زید را اکنون نیابی کو گریخت
جست از صف نعال و نعل ریخت
تو که باشی زید هم خود را نیافت
همچو اختر که برو خورشید تافت
نه ازو نقشی بیابی نه نشان
نه کهی یابی به راه کهکشان
شد حواس و نطقِ باپایان ما
محو نور دانش سلطان ما
حسها و عقلهاشان در درون
موج در موج لدینا محضرون
چون بیاید صبح وقت بار شد
انجم پنهان شده بر کار شد
بیهشان را وا دهد حق هوشها
حلقه حلقه، حلقه‌ها در گوشها
پای‌کوبان دست‌افشان در ثنا
ناز نازان ربنا احییتنا
آن جلود و آن عظام ریخته
فارسان گشته غبار انگیخته
حمله آرند از عدم سوی وجود
در قیامت هم شکور و هم کنود
سر چه می‌پیچی کنی نادیده‌ای
در عدم ز اول نه سر پیچیده‌ای
در عدم افشرده بودی پای خویش
که مرا کی بر کند از جای خویش
می‌نبینی صنع ربانیت را
که کشید او موی پیشانیت را
تا کشیدت اندرین انواع حال
که نبودت در گمان و در خیال
آن عدم او را هماره بنده است
کار کن دیوا سلیمان زنده است
دیو می‌سازد جفان کالجواب
زهره نه تا دفع گوید یا جواب
خویش را بین چون همی‌لرزی ز بیم
مر عدم را نیز لرزان دان مقیم
ور تو دست اندر مناصب می‌زنی
هم ز ترس است آن که جانی می‌کنی
هرچه جز عشق خدای احسنست
گر شکرخواریست آن جان کندنست
چیست جان کندن سوی مرگ آمدن
دست در آب حیاتی نازدن
خلق را دو دیده در خاک و ممات
صد گمان دارند در آب حیات
جهد کن تا صد گمان گردد نود
شب برو ور تو بخسپی شب رود
در شب تاریک جوی آن روز را
پیش کن آن عقل ظلمت‌سوز را
در شب بدرنگ بس نیکی بود
آب حیوان جفت تاریکی بود
سر ز خفتن کی توان برداشتن
با چنین صد تخم غفلت کاشتن
خواب مرده لقمه مرده یار شد
خواجه خفت و دزد شب بر کار شد
تو نمی‌دانی که خصمانت کیند
ناریان خصم وجود خاکیند
نار خصم آب و فرزندان اوست
همچنانک آب خصم جان اوست
آب آتش را کشد زیرا که او
خصم فرزندان آبست و عدو
بعد از آن این نار نار شهوتست
کاندرو اصل گناه و زلتست
نار بیرونی به آبی بفسرد
نار شهوت تا به دوزخ می‌برد
نار شهوت می‌نیارامد به آب
زانک دارد طبع دوزخ در عذاب
نار شهوت را چه چاره نور دین
نورکم اطفاء نار الکافرین
چه کشد این نار را نور خدا
نور ابراهیم را ساز اوستا
تا ز نار نفس چون نمرود تو
وا رهد این جسم همچون عود تو
شهوت ناری به راندن کم نشد
او بماندن کم شود بی هیچ بد
تا که هیزم می‌نهی بر آتشی
کی بمیرد آتش از هیزم‌کشی
چونک هیزم باز گیری نار مرد
زانک تقوی آب سوی نار برد
کی سیه گردد ز آتش روی خوب
کو نهد گلگونه از تقوی القلوب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان نکاتی درباره زید، انسانی که از حقیقت و وجود خویش غافل شده، می‌پردازد. زید به نوعی از دنیا و واقعیت گریخته و مانند ستاره‌ای است که توسط خورشید نورش محو شده است. در این تحلیل، به مشکلات و جهل انسان‌ها اشاره شده و بر اهمیت نور دانش و علم تأکید شده است.
موضوع دیگر این است که در روز قیامت، انسان‌ها با واقعیت‌های خود مواجه می‌شوند و باید پاسخ‌هایی برای اعمال‌شان ارائه دهند. اینجا به خصومت‌های درونی و دشمنی‌های وجودی نیز اشاره می‌شود. متن به تبیین جنگی میان نور و تاریکی، تقدیر و سرنوشت، و همچنین اثرات منفی شهوت و خواسته‌های نفسانی بر روح انسان می‌پردازد.
