به فال همایون و فرخنده اختر
به بخت موفی و سعد موفر
به وقتی که هست اندر او فال خوبی
به روزی که هست اندر او سعد و اکبر
به بزم نو، اندر سرای نو آمد
خداوند فرزانه شاه مظفر
سخی شمس دولت ، گزین کهف امت
ملک بوالفوارس ، طغانشاه صفدر
روان بزرگی و طبع مروت
سپهر معالی و خورشید گوهر
بباغی خرامید خسرو ، که او را
بهار و بهشتست مولی و چاکر
چمن های او را ز نزهت ریاحین
روشهای او را ز خوبی صنوبر
بگاه بهار اندر و روی لاله
بوقت خزان اندر و چشم عبهر
ز دستان قمری درو بانگ عنقا
ز آواز بلبل درو زخم مزمر
درختانش از عود و برگ از زمرد
نباتش ز مینا و خاکش ز عنبر
بکشی چو اندیشة مرد عاشق
بخوبی چو رخسارة یار دلبر
یکی برکۀ ژرف در صحن بستان
چو جان خردمند و طبع سخنور
نهادش نه دریا ، نه کوثر ولیکن
بژرفی چو دریا، بپاکی چو کوثر
بپاکی چو جان و بخوبی چو دانش
ز صفوت هواو ز لطافت چو آذر
روان اندرو ماهی سیم سیما
چو ماه نو اندر سپهر منور
بیک موی این باغ خرم سرایی
پر از صفه و کاخ و ایوان و منظر
نگویم که عین بهشتست لیکن
بهشتست اندر سرای مکدر
برافراز او چنبر چرخ گردان
سر پاسبان را بساید بچنبر
ز بس نقره کاری ، چو کاخ سلیمان
ز پس استواری ،چو سد سکندر
تصاویر او دهشت طبع مانی
تماثیل او حسرت جان آزر
همه سایه و صورت و شکل ایوان
در آن برکۀ لاژوردی مصور
تو گویی مگر جام کیخسرو ستی
منقش در و پیکر هفت کشور
سر کنگره ، گرد دیوار باغش
بساید همی پیکر اندر دو پیکر
گو زنان بالیده شاخند گویی
برآمیخته زخم را یک بدیگر
نپوید مگر صحن او را بسالی
مهندس باندیشه ، عنقا بشهپر
مزین درو صفه های مربع
منقش درو شمسه های مدور
بصفه درون پیکر پیل جنگی
بشمسه درون صورت شاه سرور
خداوند گنج و بزرگی و دولت
خداوند شمشیر و دیهیم و افسر
بشمشیر او باز بستست گیتی
عرض باز بستست لابد بجوهر
باندیشه اندر نگنجد مدیحش
که مدحش تماست و اندیشه ابتر
گر از باختر بر کشد تیغ هندی
رسد موج خون در زمان تا بخاور
بتشریف ملکت درون ، عین معنی
بتعریف دولت درون ، لفظ مصدر
کسی کوندیدست مر ناوکش را
در آتش مرکب ندیدست صرصر
ایا شهریاری ، که با همت تو
ز اعراض زایل شمارند محور
پلنگ از نهیب سنانت بخواهد
بخواهشگری بال و پر از کبوتر
ز تف سنان تو ، نازاده دشمن
چو سیماب بگریزد از ناف مادر
کسی کز سنان تو جان داده باشد
ز بیم سنان تو ناید به محشر
اگر آب تیغ تو در رفتن آید
درو هفت دریا بود هفت فرغر
چو نام تو خاطب ز منبر بخواند
سخن گوی گردد بفر تو منبر
شعاع درفش تو بر هر که تابد
نیاید ز اولاد آن دوده دختر
فلک را بسوزانی از عکس زوبین
زمین را بدرانی از نعل اشقر
تو آنی که شیر ژیان روز هیجا
همی بر سنان تو افسر کند سر
زمین پیکر از یکدیگر بگسلاند
بروز نبرد تو ، ز آهنگ لشکر
ز خنجر کنی چشمۀ زندگانی
اگر نام خود بر نگاری بخنجر
بنام خلاف تو گر گل نشانند
سنان جگر دوز و خنجر دهد بر
