علتی محمود را گشت آشکار
شد ز مدهوشی سه روز و شب ز کار
در سه روز و شب نجنبید او زجای
عقل زایل تن در افتاده ز پای
وی عجب آنگه که شاه حق شناس
شد ز هوش از هوش رفته بد ایاس
روز چارم شاه چون هشیار گشت
آن غلام از بیهشی بیدار گشت
چشم چون بگشاد از هم پادشاه
دید ایاز خویش را آنجایگاه
گفت تو کی آمدستی ای غلام
گفت این ساعت زهی عالی مقام
ای گدای صحبت سلطان طلب
تا درآموزی توبی حاصل ادب
چون خلیفه زادهٔ حقی ترا
کی کند اندر گدا طبعی رها
بود بر بالین او حاضر وزیر
گفت ای بخشندهٔ تاج و سریر
شد سه روز و شب که بر بالین شاه
هست بیهوش او چو شاه اینجایگاه
نه ازو یک ذره جنبش دیده ایم
نه ازو حرفی سخن بشنیده ایم
وآنگهی گوید که اکنون آمدم
من کنون زین کذب بیرون آمدم
شاه گفتش ای غلام بی فروغ
بر سر من از چه میگوئی دروغ
گفت هرگز در دروغم نیست راه
لیک چون باشد وجودم غرق شاه
شاه چون بیخود شود بیخود شوم
چون بخود باز آید او بخرد شوم
از سر خویشم وجود خاص نیست
این سخن جز از سر اخلاص نیست
چون وجود من بود از شهریار
کی شود بی او وجودم آشکار
بنده دایم از تو موجودست و بس
خود که باشد بنده محمودست و بس
جهد کن پیش از اجل ای خود پرست
تا زخلت ذرهٔ آری بدست
گر شود یک ذره خلت حاصلت
باز خندد آفتابی در دلت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، داستانی دربارهی شاه محمود و غلامش ایاز روایت میشود. محمود سه روز و شب به دلیل غم و اندوه ناآگاه و بیهوش میماند و ایاز در کنارش بیحرکت و بیصدا حضور دارد. پس از اینکه شاه در روز چهارم به هوش میآید و ایاز را در کنارش میبیند، از او میپرسد که چه زمانی آمده است. ایاز به او میگوید که در کنار او بوده و در بیهوشی او حاضر بوده است. او توضیح میدهد که وجودش به شاه وابسته است و هنگامی که شاه بیخود و غمگین است، او نیز چنین حالتی دارد. در پایان، ایاز از شاه میخواهد که قبل از مرگ مراقب حال خود باشد و به یاد داشته باشد که وجودش از وجود شاه نشأت میگیرد. این گفتگو نشاندهندهی وابستگی عمیق غلام به شاه و همچنین اهمیت هوشیاری و زندگی خودخواهانه است.
هوش مصنوعی: علت خوبی برای محمود روشن شد، پس از این که او سه روز و شب در حال بیهوشی و مشغولیت بود.
هوش مصنوعی: او در طی سه روز و شب از جایش تکان نخورد و عقلش را از دست داد و بدنش به زمین افتاد.
هوش مصنوعی: عجب اینجاست که پادشاهی که شایسته حق و حقیقت است، از شدت هوش و ذکاوتش به حیرت و شگفتی افتاده است.
هوش مصنوعی: در روز چهارم، وقتی شاه به هوش آمد، آن غلام نیز از حالت بیخبری بیدار شد.
هوش مصنوعی: وقتی پادشاه چشمانش را باز کرد، ایاز را در آنجا دید.
هوش مصنوعی: گفتی تو چه زمانی به اینجا آمدهای ای خدمتگزار؟ پاسخ داد که هماکنون آمدهام و این لحظه بر من خوشایند است.
هوش مصنوعی: ای گدای گفتمان با سلطان، درخواست کن تا وارد شوی و آداب را بیاموزی.
هوش مصنوعی: وقتی ولیعهد، فرزند یک خلیفه است، چگونه میتواند در حالات فقیرانه و بیمقداری تو را رها کند؟
هوش مصنوعی: وزیر در کنار تخت بیمار ایستاده و به او میگوید: ای کسی که بخشندهای و قدرت و عظمت دینی و دنیوی داری.
هوش مصنوعی: سه روز و شب گذشته و شاه بیهوش بر بالین خوابیده است. مانند این که او را در این مکان نگه داشتهاند.
هوش مصنوعی: نه از او هیچ حرکتی دیدهایم و نه از او سخنی شنیدهایم.
هوش مصنوعی: او میگوید که حالا به حقیقت وارد شدم و از این دروغها خارج شدم.
هوش مصنوعی: شاه به غلامی که فاقد نور و درخشش است میگوید که چرا به من دروغ میگویی.
هوش مصنوعی: او میگوید که هرگز دروغ نمیگوید و راهی برای گمراهی ندارد، اما در عین حال احساس میکند که در دنیای مادی و worldly غرق شده است و تحت تأثیر آن قرار دارد.
هوش مصنوعی: وقتی شاه حالتی غیر عادی پیدا میکند، من هم تحت تأثیر او قرار میگیرم و بیخود میشوم. اما وقتی او دوباره به حالت طبیعی برمیگردد و خردمندانه رفتار میکند، من نیز به حالتی معقول و منطقی برمیگردم.
هوش مصنوعی: این سخن از عمق وجود من نشات نمیگیرد و تنها از بر دل بودن به صداقت و خلوص ناشی میشود.
هوش مصنوعی: وقتی وجود من به خاطر شهریار است، چگونه میتوانم بدون او وجودم را نشان دهم؟
هوش مصنوعی: من همیشه در خدمت توام و فقط وفادار به تو هستم. خود من که دارم صحبت میکنم، تنها برای تو هستم و بس.
هوش مصنوعی: قبل از اینکه مرگ به سراغت بیاید، تلاش کن و خود را از عشق به نفس برهان تا بتوانی از این دنیای فانی چیزی با خود به دست آوری.
هوش مصنوعی: اگر یک ذره از غم و ناراحتی تو کم شود، دوباره آفتاب شادی در دل تو خواهد تابید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.