در نهایت، تأکید بر تقوی و نور دین به عنوان راهی برای برطرف ساختن مشکلات و نجات از آتش شهوت و تمایلات دنیوی است. به عبارت دیگر، انسان باید توجه داشته باشد که با غفلت از این امور، به تسلیم در برابر عوامل منفی دچار می‌شود.
هوش مصنوعی: زید را اکنون نمی‌توانی پیدا کنی، او فرار کرده و از صفی که در آن بود، دور شده است.
هوش مصنوعی: هرگاه تو حضور داشته باشی، زید (فردی دیگر) نیز نمی‌تواند خود را به راحتی پیدا کند، همانطور که ستاره‌ای نمی‌تواند در برابر تابش خورشید خود را نشان دهد.
هوش مصنوعی: نه از او هیچ نشانی پیدا می‌کنی، نه آثاری از او می‌بینی و نه می‌توانی او را در مسیر کهکشان بیابی.
هوش مصنوعی: حواس و گفتار ما که به سرانجام می‌رسد، در روشنایی دانش سلطان ما غرق شده است.
هوش مصنوعی: احساسات و عقل‌های آنها در درون ما، همچون امواجی که در یک مکان حاضر هستند، وجود دارند.
هوش مصنوعی: وقتی صبح می‌رسد و روز تازه آغاز می‌شود، ستاره‌ها که قبلاً دیده نمی‌شدند، در کار و نشاط خود نمایان می‌شوند.
هوش مصنوعی: خداوند به روشنی و حقیقت، استعدادها و توانایی‌های افراد را به تدریج و به صورت پیوسته آشکار می‌کند. افراد با دریافت‌های مختلف، آگاهی‌هایی را در ذهن خود می‌پرورانند و این آگاهی‌ها به صورت حلقه‌های متصل در گوش‌هاشان می‌نشیند.
هوش مصنوعی: با شادی و نشاط دست می‌زنیم و در ستایش زیبایی‌ها می‌خوانیم که تو جان ما را زنده کرده‌ای.
هوش مصنوعی: آن جلوه و زیبایی‌ها طوری است که مثل گرد و غبار بر دل‌های فرسوده نشسته و به زیبایی‌های طبیعت و دنیای اطراف، جلوه‌ای خاص بخشیده است.
هوش مصنوعی: در روز قیامت، از عدم به سوی وجود حمله‌ور می‌شوند و در این لحظه، هم شکرگزارند و هم در حیرت و تعجب.
هوش مصنوعی: چرا به دور خود می‌چرخانی و از واقعیت دور می‌شوی، در حالی که در آغاز هیچ چیزی نبوده‌ای که بخواهی به آن توجه کنی؟
هوش مصنوعی: در حالتی که در نیستی و عدم قرار داشتید، پاهای خود را در آن فضا فشرده کرده بودید. حال سؤال این است که چه زمانی من می‌توانم از جای خود حرکت کنم و بروم؟
هوش مصنوعی: آیا نمی‌بینی که خداوند چطور به زیبایی موی پیشانی‌ات را با دقت و هنر خلق کرده است؟
هوش مصنوعی: خوشحال شدم که در شرایط مختلف و پیچیده‌ای قرار گرفته‌ای که هرگز تصورش را نمی‌کردی.
هوش مصنوعی: عدم همیشگی، تابع و وابسته به اوست. لذا به کار خود ادامه بده، چرا که قدرت و حکمت سلیمان هنوز زنده است.
هوش مصنوعی: دیو، به نوعی نیروی شر یا بدی، با استفاده از ترفندهای فریبنده و نادرست، آدم‌ها را به چالش می‌کشد و در موقعیت‌های سخت قرار می‌دهد. او این کار را نه به خاطر پاسخگویی یا دفاع از خود، بلکه برای ایجاد تنش و سردرگمی انجام می‌دهد.
هوش مصنوعی: خودت را ببین که چگونه از ترس نیستی می‌لرزی، پس بدان که ساکن آنجا نیز از همین ترس می‌لرزد.
هوش مصنوعی: اگر تو در مقام‌ها و مسئولیت‌ها دخالت می‌کنی، این کار تنها از روی ترس است که جان خود را حفظ می‌کنی.
هوش مصنوعی: هر چیزی که جز عشق الهی باشد، خوب است؛ اما اگر خضوع و شکرگزاری در برابر آن عشق نباشد، زندگی بیهوده و دردناک است.
