گنجور

 
جمال‌الدین عبدالرزاق

منم که جز بمدیح تو هیچ دم نزنم

بجز بقوت تو گوی مدح و دم نزنم

سرای ضرب سخن زان مسلمست مرا

که جز بنام شهنشاه دین درم نزنم

مجاور فلک و بحرم اندرین حضرت

سزاست خیمه اگر بر کنار یم نزنم؟

هر آن نفس که زنم جز بیاد دولت تو

وبال باشد بر عمر لاجرم نزنم

روا بود که ز نعمت تهی بود دستی؟

که جز بدامن چون تو ولی نعم نزنم

چه عذر سازم اگر بر جناب این دولت

طناب خیمه برین طارم نهم نزنم

ز روزگار تو میگویم وز تو مخدوم

ازان دمی که زنم بی هزار غم نزنم

مرا چو شیر علم گر زباد باید زیست

چو طبل و بوق دم از حلق و از شکم نزنم

بنزد همت من آسمان کمینه گداست

اگرچه پهلو با هیچ محتشم نزنم

هنر ز خویش نمایم چو تیغ و چون خورشید

ز خویش فخر کنم لاف ازین و عم نزنم

توکل آمیز الحق قناعتیست مرا

که تکیه بر زر قارون و ملک جم نزنم

بچشم و گوش و بدست و زبان امین باشم

دغا نبازم و دم بیش متهم نزنم

ز روی حرص و هوا پرده بر حرم ندرم

بدست دزد طمع نقب بر حرم نزنم

اگرچه عاجز باشم زبون کس نشوم

اگرچه قادر گردم در ستم نزنم

بخوش حریفی هنگام خلوت مجلس

ززهره کم نزنم گرچه زیروبم نزنم

سپید بازم و هر دست را نشایم من

سیاه چترم و بر هر سری رقم نزنم

بطبع شاعرم آری ولی بوقت بیان

چو آفتابم و چون آفتابه نم نزنم

گه فصاحت بادم زبان بریده چو کلک

اگر عرب بسر کلک بر عجم نزنم

مرا بگاه دبیری در دست باد قلم

اگر برابر این خواجگان قلم نزنم

علوم شرعی معلوم هرکسست که من

ز هیچ چیز درین شیوه کم قدم نزنم

اگر بنظم رسد کار و شعر باید گفت

تو خود بگو که من اینجای هیچ دم نزنم

حدیث فضل رها کن من این نمی گویم

و گرچه میرسدم لاف فخر هم نزنم

چو لاله گر کلهی بر نهم رکاب ترا

زبندگان تو شمشیر کم زنم نزنم

مرا بمرد مخوان گر بوقت جانبازی

شراره وار معلق سوی عدم نزنم

بوقت مردی چو من تیغ کار باید بست

بمردمی که زخورشید تیغ کم نزنم

زیاد حمله چو من آبدار کشم

زنم گر آتش در خاک روستم نزنم

گرفتم آنکه مرا نیست معنی ذاتی

هنر ندارم و تیغ و قلم بهم نزنم

تمام نیست مرا این هنر که بعدرکوع

بجز بخدمت خاص تو پشت خم نزنم؟

نه آن خسم که زهر بادگوشۀ گیرم

که بی رضای تو من گام در ارم نزنم

بدین وسایل و چندین هنر چو تو مخدوم

دریغ باشد اگر بر فلک علم نزنم

حقوق خدمت دارم مرا مکن ضایع

که من همایم و جز فال مغتنم نزنم

زدرگه تو بجای دگر نخواهم شد

که پنج نوبت جز بر در کرم نزنم

ز درگه تو بجای دگر نخواهم شد

که پنج نوبت جز بر در کرم نزنم

دعا بشعر نگفتم که حلقه یارب

بجز بوقت سحر بر در قدم نزنم

 
نسک‌بان: جستجو در متن سی‌هزار کتاب فارسی
sunny dark_mode