باز، هرچند که در دستِ شَهان دارد جای
نیست در سایهاش آن یُمن، که در پَرِّ هُمای
هرکه زین گنبدِ گَردَنده، کناری نگرفت
چون مَهِ نو، به همه شهر، شد انگشتنمای
اِی که امروز، ممالک، به تو آراسته است
مُلک را، چون تو، بهیاد است بَسی مُلکآرای
هر کَفی خاک، که بَر عرصهی دشتی بینی
رخ ماهی بُوَد و فَرقِ شَهی عالیرآی
بِشُد و مُلکَتِ باقی به خدا بازگذاشت
آنکه میگفت: «منم بر مَلِکان بارخدای!»
گَر تو خواهی که شَهان تاجِ سَرَت گردانند
کارِ درویش، چو خَلخال، مَیَفکَن در پای
تا مقیمانِ فَلَک، شادیِ رویِ تو، خورند
ای مِیِ مِهرِ جهان، همچو قمر، سیر بَرآی
پنجهی نفس، به بازوی ریاضت، بِشِکَن
گوی مقصود، به چوگانِ قناعت، بِرُبای
چنگ، ازآنروی نَوازَندَش و دَر بَر گیرند
که به هر بادِ هوایی، نخروشَد چون نای
بوی عود، از دَمِ جانپرورِ خواجو بِشِنُو
زآنکه باشد نَفَسِ سوختگان، روحافزای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به موضوعاتی چون قدرت و ثروت، جایگاه انسان در دنیا و اهمیت قناعت و ریاضت اشاره دارد. شاعر تأکید میکند که حتی اگر کسی در صدر قدرت باشد، ارزش و خوشبختی واقعی در چیزهای دیگر نهفته است. او به این نکته اشاره میکند که کسانی که به دنبال مقامهای بزرگ هستند، باید به درویشی و سادگی روی آورند. شعر همچنین به زیبایی و لطافت زندگی اشاره دارد و هوشدار میدهد که خوشبختی و شادی واقعی در راضی بودن به آنچه داریم و در درک ارزشهای معنوی نهفته است. شاعر در نهایت با ذکر نام خواجو نشان میدهد که نفس و روح پاک میتواند زندگی را معنا ببخشد.
هوش مصنوعی: گرچه آن پرندهی زیبای هُما در دستان پادشاهان مکانی دارد، اما در سایهاش جایی نیست که خوشبختی و سعادت وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: هرکسی که از این جهان پر تغییر و ناپایدار فاصله نگیرد، مثل ماه نو که در میان شهر دیده میشود، برای همه به نوعی متفاوت و خاص میگردد.
هوش مصنوعی: ای کسی که امروز، سرزمینها به زیبایی تو زینت یافتهاند، مانند تو، در خاطر بسیار از ملکداران و آرایشگران سرزمینها باقی ماندهای.
هوش مصنوعی: هر جایی که در دشت خاکی ببینی، صورتی شبیه به ماه و شکلی از سر شاهی با شکوه به چشم میخورد.
هوش مصنوعی: آن شخص که میگفت: «من بزرگترین و برترین هستم»، کشورش را به خدا واگذار کرد و از دنیا رفت.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی پادشاهان بر سرت تاج بگذارند، باید کار درویش را مانند زنجیرهای پا در نظر بگیری و سبک وزن باشی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که ساکنان آسمان، از زیبایی چهره تو لذت ببرند، ای شراب مهر جهان، همچون ماه، به ما نما و بدرخش.
هوش مصنوعی: با قدرت اراده، به تلاش و زحمت خود ادامه بده و به وسیلهی قناعت، به هدفهای خود برس.
هوش مصنوعی: چنگ را به این دلیل مینوازند و در آغوش میگیرند که همانند نای، با هر نسیم و وزش هوایی به صدا در میآید و نغمه میسازد.
هوش مصنوعی: عطر عود را از نفس دلنواز خواجو بشنو، زیرا این نفس، جان سوختگان را تازه میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مهرگان آمد و سیمرغ بجنبید از جای
تا کجا پرزند امسال و کجا دارد رای
وقت آن شد که به دشت آید طاوس و تذرو
تاشود بر سر شخ کبک دری شعر سرای
نیز در بیشه و در دشت همانا نبود
[...]
ای ترا کرده خدا بر ملکان بار خدای
شکر بادا که ترا داد بما باز خدای
جان و دل باز نیامد بتن خسته ما
تا ترا باز نیاورد جهاندار بجای
چو شبانی تو و ما چون رمه و فتنه چو گرگ
[...]
ویحک ای صورت منصوریه باغی و سرای
یا بهشتی که به دنیات فرستاد خدای
گر به عینه نه بهشتی نه جهانی که جهان
عمر کاهست و تو برعکس جهان عمرفزای
نیلگون برکهٔ عنبر گل بسد عرقت
[...]
چیست آن جرم مربع بفلک ساخته جای
آنکه دارد ز شرف بر سر نه گردون پای
خال رخساره دین چتر سر خسرو شرع
نقطه نون نبوت علم علم فزای
مردم چشم شریعت حجرالاسود عقل
[...]
تو همه کاخ طرب سازی و خاقانی را
در همه تبریز اندهکدهای بینم جای
او بدین یک درهٔ خویش تکلف نکند
تو بدین ششدرهٔ خویش تفاخر منمای
ماه در هفت فلک خانه یکی دارد و بس
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.