درویش را که ملک قناعت مسلم است
درویش نام دارد و سلطان عالم است
گر قُرص گرم مهر بر آرد تنور چرخ
در وقت چاشت سفرهٔ درویش را کم است
در هم شود ز بهر درم حال آدمی
آری تمام صورت در هم چو درهم است
خوش وقت آن گدای که در پیش همتش
ترک کلاه فقر به از افسر جم است
آزادهوار دامن همت فروفشان
زین خاکدان که شادی او بندهٔ غم است
گر آدمی شکفته نباشد چو گل رواست
در بوستان دهر که زندان آدم است
آن را که دل بر آخور آخر زمان نهاد
کمتر ز خر شمارش اگر رخش رستم است
فیروزهٔ فلک که به گوهر نشاندهاند
بر وی نشان حادثه چون نقش خاتم است
در دور اگر به جام مرادی رسی منوش
کان کاس شربتیست که آلودهٔ سم است
زین حقهٔ مدور کحلی آسمان
دارو طلب مکن که در او چون مار ارقم است
معدوم شد وفا و مروت وفات یافت
وین جامهٔ کبود فلک بهر ماتم است
نادان چو واو عمرو برون است از حساب
اهل خرد نهان شده چون حرف مُدغم است
خم در خم است کار جهان همچو زلف یار
صد گونه پایبند تو در زیر هر خم است
بر باد رفت عمر و تو از خویش غافلی
یک دم به خود بیا که همه عمر یک دم است
فرصت اگر دمیست غنیمت شمار عمر
همدم مجو که هم دم تو با تو همدم است
تدبیر زاد کن که بقا در ره فناست
ترک امل بگو که عزیمت مصمم است
تدبیر عقل و قوت مردی و مردمی
این جمله هست و پنجهٔ تقدیر محکم است
ناصر مقام عجز بود راه بندگی
یک راهوار در ره او پور ادهم است
در سلک بندگان خودت گر دهند جای
این منزلت ز منزل شاهی مقدم است
خلقی برون پردهٔ اسرار مصطفی
خوش وقت عنکبوت که در پرده محرم است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی مفهوم درویشی و قناعت، و جایگاه انسانی در جهان میپردازد. درویش به عنوان شخصی با قناعت و بینیازی توصیف میشود که در عین فقر، از لحاظ روحی و معنوی در مرتبهای بالاتر از دیگران قرار دارد. شاعر به این نکته اشاره میکند که ارزش واقعی انسان در تلاش و همت اوست و آن کس که دل به دنیا و ظواهر آن ببندد، به سادگی به اسارت درمیآید. همچنین بر این نکته تأکید میشود که زندگی گذراست و باید از هر لحظه بهرهبرداری کرد. در نهایت، شاعر به حقیقتهای انسانی و معنوی برمیگردد و به اهمیت بندگی و تواضع در برابر خدا اشاره میکند.
هوش مصنوعی: درویش کسی است که به زندگی ساده و قناعت راضی است، و او در حقیقت، در اوج بزرگی و قدرت قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر نان داغ آفتاب بر روی تنور بپزد، در زمان صبحانه سفرهی درویش کم است.
هوش مصنوعی: انسان به خاطر پول و مالی که به دست میآورد، به شکلی در هم و دچار دگرگونی میشود. به طوری که تمام ویژگیها و ظواهرش تحت تأثیر قرار میگیرد و دچار تغییر میشود.
هوش مصنوعی: خوشا به حال گدایی که وقتی در برابر اراده و همت خود قرار میگیرد، تصمیم به کنار گذاشتن کلاه فقر میگیرد، چرا که این کار از داشتن تاج و honra در دنیا بالاتر است.
هوش مصنوعی: این شعر به اهمیت بلند همتی و آزادگی اشاره دارد. شاعر از فرد میخواهد که با اراده و عزت نفس از غم و رنجهای دنیا فراتر رود و دامن همت خود را بالا بزند، زیرا شادی و خوشی در دنیای مادی به بندگی غم وابسته است. در واقع، او به این نکته تأکید میکند که انسان باید با روحیهای آزاد و رسا به زندگی بپردازد و از محدودیتهای دنیوی رها شود.
هوش مصنوعی: اگر انسان مانند گل شکفته و شکوفا نباشد، طبیعی است که در دنیای فانی که برای آدمی همچون زندانی میماند، حضور داشته باشد.
هوش مصنوعی: هر کس که امیدش به روزهای آخر زمان است، باید بداند که اگر هم او از بهترینها باشد، باز هم در نهایت ارزشش کمتر از یک خر خواهد بود.
