تازه و خرمست چون رخ یار
صحن گیتی ز رنگ و بوی بهار
دشت را از زمردست بساط
کوه را پر زبرجدست کنار
گشت گوئی ز بیح مینا رنگ
هست گوئی ز شاخ مرجان بار
آب و خاک چمن کز او خجلند
آب حیوان و در دریا بار
کان یاقوت، آفتاب فروغ
گهر بحر ناپدید کنار
تا ز عکس سمن در آب روان
تافتند انجم و فلک سیار
چتر بیجاده منبع لؤلؤست
تخت پیروزه معدن دینار
شاخ گوهر فشان چو بر سر کشت
گوهر شاهوار کرد نثار
کرده بر جویبار کبک و تذرو
همچو نسرین بر مجره گذار
جنبش باد و ساحت چمنست
طره چین غیرت فرخار
برگ نسرین و شاخ شمشادند
رخ زیبا و طره دلدار
سرود در حالتست از آنکه نواخت
صوت موسیچه ساز موسیقار
زین سپس عقل را کند سرمست
بعد از این مست را کند هشیار
لحن قمری و بلبل از بستان
صوت دراج و تیهو از کهسار
نال را، راست اعتدال چو بست
فارغ البال بر میان زنار
لاله و سوسن اندرین سخنند
ده دل و صد زبان چو توش و هزار
سرخ بید ار تشبهی می کرد
ببد اندیش خواجه بی هنجار
چون رگش برکشید چرخ از پوست
در پی اش خون فسرده شد ناچار
دی ز دست چنار، فاخته ای
بلبلی را که بود همدم خار
گفت: در بزم لعبتان چمن
که سمن ساعدند و لاله عذار
ساغر غنچه نارسیده هنوز
چشم نرگس چراست مست خمار
گوش بلبل چو نام غنچه شنید
کرد در آن میانه ناله ی زار
گفت دست چنار بالا بود
در چمن تا بد است در همه کار
لیک ازینسان که بید تیغ کشید
باد باشد کنون بدست چنار
گرچه بی روی دلبر از دل و جان
گشته ام سیر و بوده ام بیزار
بر سریر چمن چو؛ سایه فکند
گهر تاج غنچه دیگر بار
زین سپس دست ما و دامن دوست
پس ازین گوش ما و حلقه یار
باد گوهر فشان و عنبر سای
که چمنراست کاروان سالار
باز بیاع درّ و گوهر و مشک
در هوا می کند قطار، قطار
گوئی از نوک کلک صدر جهان
اثری یافتند باد و بهار
کاستین صبا و دست سحاب
عنبر افشان شدست و گوهر بار
معنی احتشام جنبش چرخ
صورت اهتمام ایزد بار
صاحب اعظم، آصف ایام
داور ملک و داد بخش دیار
صدر دنیا جمال دین، یحیی
سبب دور گنبد داور
آن سپهر سخا و عالم فضل
آن زمین ثبات و کوه وقار
آن در جاهش آسمان تعظیم
و آن در جودش آفتاب عیار
هست در صدر ملک مسند حکم
ز اختیار مسببین مختار
درگهش مأمن اولوالالباب
حضرتش کعبه اوالوالابصار
ای فلک را بحکمت استحکام
وی جهانرا بعدلت استظهار
حکم تو عقل و عقل را، قانون
عدل تو دین و ملک را معمار
آسمانیست، آسمان ترکیب
آسمانیست و آفتاب شعار
صورت از رفعت و درت ز احسان
لفظت از حکمت و دلت ز انوار
یا یسار و یمین و معدن و بحر
دهر نشناخته یمین و یسار
به یسار تو کرده یاد یمین
به یمین تو کسب کرده یسار
الحق آب دوات عالی تست
که ز آب حیاتش آید عار
انتظام قواعد احکام
امتزاج نتایج افکار
چمن منصب وزارت را
شبنمی زو و عالمی ازهار
شجر جویبار دولت را
زو نسیمی و یک جهان انوار
گنج گوهر شود ز فضله ی او
سطح اوراق و گردش طومار
آب کوثر بریزد از اثرش
سیر آن ابر آسمان کردار
در نهان خانه ی ازل دل تست
مخزن زار و وحی بی اغیار
گرچه ارواح در مدارج قدس
دائماً صائمند در اخبار
روح قدسی بترک لفظ تو کرد
همچو عبسی بترک روح اقطار
ابر دستت چو گوهر افشاند
سیر آن دین پناه و دنیا دار
خرد پیر نفس ناطقه را
گوید ای موجب مسیر و مدار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیبایی‌های طبیعی بهار و تأثیر آن بر احساسات انسان‌ها می‌پردازد. شاعر به رنگ‌ها و عطرهای بهار اشاره می‌کند و نغمه‌های پرندگان را به عنوان نشانه‌ای از شادمانی معرفی می‌کند. او از ارتباطات معنوی و روحانی الهام می‌گیرد و زیبایی‌های طبیعت را به نوعی ارتباط با معانی عمیق‌تری از حیات و عشق تبدیل می‌کند.
