جوانی خردمندِ پاکیزهبوم
ز دریا بر آمد به دربندِ روم
در او فضل دیدند و فقر و تمیز
نهادند رختش به جایی عزیز
سرِ صالحان گفت روزی به مرد
که خاشاک مسجد بیفشان و گرد
همان کاین سخن مرد رهرو شنید
برون رفت و بازش کس آنجا ندید
بر آن حمل کردند یاران و پیر
که پروای خدمت نبودش فقیر
دگر روز خادم گرفتش به راه
که «ناخوب کردی به رایِ تباه
ندانستی ای کودکِ خودپسند؟
که مردان ز خدمت به جایی رسند؟»
گرستن گرفت از سر صدق و سوز
که «ای یار جانپرورِ دلفروز
نه گَرد اندر آن بُقعه دیدم، نه خاک
من آلوده بودم در آن جای پاک
گرفتم قدم لاجرم باز پس
که پاکیزه به مسجد از خاک و خس»
طریقت جز این نیست درویش را
که افکنده دارد تنِ خویش را
بلندیت باید، تواضع گزین
که آن بام را نیست سُلَّم جز این
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این متن حکایت جوانی است که به شهری وارد میشود در آنجا چون او را آدم صاحبفضلی مییابند، جایی خوب بهاو میدهند. روزی از او میخواهند که (مانند دیگران) مسجد را تمیز کند اما او آنجا را ترک کرده و وقتی او را برای خدمت نکردن سرزنش میکنند او میگوید که چون خود را آلوده یافتهاست مسجد را ترک کرده که مسجد پاک شود.
جوانی دانا و پاکسرشت از راه دریا به شهر دربند روم آمد. (دربند نام شهری است بندری که در قدیم آن را ایراندژ و بابالابواب نیز مینامیدهاند)
در آنجوان فضل و هنر و دین و خرد دیدند و او را محترم داشته و در جایی نیکو نشاندند.
روزی سر صالحان (یا پیشنماز مسجد) به او گفت که مسجد را جارو و غبارگیری کن.
همینکه آن مرید، این را شنید آنجا را ترک کرد و هیچکس دوباره او را در آنجا ندید. (رهرو هم بهمعنی مسافر است و هم مرید)
آن دوستان و یاران چنین تصور کردند که آندرویش قصد خدمت نداشت و به خدمت، اهمیت نمیداد.
روزی خادم آن مسجد، در راه او را دید و بهاو گفت: که با آن تصمیم غلط، کار نادرستی کردی.
ای بچه مغرور، تو یاد نگرفتهای که آدمهای بزرگ از خدمت به جایی رسیدهاند؟
آنجوان از روی راستی گریست و گفت «ای دوست عزیز و بامحبت!
در آن بقعه که بودم گرد و غبار و خاک ندیدم، تنها چیز آلوده در آن مکان پاک، من بودم.
پس از آنجا رفتم زیرا مسجد از خاک و خاشاک، پاکیزهگردد بهتر است.»
طریقت درویش راستین جز این نیست که خود را متواضع و فروتن نگهدارد.
اگر بلندی و عزّت میخواهی باید راه تواضع در پیش بگیری که این بام جز این، نردبانی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.