برادر عزیز: کاغذهای شما در دارالخلافه رسید و آنچه منتهای آرزوی دلها بود از فضل خدا و مرحمت شاهنشاه روحل العالمین فداه بهعمل آمد؛ طوری که همه عالم حیرت کردند. تا امروز هیچ پادشاه بهاین آشکاری و شکوه و شوکت هیچ ولیعهد تعیین نکرده بود. چادر مروارید مکلل را بر سر تپه اسلام زدند و مجموعههای طلا و نقره حلویات در وسط چادر و کاسه نبات و قند روسی بر روی باهوها و خوانچههای نبات و قند، در خارج پوش از چهار طرف سه قطار چیدند و شاهی اشرفی نثار و عود و عنبر و بهار و گلاب و شربت و ساز و نواز و عیش و عشرت و سقاخانههای مملو از نقل و شربت، اعلی و ادنی زن و مرد، صغیر و کبیر، عارف و عامی، غریب و بومی از دروازه دولت تا تپه سلام و همچنین از دروازه شمران تا آنجا بههم پیوسته زره و زنجیر ایستاده بودند. خروار قند و شش خروار شکر چینی صرف شربت تماشاچی شد و البته صد یک خلق از میوههای تازه باغات به شربتهای سقاخانه عام میل نکردند و نواب صاحبقران میرزا که مباشر سپاه نظام دارالخلافه است، حامل خلعت همایون بود یک دست تمام از ملبوس مخصوص همایون و جبه مروارید و یک زوج بازوبند خاصه شاهنشاهی را باز زنار جواهر شاه شهید مرحوم و شمشیر مرصع مشهور به جهانگشای محمدحسن خان و خنجر مکلل فتحعلی خان جد اعلی را آورد، نعم ماقبل:
این تیغ حسن شاه شه دانش و داد
وز شاه جهان سوز و محمد شه راد
ایزد به کف فتح علی شاه نهاد
یعنی که پدر بر پدر این ملک گشاد
و علما و عرفا و فضلا و شرفا خطبهها خواندند و دعاها به دولت شاهنشاه روحالعالمین فداه کردند و در ساعت سعد بتاریخ ۱۲ صفر سنه ۱۲۵۰ هجری خلعت همایون را پوشیده هفتصد و بیست توب شادی انداخته شد و از شلیک صالدات و سرباز گوش و هوش به زمین و آسمان نماند و خوانچههای شیرینی و مجموعههای حلویات و کلههای قند و کاسههای نبات به امنا و امراء و خوانین و معارف و سرکردگان و کدخدایان و غلامان و عملجات علیقدر مراتبهم تفسیم و تسلیم گردید بعد ذلک مجلسهای شیلان در تالارهای دریاچه و اروسیها و مناظر و غرفات نگارستان و دلگشا و حوض خاقان آراسته شد و سفرهها انداخته و انواع ماحضر ساخته بهقول جلایر:
خورشهای ترش مازندرانی
کباب و قلیه و ساک و بورانی
قطاب و قرص و نقل و آب دندان
نزاکتهای نغز باب دندان
مرباهای بالنگ و بو سیب
گرفته از گلاب و قند ترکیب
پلوهای بروجرد و نهاوند
یخ و مشک و گلاب و شربت قند
ما تشتهی الانفس و تلذالاعین حاضر و موجود و بخوشی و خوشوقتی مصروف گردید و با کمال تنگدستی که از خراسان برگشتیم و منتهای امساک که بنده درگاه از بیم قرضمندی و وامداری کردم دوازده هزار تومان نقد و جنس در همان یکروز بهمصرف خلعت و انعام رسید و تکلف و تعارف سوای اسب و شال و برک و عاقری و کلاغی و قالی و اسباب سنگ و روی مشهد که از خراسان با خود داشتیم و تفنگ و طپانچه و ساعت و دوربین و هزار پیشه که از آذربایجان به ارمغان آوردند. خرج میوه و شیرینی را هم کلا حتی سقاخانهها نواب مستطاب ظل السلطان بهرسم شگون دادند و مصارف شیلان من جمیعالجهات برای خیر و برکت از سرکار اقدس شاهنشاهی مرحمت و عنایت شد و ارباب طرب را نواب صاحبقران میرزا، شادیانه و بخشش کردند لاغیر و عصر آن روز که سلام عام در دیوانخانه بزرگ اتفاق افتاد و شاهنشاه عالم پناه بالای تخت نشست حضرت ولیعهد روحی فداه را فرمان ولیعهدی بر سر زدند، با کمال سرافرازی واقعی بین الخواص و العوام کالشمس فی وسط السماء از خرند وسط بهحضورِ باهر النور بردند و از روی منتهای مرحمت خاص بهبالای تالار احضار کردند و در پایه تخت همایون جای سلام دادند و بهحضار محفل بهشت مشاکل مبارکباد فرمودند و همگی عرض تهنیت نمودند.