شاعر به تلاطمات زندگی و نقش عشق در آرامش روح اشاره کرده و از جایگاه‌های بلندی که انسان می‌تواند در آن قرار گیرد، سخن می‌گوید. همچنین به سیر تحول عقل و نوع دوستی تأکید دارد و در نهایت، نظم و عدل در زندگی را به عنوان اصول کلیدی در ایجاد جامعه‌ای خوب و زیبا مطرح می‌کند.
هوش مصنوعی: عصر بهار با زیبایی و طراوتی همراه است که چهره محبوب در آن جلوه‌گر است. زمین پر از رنگ‌ها و عطرهای دل‌انگیز بهاری است.
هوش مصنوعی: دشت مانند زمردی سبز و درخشان است و کوه‌ها پوشیده از سنگ‌های زبرجد، زیبا و پرجلال.
هوش مصنوعی: گویی رنگ مینا در حال پخش است و انگار از شاخ مرجان، بارانی ریخته می‌شود.
هوش مصنوعی: چمن به خاطر زیبایی و لطافتش از آب و خاک شرمنده است، و آب حیوانات و دریا نیز در مقابل این زیبایی کم می‌آورند.
هوش مصنوعی: یاقوتی مانند آفتاب، درخشش و زیبایی گوهری است که در کنار دریا غایب است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که چهره معشوق یا زیبایی او در آب روان درخشش داشته باشد، ستاره‌ها و دنیای گردون نیز در حرکتند.
هوش مصنوعی: چتری که بدون راه و مقصد باشد، منبعی از مروارید است؛ مانند تختی که به رنگ آبی فیروزه‌ای است و از آنجا سکه‌های طلا به دست می‌آید.
هوش مصنوعی: وقتی که شاخه‌های درختان با زیبایی و شکوفه‌های درخشان به بار می‌نشینند، به مانند یک جواهری که بر سر گوهری دیگر می‌بارد، نعمت و ثروت خود را به دیگران ارزانی می‌دارند.
هوش مصنوعی: پرنده‌های کبک و تذرو در کنار جویبار در حال پروازند، درست مانند گل نسرین که بر روی مسیر آب می‌لغزد.
هوش مصنوعی: حرکت باد در باغ نشان‌دهنده‌ی زیبایی و شادابی چمن است و موهای بلند و زیبا، نماد غیرت و افتخار است.
هوش مصنوعی: برگ‌های گل نسرین و شاخه‌های شمشاد به زیبایی چهره دلبر و موهای او شباهت دارند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی می‌پردازد که احساس یا نشانه‌ای از موسیقی و نواختن ساز وجود دارد. زمانی که صدا و نواهای موسیقی به گوش می‌رسند، حس و حالت خاصی به وجود می‌آید که می‌تواند به دیگران منتقل شود. به عبارتی، وقتی که موسیقی نواخته می‌شود، حالتی در محیط و در دل شنوندگان ایجاد می‌کند.
هوش مصنوعی: پس از این، عقل به حالت مستی درمی‌آید و از این پس، آن مست (نابینا) را به هوشیاری می‌آورد.
هوش مصنوعی: صدای قناری و بلبل در باغ، همچون نغمه‌هایی زیباست که از کوه‌ها به گوش می‌رسد.
