برآمد بامدادان مهر روشن
به پهنای فلک گسترد دامن
چو ترکی آتشین رخ بر نشسته
فراز صحن دیبای ملون
برآمد آفتاب از چرخ گردون
چنان آتش که می بجهد ز آهن
کواکب جملگی گشتند مستور
ز شرم طلعت خورشید روشن
بسان خرمنی سیمین که ناگاه
فتد آتش در آن سیمینه خرمن
دریچه صبح را روزن گشودند
سر خورشید بیرون شد ز روزن
تو پنداری بترکستان مشرق
برون آمد همی از چاه بیژن
پی تاراج گردون مهر تابان
تن از زر ساخت اما دل ز آهن
تو گوئی بر امین فرزند هارون
بتازد هر ثمه فرزند اعین
فلک گوهر همی بزید بغربال
زمین عنبر همی ساید بهاون
یکی چون دیده فرهاد چینی
یکی چون طره خاتون ارمن
فراز سرو بن بنشسته قمری
بسان مؤذنی بر بام مأذن
فرو بردند سوزن در رگ شاخ
بجوشد خون ز جای زخم سوزن
بدوش نارون چتر ملمع
بدست پیلگوشان باد بیزن
نماید نوگل اندر شاخ جلوه
نوازد بلبل اندر باغ ارغن
یکی همچون زنی هر هفت کرده
دگر مانند مردی ارغنون زن
بروی آبگیر زا باد شبگیر
فتاده صدهزاران چین و آژن
چو سیمین جوشنی کز حلقهایش
درفتد چین بر آن سیمینه جوشن
روان مرغابیان دردا من جوی
خرامان سروکان بر طرف گلشن
یکی چون بر حریر آسمانی
نشانده دانها از در معدن
دگر چون بر سر صرح ممرد
زده بلقیس بالا طرف دامن
نگون شد لاله اندر شاخ گوئی
فرامرز است اندر دار بهمن
و یا، بر دم استر بسته شاپور
سر زلف نضیره بنت ضیزن
دریده ناف ابر از دشنه باد
چنان سهراب از تیغ تهمتن
بریده دست باد از خنجر بید
چو تیغ شاهزاده دست رهزن
ولیعهد ملک شه ناصرالدین
مظفر شه امیر پاک دیدن
تنش با گوهر پرویز و کسری
سرش با افسر دارا و بهمن
شکسته عدل او پیشانی ظلم
چو پیشانی جلوت از فلاخن
چو در کف گیرد آن تیع شرربار
بنهراسد دل از یکدشت دشمن
بود با صدهزاران خصم چونان
خروسی با هزاران مشت ارزن
بگنجش کمتر از یکحبه قارون
بچنگش کمتر از میلاد قارن
فکنده ظلم را از طاق گردون
چنان کاشکسته او را دست و گردن
تو گوئی در فکنده دست یزدان
ز طاق کعبه اصنام برهمن
امیرالمؤمنین شاه ولایت
خداوند جهان صدر مهیمن
ز امر حق تعالی در چنین روز
بتخت خسروی آمد ممکن
یمان یثرب و بطحا نبی بود
چو موسی در میان مصر و مدین
خطاب آمد ز یزدان کی پیمبر
علی را بر خلافت کن معین
چراغ کفر را بنمای خاموش
سراج عقل را فرمای روشن
قدم نه در ره دلجوئی دوست
مترس از بغض و کید و کین دشمن
چو گوئی آشکارا قول ایمان
خدایت سازد از هر فتنه ایمن
دلیل لیل الیل را در این روز
نما با حجتی واضح مبرهن
پیمبر ز امر یزدان شد پیاده
از آن رعنا نجیب شیر اوژن
صنا دید عرب را خواند یکسر
گشود از مخزن سر قفل مخزن
ببالای جهاز اشتران ساخت
همای سدره رفعت نشیمن
بیمن طالع ایمان برافراشت
یمین الله را با دست ایمن
بآهنگ جلی من کنت مولاه
علی مولاه گفت آن شاه ذوالمن
در آن ساعت غریو از خلق برخاست
گروهی شاد شد خلقی بشیون
یکی را خار محنت شد بستخوان
یکی را بار طاعت شد بگردن
یکی را مغز میجوشید در سر
یکی را خون همی جوشید در تن
ولیکن امر یزدان را بناچار
نهادندی جبین طوعا و کرهن
ای آن کز بیم شمشیرت در آجام
بیندازند سم، شیران ارژن
ز درگاهت سلیمانی است سلمان
ز یمنت باب ایمان ام ایمن
ولیعهد شهنشاه عجم را
باقبال تو گویم تهنیت من
ایا شهزاده با صدق و ایمان
شه فرخنده میر صادق الظن
تو گردونی و خورشیدت چو افسر
تو خورشیدی و گردونت چو توسن
چو تازی اسب، دریا کمتر از خاک