روز دیگر از سرکار شاهزادگان و خادمان حرم، فردا فردا تعارف و مبارک باد آمد و امناء و امراء و حکام و معارف و اشراف و قواد ممالک ایران هر یک فراخور حال، پیشکش و شیرینی از حضور ولیعهد روحی فداه گذراندند و حضرت ولیعهد هرچه از جنس و ملبوس بود بهشاهزادگان و امیرزادگان و وزرای آنها مخصوص داشتند و با فرامین همایون ولیعهدی که بهافتخار هر یک صادر شده بود فرستادند. اما اختصاص خراسان از سایر ممالک این بود که خلعت والی والاشان دامت شوکته و مرحمتی که به آن برادر مهربان شد، از سرکار اقدس همایون شاهنشاهی بود و یک نفر نایب یوزباشی خواهد آمد و فرامین قضا آئین مصحوب عالیجاه فضلعلی خان انفاد گردید؛ لقب وزارت بهشما و سرداری به عالیجاه نور محمدخان و ریش سفیدی به عالیجاه نجفعلی شاه کشیکچی باشی به عالیجاه امیر مرحمت شد. والسلام
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به تشریح مراسم ولیعهدی جدیدی در دارالخلافه میپردازد که با شکوه و عظمت خاصی برگزار شده است. برادر نویسنده از مراحل مختلف این مراسم و آتشبازی، شیرینیپاشی، و تقسیم انعامات در بین مردم و مقامات سخن میگوید. همچنین عنوان میکند که ولیعهد جدید در میان تحسین عموم قرار گرفت و افراد مختلف اعم از علمای دین، اشراف و مردم عادی به تبریک و تهنیت پرداختند. در انتها، خبرنگار از حمایت و محبت شاهنشاه و اهدا الهامهایی به مقامات از طرف ولیعهد صحبت میکند و به اشاره به تدارکات و هدایای خاص دریافتی از طرف شاهنشاهی و تدابیر حکومتی میپردازد.
هوش مصنوعی: برادر عزیز، نامههای شما به دولت رسید و آنچه که قلبها آرزویش را داشتهاند، به لطف خدا و محبت پادشاه محترم به وقوع پیوسته است؛ بهگونهای که همه دنیا حیرتزده شدند. تا به حال هیچ پادشاهی به این وضوح و عظمت ولیعهدی تعیین نکرده بود. چادر زیبای مرواریدی بر سر تپه اسلام برپا شده و در وسط آن، مجموعهای از طلا و نقره و شیرینیها قرار دادهاند. بر روی سفرهها هم نبات و قند روسی چیدهاند. بهطوری که از چهار طرف، سه ردیف از خوراکیها شکل گرفته و شاهی اشرفی، عود، بخور خوشبو، گل و شربت و موسیقی و شادمانی فراهم شده است. سقاخانهها پر از نقل و شربت است و مردان و زنان، بزرگ و کوچک، عارف و عامی، غریب و بومی از دروازه دولت تا تپه سلام و همچنین از دروازه شمران ایستاده و به هم پیوستهاند. مقدار زیادی از قند و شکر برای شربت تماشاچیان صرف شده و به طور قطع، بسیاری از میوههای تازه باغها به شربتهای سقاخانه عام داده نشدهاند. همچنین نواب میرزا که مسئول سپاه نظام در دارالخلافه بوده، هدایای ویژهای را به همراه آورده است. این هدایای شامل لباس مخصوص پادشاه و جبه مرواریدی و یک جفت بازوبند سلطنتی و همچنین شمشیر معروف محمدحسن خان و خنجر مکلل فتحعلی خان جد اعلی میشود.
