حال عالم سر به سر پرسیدم از فرزانه‌ای
گفت: یا خاکیست یا بادیست یا افسانه‌ای
گفتمش، آن کس که او اندر طلب پویان بود؟
گفت: یا کوری‌ست یا کری‌ست یا دیوانه‌ای
گفتمش: احوال عمر ما چه باشد عمر چیست؟
گفت: یا برقیست یا شمعیست یا پروانه‌ای
بر مثال قطرهٔ برف است در فصل تموز
هیچ عاقل در چنین جاگاه سازد خانه‌ای؟!
یا مثال سیل خانست آب در فصل بهار
هیچ زیرک در چنین منزل فشاند دانه‌ای؟
فیلسوفی گفت: اندر جانب هندوستان
حکمتی دیدم نوشته بر در بتخانه‌ای
گفتم: آن حکمت چه حکمت بود؟ گفت: این حکمتست
آدمی را سنگ و شیشه چرخ چون دیوانه‌ای
نعمت دنیا و دنیا نزد حق بیگانه است
هیچ عاقل مهر ورزد با چنین بیگانه‌ای؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر درباره حقیقت و ماهیت زندگی سوالاتی می‌پرسد و پاسخ‌هایی را می‌گیرد. او از فرزانه‌ای می‌پرسد که انسان‌ها چه هستند و فرزانه می‌گوید آنها یا خاکی، یا بادی، یا افسانه‌اند. درباره عمر و زمان هم سوال میکند و پاسخ می‌شنود که عمر انسان‌ها چون برق، شمع و پروانه است، زودگذر و پرسرعت. شاعر به تشبیه‌هایی می‌پردازد و می‌گوید در روزهای گرم تابستان، هیچ عاقل‌تری نمی‌تواند در آنجا خانه‌ای بسازد، و هم‌چنین در بهار، هیچ زیرکی دانه نمی‌کارد. در نهایت، او از حکمت فیلسوفی در هند یاد میکند که توضیح می‌دهد نعمت‌های دنیوی در حقیقت نزد خدا بیگانه‌اند و از این‌رو نباید انسان‌ها به آنها وابسته شوند. در کل، شعر به بی‌وفایی و ناپایداری زندگی و دنیا می‌پردازد.
هوش مصنوعی: هستی و حال و هوای انسان‌ها را از یک آدم دانا پرسیدم. او در پاسخ گفت: یا به طبیعتی ساده و بی‌روح شبیه است، یا به جریانی پویا و نامحدود تعلق دارد، یا اینکه فقط یک داستان و خیال است.
هوش مصنوعی: به او گفتم: آن کسی که در پی طلب است، چه حالتی دارد؟ او پاسخ داد: یا اینکه نابینا است یا ناشنوا یا اینکه دیوانه‌ای.
هوش مصنوعی: از او پرسیدم که وضعیت زندگی ما چگونه است و عمر چیست؟ او پاسخ داد که عمر ممکن است مانند یک برق زودگذر، یا مانند شمعی که به تدریج می‌سوزد، یا همچون پروانه‌ای باشد که لحظه‌ای می‌رقصد و می‌گذرد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که هیچ انسان عاقلی در جایی که شرایط مناسب زندگی نیست، مثل مکان سردی در فصل گرما، خانه نمی‌سازد. در واقع، اشاره به این دارد که در شرایط نامناسب، تصمیمات درست نمی‌گیرند.
هوش مصنوعی: در بهار، مانند سیل، آب فراوان و جان تازه‌ای به طبیعت می‌بخشد. در این زمان هیچ فرد باهوشی در چنین مکانی دانه‌ای نمی‌کارد.
هوش مصنوعی: یک فیلسوف می‌گوید که در هند، جملات حکیمانه‌ای را بر در ورودی یک معبد بت پیدا کرده است.
هوش مصنوعی: گفتم: آن حکمت چه معنایی دارد؟ او پاسخ داد: این حکمت این است که آدمی مانند دیوانه‌ای است که سنگ و شیشه را به هم می‌چرخاند.
هوش مصنوعی: دنیا و نعمت‌های آن در نظر خداوند ارزش خاصی ندارند. بنابراین، هیچ آدم عاقلی با چیزی که نزد خداوند بی‌ارزش است و به نوعی بیگانه است، پیوندی برقرار نمی‌کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گر بگویی عاشقی با ما هم از یک خانه‌ای
با همه کس آشنا با ما چرا بیگانه‌ای
ما چو اندر عشق تو یکرویه چون آیینه‌ایم
تو چرا در دوستی با ما دو سر چون شانه‌ای
شمع خود خوانی همی ما را و ما در پیش تو
[...]
من کیم رسوای شهر و عاشق دیوانه‌ای
آشنا با هر غمی وز خویشتن بیگانه‌ای
هم شوم شاد از غمش کو در دلم منزل گرفت
هم شوم غمگین که او جا کرد در ویرانه‌ای
ترک شهرآشوب من در کشوری منزل نکرد
[...]
ای ثنا و مدح تو در لفظ هر فرزانه ای
خویش کرده مکرمات تو زهر بیگانه ای
افتخار خاندان جد خویشی در نسب
کی بود چون خاندان جد تو هر خانه ای
آنچه در توست از بزرگی کی بود در غیر تو
[...]
شعله زد شمع جمال او ز دولتخانه‌ای
گشت در هر دو جهان هر ذره‌ای پروانه‌ای
ای عجب هر شعله‌ای از آفتاب روی او
گشتت زنجیری و در هر حلقه‌ای دیوانه‌ای
هر که با هر حلقه در دنیا نیفتاد آشنا
[...]
پیش شمع نور جان دل هست چون پروانه‌ای
در شعاع شمع جانان دل گرفته خانه‌ای
سرفرازی شیرگیری مست عشقی فتنه‌ای
نزد جانان هوشیاری نزد خود دیوانه‌ای
خشم‌شکلی صلح‌جانی تلخ‌رویی شکری
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.