گنجور

 
امامی هروی

ملک‌الشعراء رضی‌الدین ابوعبدالله محمد بن ابی‌بکر بن عثمان هروی (وفات ۶۸۶ ه‍. ق) متخلص به امامی از شاعران ایرانی اوایل روزگار ایلخانی است. زادگاه او هرات بوده و مدح پادشاهان کرت را کرده است.

او از شاعرانی است که در سدهٔ هفتم روش شاعران شرقی را در شعر خود حفظ کرد. وی با شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، خواجه مجدالدین همگر، شمس الدین محمد صاحب دیوان و معین الدین پروانه معاصر بوده و چنان‌که از دیوانش استنباط می‌شود علاوه بر شعر، در علوم بلاغی، ادبیات عرب و نیز علوم عقلی از سرآمدن روزگار خود بوده‌است.

دیوان امامی نزدیک به دو هزار بیت (یا اندکی بیشتر) است که در قالب قصیده، غزل، ترجیعات، مقطعات و رباعیات است.

از این شاعر، رساله ای به زبان عربی در شرح یکی از قصاید شاعر معروف عرب، ابوالحارث غیلان بن عقبه، مشهور به ذوالرمه (متوفی ۱۱۷ هجری) در دست است که این رساله را به نام یکی از اتابکان نوشته و در آن لطایف و نکات ادبی، نحوی و لغوی قصیده یاد شده را شرح کرده‌است.

آثار وی از روی نسخهٔ آماده شده به همت مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان در گنجور در دسترس قرار گرفته است.

این آمار از میان ۱٬۹۲۱ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۵۷۰ ۲۹٫۶۷
۲ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۳۱۳ ۱۶٫۲۹
۳ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۵۳ ۱۳٫۱۷
۴ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۲۰۸ ۱۰٫۸۳
۵ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۱۳۷ ۷٫۱۳
۶ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۸۷ ۴٫۵۳
۷ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۷۳ ۳٫۸۰
۸ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۷۱ ۳٫۷۰
۹ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۶۹ ۳٫۵۹
۱۰ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۵۴ ۲٫۸۱
۱۱ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۲۸ ۱٫۴۶
۱۲ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۶ ۱٫۳۵
۱۳ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۱۰ ۰٫۵۲
۱۴ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۹ ۰٫۴۷
۱۵ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۶ ۰٫۳۱
۱۶ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۴ ۰٫۲۱
۱۷ مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) ۳ ۰٫۱۶

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ قصیده ۱٬۲۲۱ ۶۳٫۵۶
۲ غزل/قصیده/قطعه ۲۰۶ ۱۰٫۷۲
۳ غزل ۱۶۲ ۸٫۴۳
۴ قطعه ۱۴۶ ۷٫۶۰
۵ ترجیع بند ۷۸ ۴٫۰۶
۶ مثنوی ۵۴ ۲٫۸۱
۷ رباعی ۵۴ ۲٫۸۱

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۵۵ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۲ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۱۳۶ شعر
۱ ۲ ۳۱ ۲۲٫۷۹
۲ ۷ ۱۰ ۷٫۳۵
۳ ۳ ۸ ۵٫۸۸
۴ ۶ ۶ ۴٫۴۱
۵ ۵ ۶ ۴٫۴۱
۶ ۱۴ ۵ ۳٫۶۸
۷ ۱۰ ۵ ۳٫۶۸
۸ ۳۸ ۵ ۳٫۶۸
۹ ۱۶ ۴ ۲٫۹۴
۱۰ ۲۱ ۴ ۲٫۹۴
۱۱ ۹ ۴ ۲٫۹۴
۱۲ ۱۲ ۴ ۲٫۹۴
۱۳ ۲۳ ۴ ۲٫۹۴
۱۴ ۸ ۴ ۲٫۹۴
۱۵ ۲۶ ۳ ۲٫۲۱
۱۶ ۱۵ ۳ ۲٫۲۱
۱۷ ۱۹ ۲ ۱٫۴۷
۱۸ ۳۰ ۲ ۱٫۴۷
۱۹ ۱۱ ۲ ۱٫۴۷
۲۰ ۲۰ ۲ ۱٫۴۷
۲۱ ۱۷ ۲ ۱٫۴۷
۲۲ ۲۴ ۲ ۱٫۴۷
۲۳ ۲۸ ۲ ۱٫۴۷
۲۴ ۴۰ ۲ ۱٫۴۷
۲۵ ۳۶ ۱ ۰٫۷۴
۲۶ ۴۷ ۱ ۰٫۷۴
۲۷ ۵۳ ۱ ۰٫۷۴
۲۸ ۵۴ ۱ ۰٫۷۴
۲۹ ۲۷ ۱ ۰٫۷۴
۳۰ ۴۸ ۱ ۰٫۷۴
۳۱ ۳۵ ۱ ۰٫۷۴
۳۲ ۵۵ ۱ ۰٫۷۴
۳۳ ۳۴ ۱ ۰٫۷۴
۳۴ ۴۵ ۱ ۰٫۷۴
۳۵ ۴ ۱ ۰٫۷۴
۳۶ ۱۸ ۱ ۰٫۷۴
۳۷ ۲۵ ۱ ۰٫۷۴
۳۸ ۵۱ ۱ ۰٫۷۴

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ دیوان اشعار ۱٬۹۲۱ ۱۰۰٫۰۰