خوش است عمر دریغا که جاودانی نیست
پس اعتماد بر این پنج روز فانی نیست
درخت قد صنوبر خرام انسان را
مدام رونق نوباوهٔ جوانی نیست
گلیست خرم و خندان و تازه و خوشبوی
ولیک امید ثباتش چنان که دانی نیست
دوام پرورش اندر کنار مادر دهر
طمع مکن که در او بوی مهربانی نیست
مباش غره و غافل چو میش سر در پیش
که در طبیعت این گرگ گلهبانی نیست
چه حاجت است عیان را به استماع بیان؟
که بیوفایی دور فلک نهانی نیست
کدام باد بهاری وزید در آفاق
که باز در عقبش نکبتی خزانی نیست؟
اگر ممالک روی زمین به دست آری
بهای مهلت یک روزه زندگانی نیست
دل ای رفیق در این کاروانسرای مبند
که خانه ساختن آیین کاروانی نیست
اگر جهان همه کام است و دشمن اندر پی
به دوستی که جهان جای کامرانی نیست
چو بتپرست به صورت چنان شدی مشغول
که دیگرت خبر از لذت معانی نیست
طریق حق رو و در هر کجا که خواهی باش
که کنج خلوت صاحبدلان مکانی نیست
جهان ز دست بدادند دوستان خدای
که پایبند عنا، جز جهان ستانی نیست
نگاه دار زبان تا به دوزخت نبرد
که از زبان بتر اندر جهان زیانی نیست
عمل بیار و علم بر مکن که مردان را
رهی سلیمتر از کوی بینشانی نیست
کف نیاز به درگاه بینیاز برآر
که کار مرد خدا جز خدای خوانی نیست
مخور چو بیادبان گاو و تخم کایشان را
امید خرمن و اقبال آن جهانی نیست
مکن که حیف بود دوست بر خود آزردن
علیالخصوص مر آن دوست را که ثانی نیست
چه سود ریزش باران وعظ بر سر خلق
چو مرد را به ارادت صدف دهانی نیست
زمین به تیغ بلاغت گرفتهای سعدی
سپاس دار که جز فیض آسمانی نیست
بدین صفت که در آفاق صیت شعر تو رفت
نرفت دجله که آبش بدین روانی نیست
نه هر که دعوی زورآوری کند با ما
به سر برد، که سعادت به پهلوانی نیست
ولی به خواجهٔ عطار گو، ستایش مشک
مکن که بوی خوش از مشتری نهانی نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، سعدی به موضوع گذرا بودن زندگی و عدم پایداری آن اشاره میکند. او میگوید که عمر انسان کوتاه است و نباید به روزهای محدود زندگی اعتماد کرد. زیباییها و لذایذ دنیا، مانند گل و درخت، نیز موقتی هستند و امید به ثبات آنها بیهوده است. سعدی به انسانها توصیه میکند که از غفلت و غرور دوری کنند و درکی عمیق از حقیقت وجود داشته باشند. او بر اهمیت عمل، علم و دینداری تأکید میکند و میگوید که زندگی واقعی در مسیر حق و معنای عمیق آن قرار دارد. در نهایت، او تأکید میکند که خوشبختی واقعی در زندگی به قدرت و زور نیست، بلکه در چگونه زیستن و اعتماد به خدای بینیاز است.
هوش مصنوعی: عمر خوش است، اما افسوس که دائمی نیست. بنابراین نمیتوان به این زندگی کوتاه و فانی اعتماد کرد.
هوش مصنوعی: قد بلند درخت صنوبر، نشاندهنده زیبایی و نشاط جوانی است، اما این زیبایی و جوانی همیشگی نیست و با گذر زمان از بین میرود.
هوش مصنوعی: گلی وجود دارد که خوشبو و زیبا و شاداب است، اما نمیتوان به ماندگاری و دوام آن امیدوار بود.
هوش مصنوعی: در کنار مادر زمان، انتظار نداشته باش که محبت و مهربانی وجود داشته باشد، زیرا در این دنیا نشانی از آن نیست.
هوش مصنوعی: هرگز فریبنده و غافل نباش، مانند میشی که سرش را پایین گرفته است. زیرا در واقع در ذات و طبیعت، گلهبانی چون گرگ وجود ندارد.
هوش مصنوعی: چه نیازی به شنیدن سخن آشکار است؟ وقتی که ناپایداریهای دور زمان پنهان نیستند.
هوش مصنوعی: کدام باد بهاری در جهان وزید که در پی آن، خبری از بدبختیهای فصل پاییز نباشد؟
هوش مصنوعی: اگر تمام کشورهای عالم را به دست آوری، ارزش یک روز از زندگی را ندارد.
