عیدست در ده ایصنم گلعذار می
بنمای صورت طرب اندر صفای وی
شد کار عیش ساخته از عید همچو چنگ
زین پس میان ببند ز بهر طرب چو نی
مطرب بگوی نغمه خوش-زهد تا بچند
ساقی بیار ساغر می توبه تا بکی
با جام می نشین که درین دور بی ثبات
صافی دل بدست نیاید چو جام می
در ده میی که عرصه بزم از فروغ او
خوشتر ز نوبهار نماید بماه دی
ز آن می که گفتمش بصفا هست آفتاب
عقلم شنید گفت چه گفتی خموش هی
از نورش آفتاب اگر مقتبس شود
منشور حسن او نشود در کسوف طی
گفتم پس آفتاب نگویم چه گویمش
گفتا که عکس خاطر دستور نیک پی
والا نظام دولت و ملت که رأی او
بر روی آفتاب نشاند ز شرم خوی
آن سروریکه در طلب فرخی همای
آید عقاب رایت او را بزیر پی
گیرد بیک سوار و ببخشد بیک سؤال
در رزم و بزم کشور آفاق و ملک ری
چون همتش بعالم علوی سفر کند
آرد بزیر پای ز رفعت سر جدی
هرگز برزم و بزم درون هیچ بخردی
یک پی نبیندش که نگوید هزار پی
کآمد بفال سعد دگر باره در جهان
رستم ز سمت زابل و حاتم ز راه طی
ننهاد پا ز کتم عدم خلق در وجود
تا جود او نگفت که ارزاقکم علی
نشگفت اگر رود بسر و پای غرم باز
در عهد عدل او زکمان جمله شاخ و پی
گردون پیر گفته بشفقت هزار بار
با بخت او که انبتک الله یا صبی
ایخسروی که رأی تو اندر ضمیر خصم
نور هدایتست نهان در میان غی
سوء المزاج خصم تو چون دیر در کشید
آن به که شربتش بدهند از لعاب حی
قدر ترا ز اطلس گردون کند قبا
ای در کلاه گوشه قدرت شکوه کی
نعل سم سمند تو هر ماه مینهد
بر داغگاه ابلق گردون بجای کی
ارباب فضل را بجناب رفیع تو
چندان تفاخرست که اعراب را بحی
عدل تو گر نه دافع ظلم فلک شدی
بر صفحه وجود نماندی نشان شیی
کار جهانیان بنظام از وجود تست
بادت وجود تا بود اندر زمانه حی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیبایی و شادابی عید و فرخندگی آن می‌پردازد. شاعر به شادی و طرب در این روز خاص اشاره می‌کند و از می و بزم و نعمت‌های آن سخن می‌گوید. او همچنین به تمایز میان شادی‌های دنیوی و لذت‌های روحانی اشاره می‌کند و تأکید می‌کند که در این روز خاص، زیبایی و طراوت زندگی آشکارتر از همیشه است.
شاعر به قدرت و فضیلت حاکمی می‌پردازد که در زمان خودش، عدالت و رونق را به ارمغان می‌آورد. او به این نکته اشاره می‌کند که این حاکم، با تدبیر خو به مانند آفتاب نور افشانی می‌کند و همه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در نهایت، شاعر آرزوی دوام عدالت و خوشبختی را برای تمامی انسان‌ها در این جهان دارد و از آن به عنوان عاملی مؤثر در نظم دنیا یاد می‌کند.
هوش مصنوعی: بهار در دهکده‌ای است که معشوق با صورت زیبا و دلپذیر خود، شادی و سرور را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: کار خوشی و شادی به عید رسیده است، مانند سازی که با چنگ نواخته می‌شود. از این پس باید میان خود را به خاطر لذت و شادی ببندیم، مانند نی.
هوش مصنوعی: خواننده، آهنگ خوشی را بخوان. زاهد بگو تا کی باید از ساقی خواهش کنیم که جام می بیاورد و از چه زمانی باید در توبه بمانیم؟
هوش مصنوعی: با یک جام می بنشین و خوش بگذران، زیرا در این دنیای ناپایدار، نمی‌توان دل صاف و آرام را مانند جام می به دست آورد.
هوش مصنوعی: در دهکده، می‌خانه‌ای وجود دارد که نور او، فضایی شادی‌بخش‌تر از بهار را به ما هدیه می‌دهد، حتی اگر در فصل دی (زمستان) باشد.
هوش مصنوعی: به خاطر آن موضوعی که با او صحبت کردم و او را به خوبی و زیبایی نسبت دادم، عقل من به آنچه گفتنش را شنید، پاسخ داد که چه می‌گویی، سکوت کن.
هوش مصنوعی: اگر آفتاب هم از نور او بهره بگیرد، زیبایی و ویژگی‌های او در زمان کسوف و تاریکی از میان نمی‌رود.