فری سیر آن بارۀ کوه پیکر
که با آب و آتش بپوید برابر
بچشم و بموی و بسم و سرین گه
چو جزع و چو مشک و چو پولاد و مرمر
بکبر پلنگ و برفتار شاهین
به قد هیون و به زور غضنفر
بهنگام نرمی و هنگام تندی
سبک تر ز کشتی ، گران تر ز لنگر
بآب اندرون همچو لؤلؤی بیضا
بآتش درون همچو یاقوت احمر
بر افراز او شاه هنگام هیجا
چو بر کوه خارا ز پولاد عرعر
ایا شهریاری که کوه سیه را
بسنبی به پیکان پولاد پیکر
درین بزم شاهانه بر رسم شاهان
به نور می لعل بفروز ساغر
میی گیر ، شاها ، که از بوی و رنگش
شود دیده و مغز پر مشک اذفر
بلطف روان و بنور ستاره
ببوی گلاب و برنگ معصفر
بروشن می لعل خوشبوی خوش زی
ز فرخ وزیر خردمند برخور
وزیری ، که او را کفایت مهیا
وزیری ، که او را جلالت مسخر
وزیری ، که جان سخن راست دانش
وزیری که شخص خرد راست زیور
وزیری ، که پرداخت جایی بماهی
به از قصر کسری و ایوان قیصر
بدل ناصح ملک پیروز دولت
بجان بندۀ شاه پیروز اختر
ایا شهریاری ، کجا تیغ عدلت
ز گیتی ببرید دست ستم گر
بمان اندرین دولت و ملک چندان
کجا آب حیوان برآید ز اخگر
فلک را بجز بندۀ خویش مشناس
زمین جز به کام دل خویش مسپر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش و تمجید از یک پادشاه میپردازد که دارای ویژگیهای مثبت و معانی عمیق است. شاعر به بخت و شانس خوب او اشاره میکند و روزهای خوبی را برای او پیشبینی میکند. باغ و باغچهای زیبا و بهشتی توصیف شده که در آن نشاط و شادابی وجود دارد. درختان و گیاهان از زیبایی و لطافتی خاص برخوردارند و در دل این باغ، جوی آبی عمیق و پاک وجود دارد.
شاعر از قدرت و عظمت پادشاه صحبت میکند و به تواناییهای او در دفاع از کشور اشاره میکند. او به عدالت و مهربانی پادشاه تأکید دارد، و امید دارد که او همچنان در کشور حاکم باشد و ظلم و ستم را از بین ببرد. در پایان، شاعر به اهمیت دیانت و دوستی با مردم تأکید میکند، و آرزو میکند که پادشاه همواره در این مسیر گام بردارد.
هوش مصنوعی: به فال نیک و ستارههای خوشیمن، به سرنوشت مساعد و روزگار خوب.
هوش مصنوعی: در زمانی که شرایط و اوضاع مناسب است، نشانههای خوبی وجود دارد و روزهایی که در آنها خوشبختی و سعادت برتری دارد.
هوش مصنوعی: در جشن و میهمانی جدید، صاحب خرد و دانا، شاه پیروز و خوشبخت، وارد خانهای تازه و نو شده است.
هوش مصنوعی: شخص بخشنده و ثروتمندی به نام شمس دولت، از میان افراد، حکایت ملتی را انتخاب میکند که فرمانروایی به نام بوالفوارس و انسانی به نام طغانشاه صفدر دارند.
هوش مصنوعی: وجود بزرگی و خوی انساندوستی همچون آسمان بلند و خورشید درخشان درخشش دارد.
هوش مصنوعی: خسرو به زیبایی در باغ راه میرود، چون او بهاری و بهشتی است برای مولایش و خدمتکارش.
هوش مصنوعی: چمنهای او مانند باغی پر از گلهای زیباست و راههای او به اندازه زیبایی درختان صنوبر دلنشین و خوشایند است.
