|
غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات |
|
راهنمای نوار ابزار |
|
پیشخان کاربر |
|
اشعار و ابیات نشانشدهٔ کاربر |
|
اعلانهای کاربر |
|
ادامهٔ مطالعه (تاریخچه) |
|
خروج از حساب کاربری گنجور |
|
لغزش به پایین صفحه |
|
لغزش به بالای صفحه |
|
لغزش به بخش اطلاعات شعر |
|
لغزش به بخش حاشیههای شعر |
|
لغزش به بخش تصاویر نسخههای خطی، چاپی و نگارههای هنری مرتبط با شعر |
|
لغزش به بخش ترانهها و قطعات موسیقی مرتبط با شعر |
|
لغزش به بخش شعرهای همآهنگ |
|
لغزش به بخش خوانشهای شعر |
|
لغزش به بخش شرحهای صوتی |
|
فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش |
|
فعال یا غیرفعال کردن شمارهگذاری خطوط |
|
کپی نشانی شعر جاری در گنجور |
|
کپی متن شعر جاری در گنجور |
|
به اشتراکگذاری متن شعر جاری در گنجور |
|
مشابهیابی شعر جاری در گنجور بر اساس وزن و قافیه |
|
مشاهدهٔ شعر مطابق قالببندی کتابهای قدیمی (فقط روی مرورگرهای رومیزی یا دستگاههای با عرض مناسب) |
|
نشان کردن شعر جاری |
|
ویرایش شعر جاری |
|
ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری |
|
شعر یا بخش قبلی |
|
شعر یا بخش بعدی |
عموم آثار ادبی کهن ما به خط ادیب یا حتی از روی نسخهٔ رونویسی شدهٔ همزمان با دورهٔ زندگی او به دست ما نرسیده است.
این کتابها به شیوهٔ رونویسی تکثیر میشدهاند و در این رونویسیها اختلافهای زیادی بین نسخههای مختلف این کتابها ایجاد شده است. خیلی از این اختلافها عمداً به وجود نیامده، مثلاً کسی که داشته کتابی را رونویسی میکرده به دلیل بدخطی یا خط پیچیده نتوانسته کلمهای را در نسخهٔ مرجع بخواند و آن را با نزدیکترین حدس جایگزین کرده است. بعضی وقتها هم کاتب به دلیل تفاوت لهجههای نواحی یا فقدان دانش ادبی کافی متوجه معنی کلمهای که در محل زندگی نسخهنویس رواج نداشته نشده یا با آن پیشتر برخورد نداشته نشده و فکر کرده نسخهٔ مرجع آن کلمه را اشتباه نوشته و به جای آن کلمهٔ دیگری را که فکر میکرده درست آن باشد نوشته است. نسخههایی که بعداً از روی این نسخهها نوشته شدهاند هم طبیعتاً این اشتباهات را تکرار کردهاند.
مواردی هم بوده که خود شاعر در بازبینی شعر به این نتیجه رسیده که باید تغییراتی در آن بدهد و نسخههایی که پیش از اعمال آن تغییرات منتشر شده بودند با نسخهٔ نهایی متناقض و متفاوت شدهاند.
بعضی از اختلافها هم عمداً و در اثر دخالت ذوق و سلیقهٔ نسخهنویس ایجاد شده است. بعضی از نسخهنویسها به زعم خود سرودههای شعرا را بهبود دادهاند و اتفاقاً به دلیل زیبایی نسبی و پسند خواننده این روایتها بیشتر بر سر زبانها چرخیده است (این که متنی که به شکلی شفاهی شنیدهاید زیباتر است دلیل بر اصیل بودن آن نمیشود و اتفاقاً متون اصیل دارای پیچیدگیهایی است که انگیزانندهٔ کاتبان و راویان برای روانتر کردن آنها با تغییر متن آنها بوده است، کما این که به نظر میرسد برای بعضی از این راویان لزوم وفاداری به نسخهٔ منبع و حفظ اصالت متن جا نیفتاده بوده است).
پای این خوشسلیقگیها گاه به سرودن ابیات تکمیلی (مثلاً برای اشعار فاقد بیت تخلص در اصل دیوان شاعر) یا گزینش ابیات زیبای هموزن و قافیه از شاعران دیگر و درج آن در دیوان شاعر محبوب هم کشیده شده است.
بعضی دیگر از اختلافهای عمدی با نیت همعقیده جلوه دادن شاعر یا نویسنده با مرام و عقیدهٔ نسخهنویس ایجاد شده است.
در دورهٔ معاصر بعضی از ادبا و دانشمندان که به آنها مصححین گفته میشود نسخههای مختلف دیوانهای شعرا را جمعآوری کردهاند و بر اساس روشهای علمی و آماری سعی کردهاند متنهای اصیل را شناسایی کنند و آنها را چاپ کنند. اصطلاح «تصحیح» و «مصحح» نباید شما را به این اشتباه بیندازد که آنها به سلیقهٔ خود متون را تصحیح کردهاند بلکه معنی آن استفاده از روشهای علمی و آماری برای پیدا کردن متن صحیح و اصیل اثر است.
عمدهٔ متون گنجور مبتنی بر متنهای تصحیح شده توسط این محققان است. هر چند لزوماً این متنها متن اصلی و اصیل اشعار نیست اما به نسبت متون تصحیح نشده قابل اعتمادتر است. این به آن معنی نیست که متن گنجور حتماً بهترین و درستترین متن است بلکه به آن معنی است که اختلافهای متن در گنجور در خود سایت گنجور ایجاد نشده و از روی کتابهای چاپی آمده است (و کتابهای چاپ شدهٔ مربوط به یک شاعر همگی شبیه هم نیستند).