چو یازی تیغ، مردان، کمتر از زن
کجا بیم تو آنجا زندگی سخت
کجا خشم تو آنجا مرگ اهون
توئی حاکم توئی عالم بهر کار
توئی دانا توئی بینا بهر فن
ز همت دست داری، از کرم دل
ز دانش، روح داری از هنر تن
ز ابر دست تو، زرین کیارست
گر از خون سیاوش، رست روین
سنانت یافت شکل بابزن، زانک
دل بدخواه شد مرغ مسمن
خداوندان، به درگاه تو، چاکر
سخندانان، بتوصیف تو الکن
ز فرمان تو باشد ناهیه لا
باثبات تو گردد نافیه لن
شها این چامه فرخنده نغر
که از وی چشم دانش گشته روشن
منوچهری بدین هنجار گوید
شبی گیسو فرو هشته بدامن
هم از خاقانی شروانی است این
ضماندار سلامت شد دل من
بنص لا تثنی بل تثلث
بهر دو ثالثی باشد معین
مسیحا زاد کلکم همچو مریم
که بد چون مادر یحیی سترون
الا تا فرودین ماه است و اردی
همیشه از پی اسفند و بهمن
الا تا هست توقیع سعادت
بطغرای سر کلکت، مزین
فلک فرسوده کن از زخم شمشیر
زمین آسوده کن وز کید ایمن
مبادت خوابگه جز در صف باغ
مبادت جایگه جز در بردن
ایاغت راز خون خصم باده
چراغت را ز چشمه مهر روغن
بر احبابت ببارد نعمت از چرخ
چو بر اصحاب موسی سلوی و من
بگردن دست خصمت باد بسته
چنان دست شکسته بار گردن
نهال عدل را در باغ بنشان
درخت ظلم را از بیخ برکن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، شاعر به زیبایی‌های صبح و طلوع آفتاب اشاره می‌کند. صبحی که آفتاب با شکوه و درخشندگی خود، تاروپود آسمان را می‌گشاید و خورشید مانند آتش می‌درخشد. در توصیف عالم، ستارگان به خاطر زیبایی و روشنایی خورشید پنهان می‌شوند و شاعر به تشبیه‌های متعددی از طبیعت و زندگی می‌پردازد.
سپس به پیروزی و حکومت یک پادشاه اشاره می‌کند که با عزت و ایمان، از ظلم می‌کاهد و در مقابل سختی‌ها ایستادگی می‌کند. این بخش به بیان صفات نیکو و توانایی‌های پادشاه و درخواست از او برای برقراری عدالت پرداخته می‌شود. شاعر از یزدان الهی نیز یاری می‌جوید تا در روزی ویژه، پادشاه را در حکومت و رهبری یاری دهد و بر دشمنان غلبه کند.
علاوه بر این، شاعر به تاریخ و اصول رهبری اسلامی اشاره می‌کند و به علی (ع) به عنوان نمونه‌ای از رهبری عادلانه و با ایمان اشاره دارد. در نهایت، پیامی در راستای امید و برقراری عدالت و ایمنی برای سرزمین و مردمش ارائه می‌دهد.
هوش مصنوعی: صبحگاهان خورشید درخشان به گستردگی آسمان درخشید و نوری زیبا را به اطراف پخش کرد.
هوش مصنوعی: چهره‌ای چون آتش بر افراشته در بالای میدان، شبیه پارچه‌های رنگارنگ زیبا.
هوش مصنوعی: خورشید از افق بالامی‌آید مانند شعله آتش که از آهن داغ متساعد می‌شود.
هوش مصنوعی: ستاره‌ها به خاطر زیبایی و درخشش خورشید چهره خود را پنهان کردند.
هوش مصنوعی: مانند خرمنی از نقره که ناگهان آتش در آن بیفتد.
هوش مصنوعی: صبح را به شکل زیبایی آغاز کردند و خورشید از افق نمایان شد.
هوش مصنوعی: تو فکر می‌کنی که بهشت را از چاه بیژن در شرق بیرون آورده‌اند.
هوش مصنوعی: دنیا با تمام زیبایی‌هایش، بدن را از چیزهای باارزشی همچون طلا ساخته، اما در عوض دل انسان را از ماده‌ای سخت و بی‌رحم مانند آهن ساخته است.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که تو قصد داری بر فرزند هارون که مورد اعتماد است، خشم بگرید؛ هرگاه فرزند اعین (دوستان و مشاوران او) به تو کمک کند.