هوش مصنوعی: این تیغ زیبایی، فرمانروای دانش و عدالت است و از شاه جهانیان، سوزاننده و محمد، پادشاه نیکوست.
هوش مصنوعی: خداوند به علی شاه پیروزی عطا کرد، یعنی سلسلهای که بر این سرزمین حاکم بود، از پدر به پدر منتقل شده است.
هوش مصنوعی: عالمها، عارفها و افراد با فضیلت خطبههایی خواندند و برای سلامت و موفقیت شاه دعا کردند. در زمان خوشی در تاریخ ۱۲ صفر سال ۱۲۵۰ هجری، لباس مخصوصی بر تن کردند و با شلیکی شادمانی به راه انداختند. صداهای شلیک سربازان به زمین و آسمان رسید و انواع شیرینیها و تنقلات به شخصیتهای مهم، از جمله امرا، خوانین و کدخدایان تقسیم شد. پس از آن، مجالس جشن در تالارهای زیبای دریاچه و جاهای دیگر با تزیینات و سفرههای رنگارنگ آماده شد و غذاهای متنوعی تهیه شده بود.
هوش مصنوعی: خورشهای ترش در مازندران شامل غذاهایی مانند کباب، قلیه، ساک و بورانی هستند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیباییها و جذابیتهای دندان و لبان میپردازد. اشارات به چیزهای خوشمزه و لذتبخش مانند قند و آب، نمادهایی از نیکی و لطافت هستند که در کنار دندانها قرار گرفتهاند. به طور کلی، بیانگر پیچیدگی و ظرافتی است که در زیبایی دندانها و لبها نهفته است.
هوش مصنوعی: مرباهای خوشمزهای که از میوههای بالنگ و بو سیب تهیه شده و با گلاب و قند ترکیب شدهاند.
هوش مصنوعی: برنجهای خوشمزه بروجرد و نهاوند با یخ، مشک، گلاب و شربت قند سرو میشوند.
هوش مصنوعی: ما با شور و شوق فراوان به جشن و شادمانی پرداختیم، گرچه به خاطر وضع مالیامان از خراسان به تنگدستی برگشته بودیم. با وجود این، به خاطر جلوگیری از قرض و بدهی، در یک روز دوازده هزار تومان نقد و کالا خرج شد. این هزینهها شامل هدایای ویژه و تجملات در کنار اسبهایی که از خراسان آورده بودیم میشد. همچنین، هزینه میوه و شیرینی هم به عهده سقاخانهها و نواب ظل السلطان بود که به عنوان شگون انجام شد. همه این مخارج به لطف و مرحمت شاهنشاه بود و در عصر آن روز که سلام عمومی در دیوانخانه بزرگ برگزار شد، شاهنشاه روی تخت نشسته و ولیعهد را به عنوان ولیعهد معرفی کردند. او با احترام ویژهای به حضور همه حاضرین آمد و به آنان تبریک گفت.
هوش مصنوعی: در روز دیگری، از سوی شاهزادگان و خادمان حرم، تبریکها و تعارفات به حضورت ولیعهد ارسال شد. امنا، امراء، حکام، معارف، اشراف و نظامیان ایران هر کدام به تناسب مقام خود پیشکشها و شیرینیهایی به ولیعهد تقدیم کردند. ولیعهد نیز لباسها و هدایایی را برای شاهزادگان، امیرزادگان و وزرای آنان اختصاص داد و فرامین مربوط به این هدایای ویژه را نیز صادر کرد. اما خراسان نسبت به دیگر مناطق در این مورد ویژهتر بود، زیرا خلعتی که به والی این استان تعلق گرفت، از سوی شاهنشاه صادر شده بود. همچنین نایب یوزباشی برای ارسال فرامین و دستوراتی به عالیجاه فضلعلی خان منصوب شد و عناوین وزارتی، سرداری و ریشسفیدی به شخصیتهای مختلفی اعطا گردید. والسلام.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.