گنجور

حاشیه‌گذاری‌های زهرا محمودی

زهرا محمودی


زهرا محمودی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۳ دی ۱۴۰۲، ساعت ۱۰:۵۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۰:

خیالِ حوصله‌یِ بحر می‌پزد، هیهات

چه‌هاست در سرِ این قطره‌یِ محال‌اندیش!

 

خیال‌پختن: کنایه از توقع بی‌جا، تصور و خیال نابه‌جا در ذهن آوردن. 

حوصله: مجازاً تاب و تحمل.

هیهات: شبه جمله؛ دور است.

قطره: مجازاً هرچیز اندک و در اینجا استعاره از دل.

خواجه در اینجا دل سرگشته‌ی خود را که در بیت اول به شکاری (شکار شده) سرگشته مانند کرده بود، به قطره‌ی کوچکی تشبیه می‌کند که آرزوهای بزرگ و محال در سر می‌پرورد.

 

نه عمرِ خضر بمانَد، نه مُلکِ اسکندر

نزاعِ بر سرِ دُنیّیِ دون مَکُن درویش

 

ای فقیر، بر سر این دنیای فانی و زودگذر جنگ و جدال نکن، که نه عمر خضرِ جاوید، ماندگار است و نه سلطنت اسکندر.

 

ص 80-679 شاخ نبات حافظ نوشته دکتر محمدرضا برزگر خالقی

انتشارات زوّار - چاپ پنجم 1389

 

دنیی: مُمالِ (برگردانِ) دنیا.

مُمال: گاهی در برخی واژگان عربی مصوت «ا» به مُصَوت «ی» تبدیل می‌شود. اسلامی= اسلیمی/ سلاح= سَلیح/ جهاز= جهیز

 

sunny dark_mode