هوش مصنوعی: آسمان مانند یک فیروزه زیباست که بر روی آن نشانههایی از رویدادهای مختلف طراحی شده است، همانطور که بر روی یک خاتم نقشهایی حک شده است.
هوش مصنوعی: اگر به دور دستها هم به جامی از خوشبختی برسی، آن را نخور؛ زیرا آن نوشیدنی، آلوده به زهر است.
هوش مصنوعی: به این آسمان پر از ستاره و زیبایی که در آن کحالی وجود دارد، امیدوار نباشید. زیرا در دل این زیبایی، حقیقتی تلخ و فریبنده نهفته است، مانند ماری که رنگهای مختلف دارد و میتواند خطرناک باشد.
هوش مصنوعی: وفا و مروت از بین رفتهاند و این اندوه و حسرت به ما روی آورده است. در این بین، رنگ آسمان نسبت به این فقدان به سیاه درآمده و حالا نشانهای از غم و ماتم است.
هوش مصنوعی: نادان مانند یک حرف است که از حساب و کتاب خردمندان خارج شده و به گونهای پنهان شده است که قابل مشاهده نیست، مانند حرفی که در میان حرفهای دیگر مخفی شده باشد.
هوش مصنوعی: کارهای دنیا پیچیده و گرهگشایی آنها همچون زلف یار بسیار دشوار است و شما در هر نکتهای که فکر کنید، به نوعی به آن مشغول هستید.
هوش مصنوعی: عمر انسان به سرعت گذشت و تو متوجه نیستی. لحظهای به خود بیا و فکر کن، زیرا تمام عمر فقط به یک لحظه میماند.
هوش مصنوعی: اگر فرصتی به دست آوردی، آن را ارزشمند بدان. عمر خود را به دنبال کسی نگذار که در کنار تو نیست، زیرا کسی که نسبت به تو نزدیک است و میتواند در کنارت باشد، همان لحظهای است که در آن قرار داری.
هوش مصنوعی: برنامهریزی و تصمیمگیری هوشمندانه انجام بده، زیرا ادامه حیات در دنیای فانی نیاز به تدبیر دارد. آرزوهای بیاساس را کنار بگذار و با قاطعیت به سوی هدفات حرکت کن.
هوش مصنوعی: برنامهریزی و عقل را با قدرت و شجاعت مردانگی درآمیخته و از آن جمله آن است که سرنوشت نیز به شدت و استواری خود ادامه دارد.
هوش مصنوعی: ناصر در جایگاه ناتوانی قرار دارد و برای رسیدن به مقام بندگی، فقط باید بر مسیر او حرکت کند، که در این مسیر، فردی نادان و بیتجربه قرار دارد.
هوش مصنوعی: اگر تو از بندگان خودت جایگاه و منزلتی به آنها بدهی، این مقام از جایگاه شاهی نیز برتر است.
هوش مصنوعی: افرادی که از رازهای وجود پیامبر (مصطفی) بیرون هستند، خوشبختند؛ مانند عنکبوتی که در پرده پنهان است و به رازها دسترسی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
عهدیست تا نصیبه ما از جهان غم است
حال دل از فلک چو فلک نیک بر هم است
در عالم از فراغت خاطر اثر نماند
آری مگر فراغت از آن سوی عالم است؟
در مدت جوانی و در عهد کودکی
[...]
ای شاه بانوی ایران به هفت جد
اقلیم چارم از تو چو فردوس هشتم است
بلقیس روزگار توئی کز جلال و قدر
شروان شه از کمال سلیمان دوم است
خود خاتم بزرگ سلیمان به دست توست
[...]
شاها درِ تو قبله شاهان عالم است
گردون تو را مسحر و گیتی مسلم است
مقصود آفرینش عالم تویی از آنک
ذات مطهرت سبب نظم عالم است
هم چشم مهر و ماه به روی تو روشن است
[...]
یارا بهشت صحبت یاران همدم است
دیدار یار نامتناسب جهنم است
هر دم که در حضور عزیزی برآوری
دریاب کز حیات جهان حاصل آن دم است
نه هرکه چشم و گوش و دهان دارد آدمیست
[...]
تا دور آفرینش و تا عمر عالم است
پیوند عشق و عاشق و معشوق با هم است
گر سرّ این رموز بدانی وجود عشق
پیش از سرشتن گِل حوا و آدم است
آدم تویی به نقد و گر ناقدی تو را
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.