وقت پیری شرم دارید از خضاب
مو، سیاهی دیده‌است اینجابه‌خواب
چشم دقت جوهری پیداکنید
جز به روزن ذره‌کم دید آفتاب
اعتبار‌ات آنچه دارد ذلت است
تاگهرگل کرد رفت از قطره آب
چشم بستن رمز معنی خواندن است
نقطه می‌باشد دلیل انتخاب
جمع علم افلاس می‌آرد نه جاه
بیشترها پوست می‌پوشدکتاب
زبن بهارت آنچه آید در نظر
عبرتی‌گردیده باشد بی‌نقاب
سوزعشقی نیست ورنه روشن است
همچو شمعت پای تا سر فتح باب
جز روانی نیست در درس نفس
سکته‌می‌خواند ز لکنت‌شیخ و شاب
انفعالم خودنمایی می‌کند
غم ندارد در جبین موج سراب
فرع از بس مایل اصل خود است
شیشه را انگور می‌داند شراب
فرصت از خودگذشتن هم‌کم است
یک عرق پل بر نفس بند ای حباب
از مکافات عمل غافل مباش
آتش ایمن نیست از اشک کباب
ما و من بی‌نسبت است آنجاکه اوست
با کتان ربطی ندارد ماهتاب
آن شکارافکن به خونم تر نخواست
چشم و مژگان بود فتراک و رکاب
بیدل استغنا همین یأس است و بس
دست بردار از دعای مستجاب
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به تفکرات عمیق و نکته‌سنجی می‌پردازد و به مفاهیمی چون پیری، عشق، دانش و انسانیت اشاره می‌کند. او از شرم پیری و تغییرات ظاهری صحبت می‌کند و بر اهمیت بینش و درک عمیق تأکید می‌کند. شاعر اشاره می‌کند که تنها ظاهر و دانش سطحی نمی‌تواند معیار سنجش ارزش انسان باشد و عمق و فهم واقعی مهم‌تر است. همچنین، به وعی حیات و گذشت از خود به‌عنوان یک فرصت برای شناخت حقیقت اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که فعل و انفعالات انسانی باید مراقب عواقب خود باشند. در نهایت، او به ناامیدی و استغنا از مادیات اشاره دارد و بر اهمیت روح و معنا تأکید می‌کند.
هوش مصنوعی: در دوران پیری اگر موهایتان را رنگ می‌کنید، بدانید که سیاهی این موها فقط در خواب دیده شده و نباید از جوانی خود شرمنده باشید.
هوش مصنوعی: با دقت و توجه خاصی به جزئیات، به دنبال نکات دقیق و پنهان بگردید، چون تنها از طریق کوچک‌ترین روزنه‌ها می‌توانید درخشش و زیبایی خورشید را ببینید.
هوش مصنوعی: ارزش تو تنها در ذلت و حقارت است، زیرا زمانی که گل درآورده شد، دیگر آن قطره آب اهمیت خود را از دست میدهد.
هوش مصنوعی: بسته نگه داشتن چشم‌ها به فهم عمیق‌تر و واقعی‌تر مطالب کمک می‌کند، و نقطه نشانه‌ای ست برای تصمیم‌گیری و انتخاب.
هوش مصنوعی: اندوختن دانش بدون عمل، تنها باعث فقر و بی‌ثمری می‌شود و در واقع بیشتر از علم، ظاهر و پوسته‌اش را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در بهار به چشم می‌آید، باید به عنوان یک درس و عبرت دیده شود و نه به صورت پنهان و مخفی.
هوش مصنوعی: اگر آتش عشق وجود نداشت، روشنایی آن مانند شمعی است که از پای تا سرش گشوده شده.
هوش مصنوعی: در درس جان هیچ‌کس جز روانی وجود ندارد که به خاطر لکنت و تپق‌زدن‌های عالم سفر کرده، مرتب در حال سکته باشد.
هوش مصنوعی: احساسات من به وضوح نمایان می‌شوند و هیچ غمی در چهره‌ام نیست، مثل موجی که در سراب دیده می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر شیشه به شکل خاصی خمیده باشد، به خاطر شکلش انگور را به یاد می‌آورد و آن را به عنوان شراب می‌شناسد. در واقع این بیان به این مفهوم اشاره دارد که ویژگی‌های ظاهری می‌توانند تأثیر زیادی بر برداشت ما از چیزها داشته باشند.
هوش مصنوعی: فرصت برای فدای خود نیز کم است، یک قطره از زندگی را هم باید به خاطر تنفس حفظ کنی، ای حباب.
هوش مصنوعی: در برخورد با عواقب کارهای خود غفلت نکن، زیرا هیچ چیزی از خطرها و مشکلات در امان نیست، حتی آتش به اشک کباب نیز ممکن است دچار آسیب شود.
هوش مصنوعی: ما و من هیچ ارتباطی با هم نداریم، جایی که او حضور دارد، بافته‌ای از کتان یا پارچه رابطی با نور ماهی ندارد.
هوش مصنوعی: شکارچی که قصد کشتن مرا داشت، به جای تیر و کمان از چشم و مژگان من استفاده می‌کند، گویی که اینها ابزارهای او برای شکار من هستند.
هوش مصنوعی: بیدل به این نتیجه رسیده است که بی نیازی در واقع همان ناامیدی است و بهتر است از دعا کردن برای برآورده شدن آرزوها دست برداری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
این جهان خواب است، خواب، ای پور باب
شاد چون باشی بدین آشفته خواب؟
روشنی‌یْ چشم مرا خوش خوش ببرد
روشنیش، ای روشنائی‌یْ چشم باب
تاب و نور از روی من می‌برد ماه
[...]
آفتاب از روی تو بر دست تاب
خود ازین رویست فخر آفتاب
در سحاب از جود تو آمد اثر
زان بود خیرات عالم در سحاب
زور و تاب خسروان سهم تو بود
[...]
من عجب دارم همی از شاعران
تا چرا گویند راد است آفتاب
گرد صحرا سال و مه گردد همی
تا کجا در یابد او یک قطره آب
برخورد آن آب و آنگه میدهد
[...]
کافران را داده مهلت در عقاب
نا فرستاده به عهد او عذاب
هیچ می‌دانی چه می‌گوید رباب؟
ز اشک چشم و از جگرهای کباب
پوستی‌ام دور مانده من ز گوشت
چون ننالم در فراق و در عذاب
چوب هم گوید بُدم من شاخ سبز
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.