هوش مصنوعی: در فصل بهار، زیبایی و رنگارنگی لالهها جلوهگر است، اما در فصل پاییز، زیبایی آنها کمرنگ میشود و تنها دلتنگی و یاد آنها باقی میماند.
هوش مصنوعی: صدای قناری در باغ، به آواز بلبل میماند و زخم موسیقی آن، دلنشین و زیباست.
هوش مصنوعی: درختان این زمین از چوب خوشبو هستند و برگهایش مانند سنگهای قیمتی میدرخشند، و گیاهانش از رنگی خاص و زیبا، و خاکش بوی خوشی دارد.
هوش مصنوعی: اگر مانند فکر یک مرد عاشق به زیبایی صورت محبوبت توجه کنی، آن زمان میفهمی که عشق به چه معناست.
هوش مصنوعی: در باغ، برکهای عمیق وجود دارد که مانند جان شخصی دانا و دارای استعداد سخنوری است.
هوش مصنوعی: او نه مانند دریا و نه مانند کوثر آفریده شده است، اما عمق و پاکیزگیاش به اندازه دریا و کوثر است.
هوش مصنوعی: طبیعتی پاک و روحی نیکو مانند علم و دانایی داشته باش. همچنین، مانند هوای صاف و لطافت آتش، با صفا و شفافیت زندگی کن.
هوش مصنوعی: شخصی با چهرهای زیبا و درخشان مانند ماه نو در آسمان روشن است و روحش به سوی او پرواز میکند.
هوش مصنوعی: یک تار موی این باغ زیبا، ارزش دارد به یک سرا یا خانهای پر از باغها و کاخها و ایوانها و مناظر زیبا.
هوش مصنوعی: نمیتوانم بگویم که دقیقاً بهشتی است، اما بهشت در این خانه کثیف وجود دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که: او، با اراده و قدرت، چرخهای زمان را به چالش میکشد و بر سر نگهبانان آن نظارت میکند تا آنها را تحت فشار قرار دهد. به نوعی، اشاره به تسلط و نفوذ فرد بر زمان و قدرتهای موجود دارد.
هوش مصنوعی: به خاطر مهارت زیاد در نقرهکاری، مانند کاخی میماند که از استحکام و استواری برخوردار است، همانند سدی که سکندر ساخته است.
هوش مصنوعی: تصاویر او به قدری ترسناک است که روح مانی را تحت تأثیر قرار میدهد و مجسمههای او باعث حسرت و آرزوی جان آزر میشوند.
هوش مصنوعی: تمامی سایهها و قیافهها و شکلها در آن حوض لاجوردی به تصویر کشیده شده است.
هوش مصنوعی: گویی که جام کیخسرو، که سمبل قدرت و عظمت است، به تصویر کشیده است و نشان دهنده زیبایی و شکوه هفت کشور میباشد.
هوش مصنوعی: نزدیک بالای دیوار باغش، چهرهای که در دو صورت متجلی شده است، به آرامی سایه میزند.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که این زنها همچون شاخ و برگ درختان رشد کردهاند و زخمی که بر یکدیگر دارند، نشاندهندهی نزدیکی و پیوند آنهاست.
هوش مصنوعی: تنها با تفکر و برنامهریزی دقیق میتوان به جایی رسید که شایسته است. فقط در این صورت است که میتوان به اهداف بزرگ و غیرقابلدسترس دست یافت.
هوش مصنوعی: در این مکان، فضاهای خوشنویسی و زیبا به شکل مربع با نقوش زیبا تزئین شده است و همچنین دایرههایی با طراحیهای خاص و هنرمندانه وجود دارد.
هوش مصنوعی: درون بدن فیل جنگی، صفهای قرار دارد که همچون ستارهای در چهره پادشاه میدرخشد.
هوش مصنوعی: خداوند منبع ثروت، بزرگی و قدرت است. او نمایانگر عظمت، از جمله سلاح و تاج و نشان است.
