نظر خدایبینان طلب هوا نباشد
سفر نیازمندان قدم خطا نباشد
همه وقت عارفان را نظرست و عامیان را
نظری معاف دارند و دوم روا نباشد
به نسیم صبح باید که نبات زنده باشی
نه جماد مرده کان را خبر از صبا نباشد
اگرت سعادتی هست که زندهدل بمیری
به حیاتی اوفتادی که دگر فنا نباشد
به کسی نگر که ظلمت بزداید از وجودت
نه کسی نعوذبالله که در او صفا نباشد
تو خود از کدام شهری که ز دوستان نپرسی
مگر اندر آن ولایت که تویی وفا نباشد؟
اگر اهل معرفت را چو نی استخوان بسنبی
چو دفش به هیچ سختی خبر از قفا نباشد
اگرم تو خون بریزی به قیامتت نگیرم
که میان دوستان این همه ماجرا نباشد
نه حریف مهربانست حریف سستپیمان
که به روز تیرباران سپر بلا نباشد
تو در آینه نگه کن که چه دلبری ولیکن
تو که خویشتن ببینی نظرت به ما نباشد
تو گمان مبر که سعدی ز جفا ملول گردد
که گرش تو بیجنایت بکشی جفا نباشد
دگری همین حکایت بکند که من ولیکن
چو معاملت ندارد سخن آشنا نباشد



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تأمل در معنای واقعی زندگی و ویژگیهای انسانها میپردازد. شاعر به اهمیت شناخت خداوند و تلاش در راستای نیازمندان اشاره میکند و میگوید که بینش عارفان همواره بر انسانها جاری است. او به زنده بودن روح و توجه به احوال خود در برابر مشکلات اشاره میکند و به ملاحظه دوستان واقعی تأکید دارد. شاعر میگوید که انسانها باید به درون خود نگریسته و از آن چه دارند آگاه باشند و همچنین از جفا و بیوفایی دوری کنند. در نهایت، او تأکید بر این دارد که زمانه و روابط انسانی نیازمند صداقت و وفاداری است.
معنی: نظر عارفان به معشوق از سر هوا و هوس نیست و سفر فقیران و درویشان به سوی محبوب گامی از روی خطا و اشتباه نیست. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: عارفان هرگاه اراده کنند میتوانند به معشوق بنگرند؛ ولی برای مردم عامی یک نگاه را مجاز میدانند و بر ایشان میبخشند و نگاه دوم را روا نمیدارند. / معاف: بخشوده، بیت اشاره است به این نکته فقهی که اگر کسی ناگاه به نامحرم نگاه کند برای بار اول ایرادی ندارد؛ ولی نگاه دوم حرام است و روا نیست. - منبع: شرح غزلهای سعدی
هوش مصنوعی: باید مانند گیاهان زنده و سرزنده در صبح به نشاط و شوق باشی، نه اینکه مانند جسمی بیجان و مرده بمانی، زیرا چیزی از نسیم ملایم صبح به آن نمیرسد.
هوش مصنوعی: اگر خوشبختی و سعادت به دست آوردی که باعث شود با دل شاد و سرزنده بمیری، به زندگیای رسیدهای که دیگر از بین نخواهد رفت.
هوش مصنوعی: به کسی توجه کن که بتواند تاریکیهای وجودت را از بین ببرد، نه به کسی که ممکن است در وجودش پاکی و پاکیزگی نباشد.
هوش مصنوعی: تو از کدام شهر آمدهای که از دوستانت سؤال نکنی، مگر در آن سرزمینی که خودت باشی، وفا و صداقتی وجود ندارد؟
هوش مصنوعی: اگر انسانهای آگاه و دانا را مانند نی بسازید، مانند دف که به هیچ فشاری از پشت آگاه نیستند، از هیچ سختی و مشکلی خبر نمیبرند.
معنی: اگر تو خونم را بریزی در قیامت به عقوبت این کار دامنت را نمیگیرم؛ زیرا در میان دوستان به خاطر مسألهای بدین کوچکی این همه دلآزردگی پیدا نخواهد شد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
دوستی که در عهد پیمان خود پایبند نیست دوستی مهربان نام نمی گیرد وقتی در روز سختی که باران بلا و مشکلات بر سر انسان می بارد سپر بلای انسان نباشد
هوش مصنوعی: به آینه نگاه کن و ببین چقدر زیبا و دلبر هستی، اما اگر به خودت نگاه کنی، دیگر نمیتوانی به ما توجهی داشته باشی.
معنی: تصور مکن که سعدی در اثر ستم دیدن اظهار دلتنگی کند؛ زیرا اگر تو او را بدون جرم بکشی این عمل را جفا نمیداند. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: دیگری هم مثل من همین حکایت عشق را با تو در میان مینهد؛ اما به دلیل اینکه با عشق سروکاری ندارد و عاشق نیست سخن او سخن آشنایی نخواهد بود. - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
صنمی اگر جفایی کند آن جفا نباشد
ز صنم جفا چه جویی که درو وفا نباشد؟
ز حبیب خود شنیدم که به نزد ما جمادی
به از آن وجود باشد که درو هوا نباشد
چو به حسرت گلت گل، شوم از گلم گیاهی
[...]
بخدا رسد هر آن دل که پی هوا نباشد
بلی از هوا چو بگذشت بجز خدا نباشد
بره طلب سراپا شدهام قدم که رهرو
بطریق عشق بایست کم از صبا نباشد
چو بلای عشق نبود بجهان دگر بلایی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.