هوش مصنوعی: آسمان جواهرات را از غربال زمین می‌ریزد و خوشبوئی به نام عنبر از آن خواهد ریخت.
هوش مصنوعی: یک نفر مانند فرهاد چشمان زیبا دارد و شخص دیگری مانند طره (موهای) خاتون ارمنی است.
هوش مصنوعی: در بالای درخت سرو، قمری نشسته است و مانند مؤذنی که بر بام مناره ایستاده، نغمه سرایی می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر سوزنی در رگ یک درخت فرو برود، خون مانند شیره‌ی درخت از محل زخم بیرون می‌جوشد.
هوش مصنوعی: از درخت نارون سایبانی برداشتند و در دست دارند، همچون خبر از نیروهای باد که به سمت آنها می‌وزد.
هوش مصنوعی: گل تازه در شاخسار خود نمایان می‌شود و بلبل با نغمه‌سرایی‌اش در باغ نشاط و زیبایی را به حیات می‌آورد.
هوش مصنوعی: زنی که هر هفت سال تغییر می‌کند، مانند مردان ساز زنی می‌نوازد.
هوش مصنوعی: بر روی آبگیر، نسیم شبانه هزاران موج و چروک را به وجود آورده است.
هوش مصنوعی: مانند زره‌ای نقره‌ای که وقتی زنجیرهایش بیفتند، چین و چروک‌هایی بر آن زره نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: مرغابیان در حال شنا کردن در جوی آبی هستند و من با درد و تردید به تماشای درختان سرسبز در کنار گلستان نشسته‌ام.
هوش مصنوعی: کسی مانند نگینی که بر روی حریر آسمانی قرار داده شده، معرفت و دانش را از درون معدن استخراج کرده است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی بلقیس، ملکه سبا، بر بالای بنای بلندی ایستاده، به راحتی می‌تواند دامن خود را بالا نگه دارد. در واقع این تصویر به قدرت و شرف بلقیس در موقعیت بلندش اشاره دارد.
هوش مصنوعی: لاله‌ای که در درخت جوانه زده است، به نظر می‌رسد که جانشین فرامرز شده و در چنگال بهمن گرفتار شده است.
هوش مصنوعی: این جمله اشاره به موقعیتی دارد که در آن بر روی دمی از استر (برای مثال، یک حیوان بارکش) تزییناتی مشاهده می‌شود. این تزیینات نشان از زیبایی و جذابیت خاصی دارد که به شخصیت زنانی اشاره می‌کند که جلب توجه می‌کنند و نام آنها نیز در اینجا ذکر شده است. به طور کلی، به زیبایی و شکوهمند بودن چیزی یا شخصی اشاره دارد که باعث جلب توجه همگان می‌شود.
هوش مصنوعی: ابر به خاطر شدت باد پاره شده است، مانند اینکه سهراب به دست رستم کشته شده باشد.
هوش مصنوعی: دست باد دیگر نمی‌تواند خنجر بید را به حرکت درآورد، مانند اینکه تیغ شاهزاده تحت کنترل دزد نیست.
هوش مصنوعی: ولیعهد، دختر شاه ناصرالدین مظفر است که پاکی و نجابت او را همه می‌بینند.
هوش مصنوعی: او همانند گوهرهای باارزش پادشاهان پرویز و کسری، با وقار و عزت زندگی می‌کند و در عین حال از شکوه و جلال پادشاهی دارا و بهمن نیز برخوردار است.
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره شده که بی‌عدالتی و ظلم نمی‌تواند دوام بیاورد و در نهایت شکست خواهد خورد. مانند این است که پیشانی انسان، با تمام زخم‌ها و آثار ظلم، نشان‌دهنده‌ی عاقبت شومی است که از یک عمل ناپسند ناشی شده است. چنان‌که نیروی طبیعی مثل فلاخن قادر به کج کردن و آسیب زدن به چیزهایی است که ناعادلانه و ظالمانه ساخته شده‌اند.
هوش مصنوعی: وقتی که آن کاسه‌ی پر از آتش به دستش می‌آید، دل از سادگی و بی‌توجهی نسبت به دشمن نمی‌ترسد.
هوش مصنوعی: در دل شرایط سخت و در برابر دشمنان بسیار، همچون خروس که در میان دانه‌های زیاد ارزن می‌خورد و بی‌اعتنا به آنها به زندگی ادامه می‌دهد، باید با وقار و اعتماد به نفس حرکت کرد.