هوش مصنوعی: انسان در مواجهه با مرگ باید از زندگی و نعمات آن بهره‌برداری کند و نباید به سادگی از آن چشم‌پوشی کند. زندگی فرصتی است که باید از آن استفاده کرد، نه اینکه به آسانی آن را رها کنیم.
هوش مصنوعی: مردم به مرگ و زندگی پس از آن به شکل متفاوتی فکر می‌کنند؛ عده‌ای فقط مرگ و خاک را می‌بینند و به فکر از دست دادن هستند، در حالی که دیگران به زندگی و حیات دوباره امیدوارند و در پی یافتن آب حیات هستند.
هوش مصنوعی: تلاش کن تا به نتایج بهتر و بیشتری دست یابی، حتی اگر در ابتدا به نظر برسد که به هدف نرسیده‌ای، زیرا اگر شب را بدون کوشش بگذرانی، فرصت‌ها از دست می‌رود.
هوش مصنوعی: در شب تاریک، سعی کن روز را جلوتر بیاوری و آن عقل و درک روشنی‌بخش را به کار بگیری.
هوش مصنوعی: در شب تیره، نیکی‌های زیادی وجود داشت و آب زندگی در کنار تاریکی قرار داشت.
هوش مصنوعی: با چنین بی‌توجهی و خواب‌آلودگی، چگونه می‌توان از خواب بیدار شد و به زندگی واقعی برگشت؟
هوش مصنوعی: مردی که در خواب است، مانند لقمه‌ای آماده است که دیگران به راحتی می‌توانند به آن دست یابند. در این حالت، مرد با وجود خوابش، در معرض خطر قرار دارد و ممکن است کسی بخواهد از او سوءاستفاده کند.
هوش مصنوعی: تو نمی‌دانی که دشمنان واقعی چه کسانی هستند، زیرا دشمنان حقیقی، همان خواص وجودی انسان هستند که از خاک و ماده تشکیل شده‌اند.
هوش مصنوعی: نار دشمن به اندازه‌ی آب و فرزندانش مهم است، همانطور که آب برای زندگی او ضروری است.
هوش مصنوعی: آب، آتش را خاموش می‌کند چون آتش دشمن و خصم فرزندان آب است و با آنها دشمنی دارد.
هوش مصنوعی: پس از آن، این عشق و تمایلات نفسانی است که در اصل، ریشه گناه و لغزش‌ها می‌باشد.
هوش مصنوعی: شعله‌ی آتش بیرونی به خاطر آبی خاموش می‌شود، اما شهوت و تمایلات نفس انسان او را به جایی می‌برد که عذاب و رنج را تجربه کند.
هوش مصنوعی: هوا و هوس مانند آتشی است که نمی‌توان آن را با آب خاموش کرد؛ زیرا نفس انسان در بند عذاب و مشکلاتی است که به سبب این خواسته‌ها به وجود آمده‌اند.
هوش مصنوعی: شعله‌ی شهوت چه راه حلی دارد؟ نور دین می‌تواند این آتش کافران را خاموش کند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که روشنایی خداوند و نور ابراهیم، مانند نوری است که در دل‌ها و جان‌ها نفوذ می‌کند و سختی‌ها و آلام را کاهش می‌دهد. در واقع، نور خدا در زندگی انسان‌ها تأثیرگذار است و می‌تواند به آنها قوت و امید ببخشد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که نفس سرکش و خشمگین تو، مانند نمرود، بر تو غلبه نکند، این جسم تو همچون چوب عود خواهد بود.
هوش مصنوعی: وقتی کسی به خواسته‌های خود به شدت راغب باشد، نه تنها از آن تمایل کاسته نمی‌شود، بلکه او به ماندن در آن حالت ادامه می‌دهد بدون اینکه چیزی از ارزش آن بکاهد.
هوش مصنوعی: هر زمان که هیزم به آتش اضافه کنی، آتش خاموش نخواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر هیزمی به آتش بدهی، آتش همچنان زنده می‌ماند. از این رو، پرهیزکاری مانند آبی است که می‌تواند آتش را خاموش کند.
هوش مصنوعی: کیست که با دیدن زیبایی دل‌فریب نمی‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد؟ آتش عشق آنچنان قوی است که می‌تواند حتی چهره‌های سیاه را نیز روشن کند، اگر محبت و تقوای قلبی در میان باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۱ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.