یک جنایت اشاره شده که به خاطر آن، عدالت و قضاوت تحت تأثیر قرار گرفته و به آتش کشیده شده است. این حادثه به دنبال رابطه یا تعامل میان مأمون و شاه رضا روی داده است. به طور کلی، منظور این است که یک عمل نادرست باعث اختلال در روند عدالت شده و دنیای قضا را متأثر کرده است.
هوش مصنوعی: آن ظالمی که با پادشاه عالم پیمان بسته و آن را زیر پا گذاشت.
هوش مصنوعی: نه از خدا ترسی دارم و نه به عواقب کارهایم میاندیشم، نه از مجازات هیچ واهمهای دارم.
هوش مصنوعی: باز پرندهای سیاه، به صورت زیبای موجودی افسانهای حمله کرد و همه چیز را به هم ریخت.
هوش مصنوعی: به خاطر این حادثه، پر و بال سلطان هما از بین رفت و او را قدرتی نادیدنی نشان داد.
هوش مصنوعی: اگر به طرز غریبانهای در دنیای غربت جان بسپارم، به خاطر عشق و راهی که به سوی محبوبم است، این کار را میکنم.
هوش مصنوعی: اما به واسطهٔ جلوهٔ معشوق، به خواستهاش رسید و بسیاری از دردها را درمان کرد.
هوش مصنوعی: نوح از میان طوفان و مشکلات عبور کرد و در این مرحله، آسمان همچنین تغییراتی را به وجود آورد.
هوش مصنوعی: دل انسانها در میان دریای غم غرق شده و هر یک از آنها به طور جداگانه ناله و زاری میکنند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که از ظلم و ستم درونم به شدت آزردهام، مانند شمعی که در ایوان میسوزد و ذرهذره آب میشود، در هر جایی که قدم میزنم، درد و زخم این ستم را با خود دارم.
هوش مصنوعی: به خاطر این اتفاق ناگوار، شادی و رونق جشن "دنا" از بین رفته و به باد رفته است.
هوش مصنوعی: میوهی باغ پیامبری چه درخت انگور به بار آورده است از هر چه که دردآور و سوزان است چشیده است.
هوش مصنوعی: برگهای درخت، بر روی شاخههای گل خوشبو و نخل شیرین قرار گرفتهاند.
هوش مصنوعی: با دل و احساسش چه بر سر دانههای انگور آورد و با هر پنهانی چه کرد.
هوش مصنوعی: تعداد زیادی از آتش در اثر سوختن یک خوشه ناچیز به وجود آمد و خسارات زیادی را به بار آورد.
هوش مصنوعی: شگفتی ندارد اگر از غم او، آسمان اشک بریزد و رود جیحون هم به گریه بیفتد.
هوش مصنوعی: این سینۀ داغ و سوزان ممکن است به شدت از غم و اندوهِ شاه رضا پر از خون شده و به زودی تمام وجودش را تحت تأثیر قرار دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.