دل که جمعست غم بی سر و سامانی نیست
فکر جمعیت اگر نیست پریشانی نیست
بیضه در جنگل شهباز نهد طایر من
در فضایی که منم بال و پرافشانی نیست
گر کنم یاد ز بتخانه مرا عیب مکن
هر که را حب وطن نیست مسلمانی نیست
لاابالی شو و دریاب فراخی نشاط
چند در تنگی مشرب که فراوانی نیست
نیست لذت ز نظربای بزمی که در او
خنده زیر لب و گریه پنهانی نیست
ترک ادبار به تاج سر جم دوخته اند
هیچ سر نیست کش این نیل به پیشانی نیست
بر در خلوت ما فر هما می بخشند
هدهدی را که به سر تاج سلیمانی نیست
طبل درویشی ما بر در جاوید زدند
بر لب بام بجز نوبت سلطانی نیست
صحبت آینه طبعان به دمی تیره شود
در چنین بزمگهی جای گرانجانی نیست
تو به معموره مصری و من مجنون را
نبرد شوق بدان کوچه که ویرانی نیست
از فسون دانی چشمان سیاهی که توراست
صد «نظیری » به نگه داشتن ارزانی نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف وضعیتهای انسانی و اجتماعی میپردازد. او در ابتدا به احساسات درهم و سردرگمی دل اشاره میکند و میگوید که اگر ذهن انسان به شور و جمعیت نباشد، پریشانی وجود ندارد. شاعر سپس به زیبایی و آزادی پرواز پرندگان و عشق به سرزمین اشاره میکند و تأکید میکند که حب وطن، اساس ایمان و انسانیت است. او دلایل لذت نبردن از زندگی و شادی را توضیح میدهد و به فانی بودن لذات دنیوی که بدون صداقت و خلوص است، اشاره میکند. در پایان، شاعر به نسبت بین حالات روحی و زیباییهای ظاهری میپردازد و تأکید میکند که در شرایط کنونی، حیات و سرزندگی باید بدون خودخواهی و در تنگی و محدودیت به تحقق برسد.
هوش مصنوعی: دل وقتی پر از غم است، هیچ بینظمی و بیسرفصلی وجود ندارد. اگر در فکر جمع شدن و انس با دیگران نباشیم، هیچ گونه پریشانی و بینظمی نیز احساس نخواهیم کرد.
هوش مصنوعی: پرنده من در فضای بینظیری که من هیچگونه بال و پر افراشتهای در آن ندارم، تخمگذاری میکند و این نشان از زیبایی و قدرت پرواز است.
هوش مصنوعی: اگر من از معبودهای خود یاد کنم، تو عیبجویی نکن. زیرا کسی که عشق به وطن ندارد، حقیقتاً مسلمان نیست.
هوش مصنوعی: بیخیال باش و از شادی و نشاطی که در زندگی وجود دارد، لذت ببر، زیرا در محدودیتها و تنگناها، فرصتی برای شادی بسیار کم است.
هوش مصنوعی: لذت واقعی در تجمع دوستانهای نیست که در آن همزمان لبخند بر لب و اشک در دل نباشد.
هوش مصنوعی: هیچ کسی به اندازه جام، که تاج و نشانهی بزرگی است، به سرنوشت خود نیست. زیرا آنچه به عنوان نشان بر پیشانی است، در حقیقت، فراتر از آنچه به چشم میآید، وجود ندارد.
هوش مصنوعی: در مکانی که ما به تنهایی هستیم، به مرغی مانند هدهد که تاج سلیمان را بر سر ندارد، اجازه ورود میدهند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این موضوع اشاره میکند که تنها صدا و نشانهای که در زندگی درویشی (سادهزیست) به گوش میرسد، صدای طبل اوست و در واقع به غیر از نوبت سلطانی یا مقام بالاتر، هیچ چیز دیگری وجود ندارد. این بیان نشاندهندهی زندگی ساده و بیادعای درویش است که به دنبال حقیقت و معنویت است و به همین خاطر از دنیای مادی و مقامهای اجتماعی فاصله گرفته است.
هوش مصنوعی: در مجلسی که در آن دلها ناپاک و زشت است، جایی برای سخنان زیبا و دلنشین وجود ندارد و هر چه زیبایی باشد، در آن فضا محو و ناپدید میشود.
هوش مصنوعی: تو در مکانی شاد و آباد هستی، اما من دیوانهوار به خاطر شوق یاد تو به کوچهای میروم که خراب و بیسکنه است.
هوش مصنوعی: از جادوی چشمان سیاه تو، کسی نمیتواند به راحتی بگریزد، زیرا هیچ چیز به اندازه نگاه تو ارزشمند و دلربا نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
در چنین عشق مرا برگ تن آسانی نیست
کس بدین بیکسی و بی سروسامانی نیست
تا پریشانی زلف تو بدیده ست دلم
دل مانند دل من به پریشانی نیست
تا تو در راه دلم چاه زنخدان کندی
[...]
ایهاالناس جهان جای تن آسانی نیست
مرد دانا، به جهان داشتن ارزانی نیست
خفتگان را چه خبر زمزمهٔ مرغ سحر؟
حیوان را خبر از عالم انسانی نیست
داروی تربیت از پیر طریقت بستان
[...]
ایبها العشّاق این کار به آسانی نیست
عشق کآسودگی تن طلبد جانی نیست
میل دل را نظر خاطر جان کی باشد
نفس بل هوسی چون دم رحمانی نیست
حجّتی نیست که خاصیت روحانی چیست
[...]
نیک و بد هر چه کنی بهر تو خوانی سازند
جز تو بر خوان بد و نیک تو مهمانی نیست
گنه از نفس تو میآید و شیطان بدنام
جز تو بر نفس بداندیش تو شیطانی نیست
در پریشان نظری غیر پریشانی نیست
عالمی امن تر از عالم حیرانی نیست
قفس تنگ فلک جای پر افشانی نیست
یوسفی نیست درین مصر که زندانی نیست
از جهان با دل خرسند بسازید چو مور
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.