هوش مصنوعی: وقتی ناله‌ای به خوبی به تعادل برسد، می‌تواند با آرامش و بدون نگرانی در میان زنجیری که در دست دارد، سعادتمندانه زندگی کند.
هوش مصنوعی: در اینجا، گل‌های زیبا و معطر مانند لاله و سوسن در کنار هم قرار دارند و نمادی از زیبایی و عشق هستند. ده دل و صد زبان به معنی این است که احساسات عمیق و بی‌شماری در قلب‌ها وجود دارد که نمی‌توان به راحتی آنها را بیان کرد. در واقع، این سخن به عمق احساسات و زیبایی‌های عشق اشاره دارد که هرگز به طور کامل قابل توصیف نیستند.
هوش مصنوعی: سرخ بید در تلاش بود که شبیه به چیزی باشد، اما خواجه‌ای بداندیش و بی نظم، او را متوجه نحوه‌ی نادرست این تشبه کرد.
هوش مصنوعی: وقتی او رگ‌هایش را کشید، چرخ روزگار از پوست او جدا شد و به دنبال او، خون کهنه و غم‌انگیز جاری شد.
هوش مصنوعی: دیروز، فاخته‌ای را دیدم که در کنار درخت چنار به سر می‌برد. این پرنده، همدم خارها بود.
هوش مصنوعی: او گفت: در محفل بازی‌ها، باغی وجود دارد که در آن گل‌های معطر و لاله‌های زیبا به شکوفه نشسته‌اند.
هوش مصنوعی: شراب در پیاله هنوز جوان و نارس است، اما چشمان نرگس چرا این گونه مست و گیج است؟
هوش مصنوعی: بلبل زمانی که نام غنچه را شنید، در میان آن احساس غم و اندوه کرد و ناله‌ای از دلش برناه کرد.
هوش مصنوعی: دست درخت چنار در چمن بالا بود و این موضوع نشان‌دهنده‌ی خوبی و برتری در همه امور است.
هوش مصنوعی: اما اکنون مانند بیدی که در باد به تلوTش می‌آید، چنار نیز در خطر است.
هوش مصنوعی: هرچند که بدون دیدن چهره محبوبم از دل و جان خسته و بیزار شده‌ام.
هوش مصنوعی: وقتی که سایه‌ای از تاج گل بر روی چمن می‌افتد، نشان‌دهنده این است که دوباره زمان شکوفایی و جوانه‌زنی گل‌ها فرا رسیده است.
هوش مصنوعی: از این پس، ما از دوستی و محبت دور خواهیم شد و تنها به شنیدن حرف‌های یار و پذیرش او توجه خواهیم کرد.
هوش مصنوعی: باد به خوبی عطر و بوی خوش را پراکنده می‌کند و چمن را به زیبایی زینت می‌بخشد، گویی که او رهبری یک کاروان را بر عهده دارد.
هوش مصنوعی: پرنده‌ای در آسمان، مروارید و عطر مشک را پخش می‌کند، به صورت دسته‌جمعی و مرتب.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که از زیر دست و قلم بزرگ‌ترین هنرمند جهان، نشانه‌ای پیدا شده است که نشان‌دهنده زیبایی‌های باد و بهار است.
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی با لطافتی خوش و باران، مانند عطر عنبر پخش شده و گوهرهای گرانبها بر زمین می‌بارد.
هوش مصنوعی: احترام و حرکتی که به چرخش صورت می‌دهد، نشان‌دهنده توجه و تلاش خداوند است.
هوش مصنوعی: آصف، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین فرد، داور و قاضی سرزمین و بخشنده عدالت در کشور است.
هوش مصنوعی: بالای دنیا زیبایی دین و یحیی، علت دوری گنبد داور است.
هوش مصنوعی: این آسمان پر از بخشش و دانش، آن سرزمین پایدار و کوه با وقار است.
هوش مصنوعی: آنکه در مکانش آسمان به احترام سرTilt می‌کند و آنکه در بخشندگی‌اش خورشید به خود می‌بالد.
هوش مصنوعی: در بالای حکومت، قدرت در دست کسانی است که از اختیار و اراده خود بهره‌مند هستند و به نوعی مسئولیت تصمیم‌گیری را بر عهده دارند.