هوش مصنوعی: من گفتم که اگر نتوانم از آفتاب صحبت کنم، پس چه چیزی باید بگویم؟ او پاسخ داد که باید از تأثیر خوب کسی که شایسته است، سخن بگویی.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که نظام حکومت و ملت به حدی عزیز و با ارزش است که نظر او مانند خورشید درخشان و روشن است و باعث شرم و خجالت خود او می‌شود. این سخن به اهمیت و اعتبار رهبری و آگاهی بالای او اشاره دارد.
هوش مصنوعی: آن سروری که برای رسیدن به خوشبختی و سعادت، در جستجوی پرنده خوشبختی به سوی او می‌آید، مانند عقابی است که پرچم او را به زیر می‌اندازد.
هوش مصنوعی: یک سوار شجاع و دلیر در میدان جنگ و جشن در دیارهای مختلف و در سرزمین ری با قدرت و مهارت عمل می‌کند و توانایی‌هایش را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: زمانی که اراده و تلاش او به عالم بالاتر پرواز کند، باید مطمئن باشد که از بلندی‌ها و افتخارات خود به زیر پا می‌افتد.
هوش مصنوعی: هرگز در میهمانی و جشن کسی را نمی‌بینی که در درونش یک نشانه یا رازی باشد و او این را به هزار شکل بیان نکند.
هوش مصنوعی: رستم دوباره به دنیا آمد و از سوی زابل و حاتم از راهی دیگر وارد شد.
هوش مصنوعی: آفرینش از عدم جاری شد و قدمی به وجود گذاشت، تا اینکه خداوند فرمود که روزی شما بر عهده من است.
هوش مصنوعی: چه عجیب نیست اگر رودها به‌دلیل زمانه‌ای که در آن هستیم، سر و پای خود را برگردانند و در دوران عدالت او، همه چیز به‌درستی و صلح برگردد.
هوش مصنوعی: آسمان کهن بارها با مهربانی به بخت او گفته که تو را خداوند به وجود آورده است، ای کودک.
هوش مصنوعی: ای خسرو، تدبیر و فکر تو در دل دشمن به گونه‌ای است که نور هدایت به طور پنهان در میان تاریکی‌ها قرار دارد.
هوش مصنوعی: دوست دشمن تو به خاطر بدخلقی و وضعیت نامناسبش، بهتر است که به او نوشیدنی بدهند تا اینکه او را دراز بکشانی و منتظر بگذاری.
هوش مصنوعی: قدر تو مانند رنگ و نقش اطلس آسمان است؛ تو به مانند ابهت و عظمت در گوشه‌ی کلاه قدرت می‌درخشی.
هوش مصنوعی: نعل سم سمند تو هر ماه بر روی جایگاه سوزان آسمان قرار می‌گیرد. به جای کی؟ به بیان ساده‌تر، این جمله به تصویری از اسب و جایی اشاره دارد که نشان از قدرت و حضور دائمی آن دارد.
هوش مصنوعی: آقایی و دانش تو آنقدر برایت اهمیت دارد که باعث می‌شود بر دیگران فخر بفروشی، به‌گونه‌ای که عرب‌ها هم به حالت تعجب درآیند.
هوش مصنوعی: اگر عدل تو نبود که ظلم آسمان را دفع کند، در هیچ جایی از عالم نشانه‌ای از وجود نمی‌ماند.
هوش مصنوعی: کارهای مردم بر پایه وجود تو سامان می‌گیرد، باشد که وجود تو در این دنیا تا ابد باقی بماند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
خوارزم گرد لشکرش ار بنگری همی
بینی علم علم تو بهر دشت و کردری
نوروز برنگاشت به صحرا به مشک و می
تمثالهای عزه و تصویرهای می
بستان بسان بادیه گشته‌ست پرنگار
از سنبلش قبیله و از ارغوانش حی
صد کارگاه ششترکرده‌ست باغ لاش
[...]
روز دی است خیز و بیار ای نگار می
ای ترک می بیار که ترکی گرفت دی
می ده به رطل و جام که در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به می
شاهی که کرد چرخ و فلک را به زیر پای
[...]
فصل بهار آمد و بگذشت عهد دی
پیش آر، ای چراغ ری، اکنون چراغ می
تاریکی است مانده ز دی در نهاد ما
و آن جز چراغ می نبرد، ای چراغ ری
برکش نوا، که خاطب گل بر کشید صورت
[...]
ای پایگاه قدر تو بر خط استوی
از فر تو چو خلد برین گشته استوی
در باغ استوی طرب انگیز بگذران
لحن مغنیان خود از خط استوی
جان راغذا سماع خوش و روی نیکو است
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.