هوش مصنوعی: با شمشیر او، دنیا محدود شده است و گویا به خاطر ذات و جوهر وجود، همه چیز در حال تنگ شدن است.
هوش مصنوعی: در عمق تفکر نمیتوان به ستایش او پرداخت، چون ستایش او تمام وجود را در بر میگیرد و اندیشه ناقص و ناتمام است.
هوش مصنوعی: اگر شمشیر هندی از سمت باختر به کار گرفته شود، موجی از خون در زمان به سمت خاور خواهد رسید.
هوش مصنوعی: وجود تو در مقام ملکه، تجلی گاه معنا و هدف از حکومت در درون است، که در واقع نمایانگر اصل و مفهوم واقعی سلطنت در درون انسان میباشد.
هوش مصنوعی: کسی که از ناوک تیرش در آتش مرکب استفاده کرده، هرگز طوفان سختی را ندیده است.
هوش مصنوعی: آیا تو حاکمی نیستی که با تلاش و ارادهات، محور امور را از مشکلات و موانع دور کنی؟
هوش مصنوعی: پلنگ به خاطر هراس از صدای تو، از تو میخواهد که به کبوتر بال و پر بدهی.
هوش مصنوعی: از گرمای خشم تو، دشمنان نازپرورده مانند جیوه از شکم مادر فرار میکنند.
هوش مصنوعی: کسی که از شمشیر تو کشته شده باشد، از ترس شمشیر تو در روز قیامت حاضر نمیشود.
هوش مصنوعی: اگر تیغ تو به حرکت بیفتد، مانند آب جاری، میتواند هفت دریا را در بر گیرد و هفت حسرت را به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی: وقتی که نام تو از منبر خوانده شود، سخنگو میشود و دعوت میکند که به منبر بنشینی.
هوش مصنوعی: هر کس که از نور و عظمت پرچم تو بهرهمند شود، نمیتواند از نسل آن دختر (دخترانی که به آن دوده تعلق دارند) باشد.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی آسمان را بسوزانی و زمین را از تیرک نعل اسبی به زانو درآوری، میتوانی.
هوش مصنوعی: تو همان کسی هستی که شیر جنگل در روز نبرد، تاج سر خود را بر بالای نیزهات میگذارد.
هوش مصنوعی: زمین به خاطر آغاز نبرد و حرکت لشکر، از هم متلاشی و جدا میشود.
هوش مصنوعی: اگر با نابودی و خطر به زندگیام آسیب برسانی، نام و یاد خود را بر آن خنجر حک میکنم.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد به نام تو گل بکارد، باید آتش درد و خونریزی را ببیند و تیغ و خنجر نیز به دست گیرد.
هوش مصنوعی: دوست درباره کوهی بزرگ و عظیم میگوید که با عناصر طبیعت، یعنی آب و آتش، در حال نبرد است و در این نبرد سیر و حرکت میکند. این تصویر نشاندهنده قدرت و استقامت این کوه است که به رغم چالشها و رخدادهای طبیعی، همچنان پابرجا و شکستناپذیر باقی میماند.
هوش مصنوعی: در این بیت به زیبایی و جذابیت چهره و اعضای بدن اشاره شده است. به تصویر کشیدن چشمان، موها، لبها و بدن به گونهای توصیف شده که مانند زیباترین و ارزشمندترین چیزها مثل مروارید، مشک و همچنین مواد سخت و باارزشی چون فولاد و مرمر به نظر میرسند. به طور کلی، این توصیفها نشاندهنده زیبایی و شکوه است که بر جذابیت فرد تأکید میکند.
هوش مصنوعی: بزرگی پلنگ و رفتار شاهین را به قد و نیروی شیر مقایسه میکند.
هوش مصنوعی: در زمان آرامش و نرمی، سبکتر از کشتی و در زمان طوفان و تندی، سنگینتر از لنگر هستیم. یعنی در شرایط آرام، کارها راحتتر پیش میروند، اما در زمان سختی و چالش، باید بیشتر تلاش کنیم و بار سنگینتری را به دوش بکشیم.
