جوانمردی را در جنگِ تاتار جراحتی هول رسید.
کسی گفت: فلان بازرگان نوشدارو دارد، اگر بخواهی، باشد که دریغ ندارد.
گویند آن بازرگان به بُخْل معروف بود.
گر به جایِ نانْشْ، اندر سفره بودی آفتاب
تا قیامت روزِ روشن کس ندیدی در جهان
جوانمرد گفت: اگر خواهم، دارو دهد یا ندهد. و گر دهد، منفعت کند یا نکند. باری، خواستن از او زهرِ کُشنده است.
هر چه از دونان به منّت خواستی
در تن افزودیّ و از جان کاستی
و حکیمان گفتهاند: آبِ حیات اگر فروشند فیالمثل به آبروی، دانا نخرد که مردن به علّت بَهْ از زندگانی به مَذَلّت.
اگر حَنْظَل خوری از دستِ خوشخوی
بِهْ از شیرینی از دستِ تُرُشروی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این متن درباره سختی کمکخواستن از بخیلان و آدمهای ترشروست. در ابتدا حکایتی از یک پهلوان و جوانمرد که دچار زخمی شدید گشته، نقل شده است که آن جوانمرد، مرگ را بر کمک خواستن از یک شخص خسیس و فرومایه ترجیح میدهد. در ادامه ابیاتی در وصف و فضیلت خوشخویی، سخاوت و قناعت آمده است.
جوانمرد و پهلوانی بود که در جنگ با تاتارها زخمی شدید و خطرناک بهاو رسیده بود.
یکی به او گفت: فلان بازرگان نوشدارو دارد، اگر از او بخواهی، حتما بهتو کمک میکند.
گفتهشده که آن بازرگان در آن ناحیه به خسیسی و بخل معروف بود.
اگر قرصِ آفتاب بجای گردهٔ نان در سفرهٔ وی بود، تا رستخیز دیگر کسی روز تابان به چشم نمیدید.
جوانمرد گفت: اگر دارو از او بخواهم یا میدهد یا نمیدهد و اگر بدهد یا مرا درمان میکند و یا فایدهای ندارد؛ اما خواهش از او زهر کُشنده است.
هرچه از فرومایگان به منّت و خواری طلبیدی (طلب کنی)، پیکرِ فربه و روانِ آدمی نَزار کردی(میکند).
و دانایان گفتهاند: آبِ زندگی (بقا) اگر به مَثَل به بهایِ آبرو و شرف دهند، حکیم نخرد. زیرا از بیماری و درد، جان سپردن خوشتر است تا در خواری و ننگ زیستن.
اگر حنظل تلخ از دست آدم سخاوتمند و خوشاخلاق بخوری، گواراتر از شیرینی از دست آدم خسیس و بدخوست. (حنظل: میوهای است شبیه هندوانه و بسیار تلخ)
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.