گنجور

 
قدسی مشهدی

مرا باغ فرح‌بخش است منظور

ندارم آرزوی روضه حور

گرفته سروش از آزادگان باج

رسانده سرفرازی را به معراج

ز هر برگش گلستانی نمایان

چو از آیینه عکس روی جانان

زمینش سبزه را پاینده دارد

رطوبت را هوایش زنده دارد

خیابانش بود فردوس اکبر

لبالب شاه نهر از آب کوثر

که دیده جز درین فردوس ثانی؟

خیابانی ز آب زندگانی

به پای شاه‌نهر افتاده دریا

دُر شهوار ازو دارد تمنا

جدا گردد چو آب از چشمه‌سارش

کشد دریا به عزت در کنارش

درین گلشن برای هر نهالی

بهار آورده تشریف کمالی

ترشح‌های ابر نوبهاری

چمن را روز و شب در تازه‌کاری

درختان در روش پر کرده بیرون

ازان روی فلک سر کرده بیرون

ز شاخ گلبنش تا غنچه‌ای زاد

شکفتن را شکفتن می‌دهد یاد

ز خاکش تا نهال تازه‌ای جست

به رعنایی صنوبر را کمر بست

کند بوی بهش رنجور را نغز

سخن را حرف بادامش دهد مغز

نباشد سیب او را تاب دندان

مگر خورد آب از چاه زنخدان؟

ز امرودش بچش کاین شهد نایاب

مکرر قند را از شرم کرد آب

به رنگ و بو سزد گر سیب این باغ

سمرقند و صفاهان را کند داغ

ندارد هیچ سیب این دلپذیری

خلاف است آن که آرد سیب، سیری

ازان شد شاه آلو، نام گیلاس

که نیکو داشت عرض میوه را پاس

کسی کاو لعل را رنگین شمارد

خبر از رنگ شاه آلو ندارد

شود لعل بدخشانت فراموش

ز شاه آلو کنی گر حلقه در گوش

ازان نخلش برآرد لعل رخشان

که دارد ریشه در کوه بدخشان

درین بستان بود پیوسته در کار

به شفتالوربایی بوسه یار

ازان عنّاب را شد لاله وصّاف

که از عنّاب گردد رنگ خون صاف

ز بس تاکش کشیده سر بر افلاک

خورد بر خوشه پروین، سر تاک

حدیث میوه‌اش گفتم ز هر باب

چو بردم نام شفتالو، شدم آب

نهال جعفری با سرو همسر

شده سوسن هم‌آغوش صنوبر

چو از شبنم دهان غنچه وا شد

تبسم خنده دندان‌نما شد

ز بس هر سو دوید و شمع افروخت

چراغ لاله را در دل نفس سوخت

چنان برگ گلش پر آب و تاب است

که گویی غنچه مینای گلاب است

نهال تازه‌اش چندان قد افراخت

که قمری سرو خود را دید و نشناخت

درین گلشن، نگاه چشم بینا

بود کابین عروسان چمن را

نسیم این چمن در دیده خار

گلستان ارم را کرده بیدار

کسی از فیض این گلشن چه گوید

که جای گل بهار از خاک روید

سرشته از دماغِ تر، هوایش

گریزان بی‌دماغی از فضایش

ز گلبن، گل به چندان رنگ زد جوش

که شد عیب گل رعنا فراموش

حباب اینجا هوا را می‌فشارد

که بحر آبی به روی کار آرد

ز شبنم بس که خاکش کامیاب است

بر او نقش قدم نقشی بر آب است

ز دیگر بوستان‌ها، این گلستان

بود ممتاز، چون یوسف ز اخوان

گلش آسوده از صوت هزارست

که مدهوش از صدای آبشارست

مگر فواره سر بر اوج سوده

نگاری ساعد سیمین نموده

پی صرف چمن، فواره بی‌تاب

دمادم سیم ساعد می‌کند آب

دهد گر آبشار آبی به نازش

همان ساعت دهد فواره بازش

درین گلشن به رغم یزد و کاشان

بود هر ماه، سی روز آب‌پاشان

چو در خلد، آن چه بایستی ندیدند

ازان باغ فرح‌بخش آفریدند

فرح‌بخش است نام این بوستان را

ازان بخشد فرح، خلق جهان را

ز شوخی نرگس این باغ شاید

که مژگان تماشایی رباید

ارم در پشت دیوارش نشسته

خجل چون عندلیب پرشکسته

فرح‌بخش از دو عالم دل‌پذیرست

بهشت و شاه‌نهرش جوی شیر است

ندیده در جهان کس این چنین جای

فرح‌بخش و فرحناک و فرح‌زای