هوش مصنوعی: در درون آب، همچون مرواری سفید و در درون آتش، مانند یاقوت سرخ میدرخشد.
هوش مصنوعی: این جمله به توصیف قدرت و شکوه یک پادشاه در زمان جنگ میپردازد. تصویرسازی از او به عنوان شخصیتی قوی و استوار مانند کوهی ساخته شده از آهن نشان میدهد که در برابر مشکلات و چالشها ایستادگی میکند. در واقع، او به قدری محکم و قدرتمند است که هرگونه سختی را به سادگی پشت سر میگذارد.
هوش مصنوعی: آیا پادشاهی هست که بتواند کوهی سیاه را با یک نیزه فولادی جابجا کند؟
هوش مصنوعی: در این مجلس باشکوه و شاهانه، به روش شاهان، با نور شراب لعل رنگ، جام را روشن کن.
هوش مصنوعی: یک جام می بگیر، ای پادشاه، تا بوی خوش و رنگش باعث شود چشمانت و ذهنت پر از عطر مشک شود.
هوش مصنوعی: با کمک روح لطیف و نور ستاره، بوی گل محمدی و رنگ خوش معصفر را احساس کن.
هوش مصنوعی: به زودی جلای خوشبو و دلنشینی را از وزیر دانا و خوشبخت دریافت کن.
هوش مصنوعی: وزیری که توانایی لازم برای مدیریت و رهبری را دارد، و وزیری که مقام و عظمت او دیگران را تحت تأثیر قرار میدهد.
هوش مصنوعی: وزیری که جان کلام را به درستی درک کند، همچون وزیری است که خرد او همانند زیوری ارزشمند است.
هوش مصنوعی: وزیری که در جایی مانند دریا زندگی میکند، از زندگی در قصر کسری و ایوان قیصر بهتر است.
هوش مصنوعی: این گفته دربارهٔ بدل ناصح (مشاور) است که برای موفقیت و پیروزی دولت تلاش میکند و در عین حال به فدای جان فردی میپردازد که به عنوان شاه و دارای خوابهای خوشبختی شناخته میشود. به نوعی نشاندهندهٔ وفاداری و ایثار برای حفظ و ارتقای مقام و موقعیت است.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، کجا میتوانی تیغ عدالت را از دنیا بگیری و دستان ظالم را قطع کنی؟
هوش مصنوعی: در اینجا سخن از این است که در این سرزمین و در این مقام، باید بمانیم تا آنجا که آب زندگی دوباره از دل آتش بیرون بیاید. این بیان نشاندهنده امید و انتظار برای به دست آوردن چیزی با ارزش از دشواریها و چالشهاست.
هوش مصنوعی: آسمان را جز در خدمت بندگان خود نشناس و زمین را تنها به خواستههای دل خود مسخر کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
کسی را که باشد به دل مهر حیدر
شود سرخ رو در دو گیتی به آور
ایا سروبن، در تک و پوی آنم
که: فرغند آسا بپیچم به توبر
چه چیزست رخساره و زلف دلبر
گل مشگبوی و شب روز پرور
گل اندر شده زیر نور سته سنبل
شب اندر شده زیر خورشید انور
همانا که خورشید رنگ لبش را
[...]
بفرخنده فال و بفرخنده اختر
به نو باغ بنشست شاه مظفر
بروز مبارک، ببخت همایون
به عزم موافق، به رای منور
بباغی خرامید خسرو که او را
[...]
قوی قلعه او که خاکش به پاکی
چو قلعی ولیکن از او عاجز آذر
پر از زرکانی و تیغ یمانی
پر از شیر جنگی و ببر دلاور
ز ماهی فروترش بنیاد لیکن
[...]
یکی خانه کردند بس خوب و دلبر
درو همچنو خانه بیحد و بیمر
به خانهٔ مهین درنشاندند جفتان
به یک جا دو خواهر زن و دو برادر
دو زن خفتهاند و دو مرد ایستاده
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.