هوش مصنوعی: دوست عزیز، دل خود را در این کاروانسرا محبوس نکن، زیرا ساختن خانه و ماندن در یک جا، مناسب زندگی در کاروانسرا نیست.
هوش مصنوعی: اگر دنیا پر از لذت و خوشی باشد، ولی دشمنی در پی دوستی باشد، پس این دنیا جایی برای خوشبختی و خوشحالی نیست.
هوش مصنوعی: وقتی که به ظواهر و جذابیتهای دنیایی علاقمند می شوی، چنان غرق آنها میگردی که دیگر از لذتی که در عمق معانی وجود دارد بیخبر میمانی.
هوش مصنوعی: به راه حق برو و در هر جایی که میخواهی زندگی کن، چرا که هیچ جایی در تنهایی صاحبدلان برای نشستن و آرامش یافتن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: دوستان خدا دنیا را از دست دادند، زیرا کسانی که به ظواهر و جاذبههای دنیوی وابستهاند، تنها چیزی که از آن دریافت میکنند، خود دنیا است.
هوش مصنوعی: زبان خود را کنترل کن تا تو را به عذاب نبرند، زیرا هیچ آسیبی در دنیا بدتر از زبان و سخنان نادرست نیست.
هوش مصنوعی: عملت را انجام بده و فقط به دانش بسنده نکن، زیرا مردان هیچ راهی بهتردرستتر از کوی بینشان ندارند.
هوش مصنوعی: به درگاه کسی که هیچ نیازی به دیگران ندارد، نیاز و درخواست خود را بگذار، زیرا کار انسانی که به خداوند تعلق دارد، تنها دعا و درخواست از اوست.
هوش مصنوعی: با افراد بیادب همنشینی نکن و به آنها دل خوش نکن؛ زیرا از این معاشرت هیچ بهرهای در دنیا و آخرت نخواهی برد.
هوش مصنوعی: دوست را آزرده نکن، چرا که این کار به ضرر خودت خواهد بود، بهویژه اگر آن دوست فردی باشد که هیچکس مانند او نیست.
هوش مصنوعی: اگر مردی به حقیقت و ایمان درون دسترسی نداشته باشد، باران سخن و نصیحت بر او هیچ سودی نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: سعدی، تو با کلام شیوا و دلنشینی که داری، زمین را به زیبایی واژهها آراستهای. باید از تو قدردانی کرد، زیرا این هنر جز از لطف الهی ممکن نیست.
هوش مصنوعی: با این ویژگی که آوازهی شعر تو در عالم منتشر شد، دجله هم که آبش به این روانی نیست، دیگر نتواند به این سیالی باشد.
هوش مصنوعی: نه هر کسی که ادعای قدرت و زور دارد، نمیتواند با ما ارتباط خوبی برقرار کند، زیرا خوشبختی تنها به خاطر زور و قدرت به دست نمیآید.
هوش مصنوعی: به او بگو که دربارهٔ مشک نیازی به تعریف و تمجید نیست، زیرا بوی خوش آن ناشی از وجود مشتری در دل نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
# در متن فروغی «زیانی» ذکر شده، اما اینجا «زبانی» خوانده شده.
# «مکانی» به صورت و معنای «یک مکان خاص» خوانده شده اما احتمالاً حالت توصیفی داشته باشد به معنای «از جنس مکانی».
مشابهیابی بر اساس وزن و قافیه
مرا که هیچ نصیبی ز شادمانی نیست
بسی تفاوتم از مرگ و زندگانی نیست
بروزگار جوانی اگر ترا رنگیست
مرا بجز سیبی رنگی از جوانی نیست
ز من فلک عوض عشوه عمر می خواهد
[...]
اگر بمرد عدو جای شادمانی نیست
که زندگانی ما نیز جاودانی نیست
اگرچه یار مرا هیچ مهربانی نیست
ورا چو من به جهان هیچ بنده جانی نیست
فدای جان عزیزش هزار جان و جهان
مرا مودّت و عشق رخش نهانی نیست
یقین که در دل تو نیست مهربانی نیز
[...]
بقای عمر در این خاکدان فانی نیست
جهان پر از غم و امید شادمانی نیست
گل مراد از این آب و گل چه میجوئی
که در ریاض جهان بوی کامرانی نیست
برای صحبت یاران مهربان کریم
[...]
کدام زخم که بر من ز دلستانی نیست
کدام خاک کش از خون ما نشانی نیست
بخوشدلی نه که خاموشم از تو چون صورت
هزار غم ز تو دارم مرا زبانی نیست
مراست جانی و خواهم به پات افشاندن
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۹ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.