هوش مصنوعی: بگنجش کمتر از یک حبه قارون یعنی ارزش گنجشک از یک تکه کوچک طلا هم کمتر است و بچنگش کمتر از میلاد قارن یعنی اینکه در دست گرفتن او از زمان تولد قارن (مال و ثروت) هم دورتر است. در کل، این بیان به بی‌ارزشی و عدم اهمیت چیزی در مقایسه با ثروت و دارایی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: ظلم را از آسمان به زمین انداخته‌اند، مانند اینکه او را با دست و گردن شکسته‌اند.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که گویا دست خداوند از بالای کعبه به سمت نااهلان و بت‌ها فرود آمده است.
هوش مصنوعی: امیرالمؤمنین، رئیس و فرمانروای جامعه‌ای است که تحت سرپرستی خداوند قرار دارد و جایگاهی بسیار بلند و والا دارد.
هوش مصنوعی: در روزی خاص، به فرمان خدا، امکان آمدن یک پادشاه بزرگ و باشکوه وجود دارد.
هوش مصنوعی: ایمان مردم یثرب و بطحا (مدینه و مکه) در زندگی نبی مشابه حضرات موسی در میان مصر و مدین است.
هوش مصنوعی: پیام از سوی خداوند رسید که او به پیامبر فرمود علی را به عنوان جانشین و رهبر انتخاب کن.
هوش مصنوعی: آتش تردید را خاموش کن و نور درک و دانایی را روشنت کن.
هوش مصنوعی: در مسیر جستجوی دلخواهی و محبت از جانب دوست، نترس از دشمنی و نقشه‌های بدخواهی که از سوی دشمنان به‌وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: وقتی که به وضوح از ایمان خود صحبت می‌کنی، خداوند تو را از هرگونه آزمایش و مشکل محافظت می‌کند.
هوش مصنوعی: در این روز، دلیل روشنی که نشان‌دهنده شب‌های سیاه است را بیان کن.
هوش مصنوعی: پیامبر به فرمان خداوند، از آن جوان باوقار و با عظمتی که مانند شیر است، فرود آمد.
هوش مصنوعی: عرب با دیدن هنر، توجهش را جلب کرد و به طور کامل درب این گنجینه را باز کرد.
هوش مصنوعی: در بالای وسیله‌ای که شتران حمل می‌کنند، پرنده‌ای مانند همای سدره نشسته است که نشان‌دهنده بلندی و عظمت مقام را نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: با وجود شانس نیک، ایمان به اوج خود رسید و دست قدرت الهی به طور مطمئن و محفوظ بالا رفت.
هوش مصنوعی: با آهنگ دل‌نشین من، کسی که مولای من بود، علی نیز مولای اوست، این را آن پادشاه مشهور گفت.
هوش مصنوعی: در آن زمان، صدای بلندی از مردم بلند شد، عده‌ای شاد شدند و گروهی دیگر به گریه افتادند.
هوش مصنوعی: یکی از مردم به خاطر سختی‌ها و مشکلات زندگی، مانند خاری در بدنش احساس درد می‌کند، در حالی که دیگری به دلیل انجام کارهای خوب و عبادت، بار مسئولیت را بر دوش دارد.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده است که در ذهن یکی افکار و اندیشه‌ها به شدت در حال فعالیت است، در حالی که در بدن دیگری احساسات و هیجانات به طور شدید در حال جریان هستند.
هوش مصنوعی: اما کار خداوند را بالاخره با رضایت و ناچاری انجام می‌دهند.
هوش مصنوعی: ای کسی که از ترس شمشیرت، در جنگل‌ها و بیابان‌ها به سرعت فرار می‌کنند و در ترس از تو، شیران جلی و قوی نیز از تو می‌گریزند.
هوش مصنوعی: از درگاه تو همچون سلیمان، سلمان حاضر است و از سمت راست تو، دروازه‌ای به سوی ایمان است، ای امن.
هوش مصنوعی: من به ولیعهد شاه ایران تبریک می‌گویم و از سوی تو پیام خوشبختی و خوش‌اقبالی را به او می‌رسانم.
هوش مصنوعی: ای شاهزاده‌ای که با صداقت و ایمان به خوشی و کامیابی می‌رسی.
هوش مصنوعی: تو همچون آسمان هستی و خورشیدت مانند تاجی بر سرت می‌درخشد. تو همانند خورشید هستی و آسمانت مثل اسبی است که تو را حمل می‌کند.
هوش مصنوعی: مثل اینکه اسب تازی دریا را کوچک‌تر از خاک می‌بیند و نیز مانند اینکه تیغ یاز، مردان را کمتر از زنان می‌بیند.
هوش مصنوعی: هر جا که ترس تو باشد، زندگی دشوار است و هر جا که خشم تو باشد، مرگ وجود دارد.
