کامران ایازی
کامران ایازی در ۲ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۷ دی ۱۴۰۰، ساعت ۱۹:۵۵ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۲۴:
به گمانم این غزل، مانیفست خداناباوری صائب است.
در آغاز، مفهوم بیت مشهور «مخور صائب فریب فضل از عمامه زاهد/ که در گنبد ز بیمغزی صدا بسیار میپیچد» را به شکلی دیگر بیان میکند و میگوید سخن واعظان پایه عقلی و منطقی ندارد، بلکه این برآمده از بیخردی آنان است.
کلید این برداشت من اما در بیت ششم است که با بهرهگیری از ابزار منطقی تیغ اوکام میپرسد: چه لزومی دارد که بعد ماوراء طبیعی وارد بحث وجود انسان شود و چیزی فراتر از خاک برای انسان متصور شویم؟
سپس میگوید این از کوتاهی اهل خرد است که دیوار جهل مردم به دست واعظان را اینگونه برکشیده و دست نیافتنی ساخته است.