یا رب آن روی است یا برگ سمن؟
یا رب آن قد است یا سرو چمن؟
بر سمن کس دید جعد مشک‌بار؟
در چمن کس دید سرو سیم‌تن؟
عقل چون پروانه گردید و نیافت
چون تو شمعی در هزاران انجمن
سخت مشتاقیم پیمانی بکن
سخت مجروحیم پیکانی بکن
وه کدامت زین همه شیرین‌تر است؟
خنده یا رفتار یا لب یا سخن؟
گر سرِ ما خواهی اینک جان و سر
ور سر ما داری اینک مال و تن
گر نوازی ور کشی فرمان تو راست
بنده‌ایم اینک سر و تیغ و کفن
صعقه می‌خواهی؟ حجابی در گذار
فتنه می‌جویی؟ نقابی بر فکن
من کیم کآن جا که کوی عشق توست؟
در نمی‌گنجد حدیث ما و من
ای ز وصلت خانه‌ها دارالشفا
وی ز هجرت بیت‌ها بیت‌الحزن
وقت آن آمد که خاک مرده را
باد ریزد آب حیوان در دهن
پاره گرداند زلیخای صبا
صبحدم بر یوسف گل پیرهن
نطفهٔ شبنم در ارحام زمین
شاهد گل گشت و طفل یاسمن
فیح ریحان است یا بوی بهشت؟
خاک شیراز است یا باد ختن؟
بر گذر تا خیره گردد سروبُن
در نگر تا تیره گردد نسترن
بارگاه زاهدان در هم نورد
کارگاه صوفیان بر هم شکن
شاهدان چستند ساقی گو «بیار»
عاشقان مستند مطرب گو «بزن»
سغبه خلقم چو صوفی در کنش
شهرهٔ شهرم چو غازی بر رسن
تربیت را حله گو «در ما مپوش»
عافیت را پرده گو «بر ما متن»
چرخ با صد چشم چون روی تو دید
صد زبان می‌خواست تا گوید «حسن»
ناسزا خواهم شنید از خاص و عام
سرزنش خواهم کشید از مرد و زن
سعدیا گر عاشقی پایی بکوب
عاشقا گر مفلسی دستی بزن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر، بیانگر عشقی عمیق و شوقی بی‌پایان است. شاعر از زیبایی‌های معشوق سخن می‌گوید و ویژگی‌های او را با Nature مقایسه می‌کند: روی او را به گل و سرو تشبیه می‌کند و در پی آن است که حس و حال وجودش را به معشوق برساند. او از درد و شوق عاشقانه‌اش سخن می‌گوید و خود را در آتش عشق می‌سوزاند. از عشق و هجران می‌نالد و به شدت به وصال و نزدیکی به معشوق بی‌تاب است. همچنین، شاعر به حالت‌های مختلفی چون خنده و رفتار معشوق اشاره می‌کند و از او می‌خواهد که به عشق او پاسخ دهد. در پایان، از زیبایی‌های مختلف طبیعت می‌گوید و در نهایت به عواطف شدید عاشقانه‌اش اشاره دارد و از دیگران نیز می‌خواهد که در این مسیر با او همراه باشند.
هوش مصنوعی: پروردگارا، آیا آنچه می‌بینم، صورت زیبایی است یا گل‌های سمن؟ آیا آنچه در نظر دارم، قامت خوش‌تناکی است یا درخت سرو در باغ؟
هوش مصنوعی: در باغ کسی جعدی با موهای مشکی را دید و در چمن کسی را دید که شبیه به سرو است و قامت بلند و زیبایی دارد.
هوش مصنوعی: عقل مانند پروانه است که در جستجوی روشنی و گرما می‌گردد، اما نتوانسته شمعی مانند تو را در میان هزاران جمعیت بیابد.
هوش مصنوعی: ما به شدت در انتظاریم که پیمانی ببندیم و از طرفی زخم‌هایمان عمیق است و نیاز به فرستنده‌ای داریم تا صدای ما را به دیگران برساند.
هوش مصنوعی: کدام یک از این صفات برای تو شیرین‌تر و دلنشین‌تر است: خنده‌ات، رفتارت، لبت یا سخنانی که می‌گویی؟
هوش مصنوعی: اگر تو خواهان سر ما هستی، اکنون جان و سر ما در اختیارت است و اکنون مال و تن ما نیز در دست توست.