هوش مصنوعی: تو سرپرست و صاحب‌نظر هستی، برای هر کاری دانش و آگاهی لازم را داری و در هر زمینه‌ای بصیرت و دید عمیق داری.
هوش مصنوعی: با تلاش و همت می‌توانی به دستاوردهای بزرگ برسی، و با نیکوکاری و بزرگواری دل، از دانش بهره‌مند شوی. همچنین با هنر و مهارتهای جسمی‌ات، روح و جان خود را تعالی ببخش.
هوش مصنوعی: از دستان تو جواهرات زیبایی مانند کیارست به وجود می‌آید؛ اگرچه این زیبایی از خون سیاوش، نشان رستاخیزی دارد.
هوش مصنوعی: نیزه‌ات شبیه به قیچی شده است، چون دل بدخواه تو، مرغ چاق را هدف گرفته است.
هوش مصنوعی: ای پروردگارا، مردم با دانش و سخنوران در پیشگاه تو به زانو درآمده‌اند، اما نمی‌توانند تو را به خوبی توصیف کنند.
هوش مصنوعی: به دستور تو، هر گوشه‌ای که ناپایدار باشد، به برکت وجود تو، پایدار خواهد شد.
هوش مصنوعی: ای یار، این شعر خوشایند و دل‌انگیز که از آن، دیدگان علم و دانش روشن و روشن‌تر شده است.
هوش مصنوعی: منوچهری در اینجا اشاره می‌کند که شبی را تجربه کرده که در آن، گیسوانش را به دامنش انداخته است. این تصویر بازتابی از زیبایی و ظرافت است، به‌ویژه در مواقعی که فرد در شرایط خاصی قرار دارد. در واقع، این بیان احساساتی از عشق و زیبایی را به تصویر می‌کشد.
هوش مصنوعی: دل من هم از عشق خاقانی شروانی آرامش یافته و از شادی پر شده است.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که وقتی چیزی را به روش مشخصی تعریف می‌کنیم، آن را نمی‌توان به سادگی تغییر داد یا به شکل دیگری درآورد. بلکه باید به صورت دقیق و مشخص به آن پرداخته شود تا وضوح و دقت لازم را داشته باشد.
هوش مصنوعی: همه شما مثل مریم، مسیحایی به دنیا آمده‌اید، اما مانند مادر یحیی، از نظر روحی و معنوی بی‌ثمر هستید.
هوش مصنوعی: اگر فرودین ماه باشد، به یاد داشته باشید که فروردین همیشه بعد از اسفند و بهمن می‌آید.
هوش مصنوعی: تا زمانی که امضای خوشبختی بر روی سر تو نقش بسته است، از آن لحظه لذت ببر.
هوش مصنوعی: آسمان را از زخم شمشیر خسته کن و زمین را آرامش بده و از نیرنگ در امان باش.
هوش مصنوعی: مبادا که خوابگاه تو جز در باغ باشد، و مبادا که مکان تو جز در میان یاران باشد.
هوش مصنوعی: ای کاش راز خون دشمن را درک کنی، در حالی که نوشیدن باده همچون چراغی در تاریکی عشق، به روشنایی می‌آید.
هوش مصنوعی: برای عزیزانت همچون برکات و نعمت‌ها از آسمان نازل شود، همچنان که بر دوستان موسی، مایهٔ روزی و نعمت می‌بارید.
هوش مصنوعی: دست دشمن تو مانند دستی که شکسته و به گردن بسته شده، در فشار و محدودیت قرار دارد.
هوش مصنوعی: نهال عدل را بکار و درخت ظلم را از ریشه بکن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نگه کن آب و یخ در آبگینه
فروزان هر سه همچون شمع روشن
گدازیده یکی دو تا فسرده
بیک لون این سه گوهر بین ملون
غریبی می چه خواهد یارب از من؟
که با من روز و شب بسته است دامن
غریبی دوستی با من گرفته‌است
مرا از دوستی گشته‌است دشمن
ز دشمن رست هر کو جست لیکن
[...]
شبی گیسو فروهشته به دامن
پلاسین معجر و قیرینه گرزن
بکردار زنی زنگی که هرشب
بزاید کودکی بلغاری آن زن
کنون شویش بمرد و گشت فرتوت
[...]
همیدون شخّ‌های کوه قارن
به چشمش همچنان آید که گلشن
ز مویش خانه گردد سنبلستان
ز رویش بوستان گردد شبستان
چو مشگین زلف پیش باد دارد
شود زو باغ و بستان سنبلستان
سپاه مهر او بر من بتازد
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.