عالم چو سرابست و نماید سر آب

نقشی و خیالیست که بینند بخواب

در بحر محیط چشم ما را بنگر

کان آب حیات را نموده به حباب

چشمت همه نرگسست و نرگس همه خواب

لعلت همه آتشست و آتش همه آب

رویت همه لاله است و نرگس همه رنگ

زلفت همه سنبلست و سنبل همه ناب

عشقست که جان عاشقان زنده از اوست

نوریست که آفتاب تابنده از اوست

هر چیز که در غیب و شهادت یابی

موجود بود ز عشق و پاینده از اوست

تا بر سر ما سایهٔ شاهنشه ماست

کونین غلام و چاکر درگه ماست

گلزار و بهشت و حور خار ره ماست

زیرا که برون ز کون منزلگه ماست

دریای محیط جرعهٔ ساغر ماست

عالم به تمام گوشهٔ کشور ماست

ما از سر زلف خویش سودا زده ایم

خوش سودائی که دائما بر سر ماست

گفتم جنت گفت که بستان شماست

گفتم دوزخ گفت که زندان شماست

گفتم که سراپردهٔ سلطان دو کون

گفتا که بجو در دل ویران شماست

در دیدهٔ ما نقش خیالش پیداست

نوریست که روشنائی دیدهٔ ماست

در هر چه نظر کند خدا را بیند

روشن تر از این دیده دگر دیده کراست

دارنده چو ترکیب چنین خوب آراست

باز از چه سبب فکندش اندر کم و کاست

گر خوب نیامد این صور عیب کراست

ور خوب آمد شکستش بهر چراست

ترکیب طبایع ار نگشتی کم و کاست

صورت بستی که طبع صورتگر ماست

پرورد و بکاست تا بدانند کسان

کاین عالم را مصوری کامرواست

ای دل به طریق عاشقی راه یکی است

در کشور عشق بنده و شاه یکیست

تا ترک دو رنگی نکنی در ره عشق

واقف نشوی که نعمت الله یکیست

صبح و سحر و بلبل و گلزار یکیست

معشوقه و عشق و عاشق و یار یکیست

هرچند درون خانه را می نگرم

خود دایره و نقطه و پرگار یکیست

میخانهٔ عشق او سرای دل ماست

وان دُردی درد دل دوای دل ماست

عالم به تمام و جمله اسمای اله

پیدا شده است و از برای دل ماست

در مذهب ما محب و محبوب یکیست

رغبت چه بود راغب و مرغوب یکیست

گویند مرا که عین او را بطلب

چه جای طلب طالب و مطلوب یکیست

مائیم چنین تشنه و دریا با ماست

اندر همه قطره محیطی پیداست

عشق آمد و بنشست به تخت دل ما

چون او بنشست عقل از آنجا برخاست

ناخورده شراب مستیش چندان نیست

وان مستی او ستودهٔ مستان نیست

مستی که نه از می بود او مخمور است

دستش بگذار کو ازین دستان نیست

گر کشته شوم به تیغ عشقش غم نیست

ور در هوسش مرده شوم ماتم نیست

گر جامهٔ خلق بر کشند از سر من

تشریف خدائیم خدائی کم نیست

طاعت ز سر جهل به جز وسوسه نیست

احکام وصول ذوق در مدرسه نیست

عارف نشوی به منطق و هندسه تو

برهان و دلیل عشق در هندسه نیست

همه نیکند هیچ خود بد نیست

آنکه نیکو نباشد آن خود نیست

جز یکی نیست در همه عالم

صد مگو ای عزیز من صد نیست

توحید تو پیش ما همه شرک و دوئی است

اثبات یگانگی همه عین دوئیست

از وحدت و اتحاد بگذر که احد

ایمن ز منی باشد و فارغ ز دوئیست

دیدم رندی که سید رندانست

از هر دو جهان گذشته و رند آن است

در گنج بقاست گرچه در کنج فناست

پیداست به ما و از جهان پنهانست