هوش مصنوعی: اگر به ما لطف کنی یا ما را به چالش بکشی، فرمان تو را قبول می‌کنیم. ما اکنون در خدمت تو هستیم، حتی با جان و سر و تیغ.
هوش مصنوعی: اگر به دنبال حالتی شگفت‌انگیز و عمیق هستی، باید از موانع و حجاب‌ها عبور کنی و در میانهٔ آشفتگی‌ها، نقابی بر چهرهٔ خود بگذاری تا بتوانی به درون دنیای واقعی‌ات نفوذ کنی.
هوش مصنوعی: من کیستم که در جستجوی عشق تو باشم؛ سخنان ما و تو فراتر از این کوی و مکان است.
هوش مصنوعی: تو که با حضورت شفا می‌بخشی به خانه‌ها، و با نبودنت، این خانه‌ها آکنده از اندوه و غم شده‌اند.
هوش مصنوعی: زمانی فرا رسیده که باد، خاک مرده را می‌وزد و آب حیات را به دهان خاک می‌ریزد.
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی همچون زلیخا، با وزیدن خود پیراهن گلین یوسف را به تکه‌هایی پاره پاره می‌کند.
هوش مصنوعی: نطفه شبنم در دل زمین به گلی تبدیل می‌شود و یاسمن به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: این بوی خوش یا عطر گل ریحان است، یا بوی بهشت از خاک شیراز به مشام می‌رسد، یا اینکه نسیم خوشی از ختن می‌وزد.
هوش مصنوعی: در مسیر رفتن، دقت کن که چگونه گل سروبن به زیبایی خود می‌درخشد و گل نسترن چگونه در سایه و تیرگی قرار می‌گیرد.
هوش مصنوعی: در اینجا می‌گوید که مقام و موقعیت زاهدان (نیروهای معنوی) را در هم بشکن و کارگاه و تلاش صوفیان (درویشان و عارفان) را از هم بپاش. به عبارتی دیگر، از اصطلاحات مذهبی و معنوی انتقاد می‌کند و به نوعی به تفاوت دیدگاه‌ها و رویکردها اشاره دارد.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که کسانی که زیبایی‌ها را می‌بینند و می‌ستایند آماده‌اند. ای ساقی، بیا و نوشیدنی بیاور، چون عاشقان به شدت در حال مستی هستند. ای مطرب، بیا و موسیقی بنواز.
هوش مصنوعی: من شبیه یک صوفی در عواطف و احساساتم هستم و در کارهای خود مشهور و معروف شده‌ام مانند کسی که بر روی ریسمانی راه می‌رود.
هوش مصنوعی: تربیت را به‌طور واضح و روشن بیان کن و آن را از ما پنهان نکن. عافیت و راحتی را هم به‌طور مناسب و با احتیاط به ما عرضه کن.
هوش مصنوعی: چرخ (جهان) که با صد چشمانش زیبایی تو را می‌بیند، هزار زبان می‌خواهد تا بتواند در وصف زیبایی‌ات صحبت کند.
هوش مصنوعی: من از همه افراد، چه خاص و چه عام، ناسزا خواهم شنید و از مردان و زنان مورد سرزنش قرار خواهم گرفت.
هوش مصنوعی: ای سعدی، اگر عاشق هستی، با پا بر زمین بکوب و اگر دلتنگی، برای خودت دستی به علامت ناراحتی بزن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
کشتیی بر آب و کشتیبانش باد
رفتن اندر وادیی یکسان نهاد
نه خله باید، نه باد انگیختن
نه ز کشتی بیم و نه ز آویختن
چرخ پنداری بخواهد شیفتن
زان همی پوشد لباس پر دَرَن
شاخ را بنگر چو پشت دل شده
برگ را بنگر چو روی ممتحن
ابر آشفته برآمد وز دمن
[...]
این دل و جان طبیعت سنج را
یک زمان از می طریقت سنج کن
دوستان را بند گردان از وفا
ورنه باری از جفا دشمن من
چون نکردی یک زبانی لاله وار
ده زبانی نیز چون سوسن مکن
بد خوئی با هیچ کس هرگز مکن
[...]
آب بنمایم ز وهم خویشتن
رازها دانم بسی زین بیش من
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.