یکی از علما خورندهٔ بسیار داشت و کَفافِ اندک. یکی را از بزرگان که در او معتقد بود بگفت. روی از توقّعِ او در هم کشید و تعرّضِ سؤال از اهلِ ادب در نظرش قبیح آمد.
ز بخت، روی‌تُرُش‌کرده، پیشِ یارِ عزیز
مرو، که عیش بر او نیز تلخ گردانی
به حاجتی که رَوی، تازه‌روی و خندان رو
فرو نبندد کارِ گشاده‌پیشانی
آورده‌اند که اندکی در وظیفهٔ او زیادت کرد و بسیاری از ارادت کم. دانشمند چون پس از چند روز مودّتِ معهود برقرار ندید گفت:
بِئْسَ الْمَطَاعِمُ حِینَ الذُلُّ یَکْسِبُها
الْقِدْرُ مُنْتَصَبٌ وَ الْقَدْرُ مَخْفوُضٌ
نانم افزود و آبرویم کاست
بینوایی بِهْ از مذلّتِ خواست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، عالمی که دچار مشکلات مالی است، نسبت به درخواست‌های دیگران بی‌میل شده و از آنها دوری می‌کند. او به این نتیجه می‌رسد که اگر بخواهد در زندگی خود به کسی وابسته باشد، بهتر است این وابستگی با عزت باشد تا با ذلت. به عبارت دیگر، او احساس می‌کند که اگر در پی رفع نیازهای خود به دیگران تکیه کند، آبرو و اعتبارش در خطر خواهد بود. در انتها بیان می‌شود که در شرایط حضور در جامعه، به دست آوردن نان ممکن است که به قیمت از دست دادن آبرو و حیثیت باشد و این برای او بهتر است که به دلایلی مثل فقر و ذلت، هیچ عایدی نداشته باشد.
یکی از دانشمندان نانخور بسیار داشت و درآمد اندک. به یکی از مهتران که به او ارادت داشت حال بگفت. مهتر از چشم‌داشتِ وی روی ترش کرد و عرضِ حاجت از دانشمند به دیده‌اش ناپسند آمد.
ناخوش و ترش‌رخساره از ناسازگاریِ بخت، به نزدِ یارِ گرامی مرو که زندگیِ خوشِ وی را هم ناخوشایند سازی؛
چون به عرضِ نیاز روی آوری خوشرو و متبسّم باش که کار گشاده‌رو هیچگاه فرو بسته نماند.
هوش مصنوعی: گفته‌اند که در کار او کمی تغییراتی ایجاد کردند و برخی از عشق و ارادت‌ها کم شد. دانشمند وقتی بعد از چند روز دوستی که قرار بود برقرار باشد، آن را نیافت، اظهار کرد:
ناگوارترین خوردنی‌ها خورشی است که به خواری و زاری به دست آید (خواری آن را به دست آورد)، دیگ بر بار گذاشته می‌شود ولی مرتبه و مقام آدمی پست می‌گردد.
نانْخورشم زیاد و عزّتم کم شد؛ تنگدستی و بی‌سامانی به از خواریِ درخواست کردن است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.