هوش مصنوعی: درگاه و مکان او، محل آرامش و پناهگاه خردمندان است و حضرتش مانند کعبه، مقصد و محل توجه بینایان و بینش‌داران است.
هوش مصنوعی: ای آسمان، وجود تو به حکمت استوار است و جهان به عدالت تو تکیه دارد.
هوش مصنوعی: حکم تو مانند عقل است و عقل، قانون عدالت توست؛ و تو مانند معمار، دین و کشور را بنا می‌کنی.
هوش مصنوعی: این آسمان، آسمانی زیبا و پر از نور است که خورشید نماد روشنی و انرژی در آن می‌درخشد.
هوش مصنوعی: شما با زیبایی و عظمت خود چهره‌ای بلندمرتبه دارید، و بخاطر نیکی‌های شما، سخن‌تان حکمت‌آمیز است، در حالی که دل‌تان پر از نور و روشنایی است.
هوش مصنوعی: یا سمت راست و چپ و معدن و دریا، زمان را نشناخته‌ای در سمت راست و چپ.
هوش مصنوعی: در سمت چپ تو، یاد و خاطره دست راست تو وجود دارد و در سمت راست، تو دستاوردها و موفقیت‌های سمت چپ خود را به دست آورده‌ای.
هوش مصنوعی: به‌راستی که جوهر و مرکب تو بسیار باارزش است، زیرا از آب حیات به وجود آمده و از آن جا که بسیار باکیفیت است، هیچ گونه عیبی در آن نیست.
هوش مصنوعی: ترکیب اصول و قواعد، نتایج ایده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی: چمن که نمایانگر مقام و منزلت وزارت است، مانند شبنمی از زیبایی و طراوت برخوردار است و جهانی از گل‌ها و زیبایی‌ها را به دنبال دارد.
هوش مصنوعی: درختان کنار جویبار، با نسیمی که می‌وزد و نوری که از یک جهان می‌تابد، به شکوفایی و رونق می‌رسند.
هوش مصنوعی: گوهر و ارزش های عظیم از دل چیزهای بی ارزش و دور ریز بیرون می‌آید، مانند مضامین ارزشمندی که بر روی کاغذها و در نوشته‌ها می‌آید.
هوش مصنوعی: از تأثیر او، آب کوثر از آسمان می‌بارد و آن ابر آسمانی سیراب می‌شود.
هوش مصنوعی: در قلب ابديت و ازل، جایی پنهان وجود دارد که دل تو آنجا قرار دارد و این مکان، منبع احساسات عمیق و الهاماتی است که تحت تأثیر دیگران نیست.
هوش مصنوعی: اگرچه روح‌ها در درجات والای خود همیشه روزه‌دار هستند و این موضوع در متون دینی ذکر شده است، با این حال...
هوش مصنوعی: روح پاک و الهی در سخن تو تأثیر گذاشت، مانند عبسی که روح عناصر جهان را تحت تأثیر قرار داد.
هوش مصنوعی: ابر دستت مانند جواهری می‌بارد، و زندگی‌ات در پناه دین و در دنیای مشعشع گذرانده می‌شود.
هوش مصنوعی: عقل و خرد به روح انسانی می‌گوید که تو هستی که راه و مسیر زندگی را تعیین می‌کنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بر رُخَش زلف عاشق است چو من
لاجرم همچو منش نیست قرار
من و زلفین او نگونساریم
او چرا بر گل است و من بر خار؟
همچو چشمم توانگر است لبم
[...]
زان مرکّب که کالبد از نور
لیکن او را روان و جان ازنار
زان ستاره که مغربش دهنست
مشرق او را همیشه بر رخسار
بارگی خواست شاد بهر شکار
بر نشست و بشد بدیدن شار
ای دل نا شکیب مژده بیار
کامد آن شمسه بتان تتار
آمد آن سرو جلوه کرده به ناز
آمد آن گلبن خمیده ز بار
آمد آن بلبل چمیده به باغ
[...]
هست ایام عید و فصل بهار
جشن جمشید و گردش گلزار
ای نگار بدیع وقت صبوح
زود برخیز و راح روح بیار
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.