تا چند روی از پی تقلید و قیاس

بگذر ز چهار اسم و از پنج حواس

گر معرفت خدای خود می طلبی

در خود نگر و خدای خود را بشناس

در خرقه چه پیچی، ار نه ای شاه شناس

کز خرقه نه امید فزاید نه هراس

خز برکنی از کرم و بپوشی که لباس

چون پوشش تن بود چه دیبا چه پلاس

ز افسانه گری ای دل دانش نشناس

پیوسته قرین شک، ندیم وسواس

تا تو تهی از عقل و پر از پنداری

فربه نه‌ای، از فریب داری آماس

هان ای دل بد زهره ز شمشیر مترس

بفشار قدم، ز حملهٔ شیر مترس

در ساحت این زمانهٔ عاریتی

ز اقبال مشو شاد و ز ادبیر مترس

بالا مطلب ز هیچ کس بیش مباش

چون مرهم نرم باش، چون نیش مباش

خواهی که ز هیچ کس به تو بد نرسد

بدخواه و بدآموز و بداندیش میاش

واپس منگر دمی و در پیش مباش

با خویش مباش و خالی از خویش مباش

خواهی که غریق بحر توحید شوی

مشنو، منگر، میندیش، مباش

ای دل چو طربناک نه‌ای، شادان باش

جرم تو ز دانش است، رو نادان باش

خواهی نروی ز دست و با خود باشی

مانند پری ز آدمیان پنهان باش

کو دل که بداند نفسی اسرارش

کو گوش که بشنود دمی گفتارش

معشوق جمال می‌نماید شب و روز

کو دیده که بر خورد از آن دیدارش

غم چند خوری ز کار نا آمده پیش

رنج است نصیب مردم دوراندیش

خوش باش و جهان تلخ مکن در بر خویش

کز خوردن غم قضا نگردد کم و بیش

زین تابش آفتاب و تاریکی میغ

زین بیهده زندگانی مرگ آمیغ

با خویشتن آی تا نباشی باری

نه بوده به افسوس و نه رفته به دریغ

جان می بردم به سوی آن عالم پاک

تن می کشیدم به سوی این تودهٔ خاک

روزی بینی پیرهن تن شده چاک

جان گفته مرا انعم الله مساک

گر فضل کنی ندارم از عالم باک

ور قهر کنی، شوم به یک بار هلاک

روزی صد بار گویم ای صانع پاک

مشتی خاکم، چه آید از مشتی خاک

روزی که برند این تن پر آز را به خاک

وین قالب پرورده به صد ناز به خاک

روح از پی من نعره زنان خواهد گفت

خاک کهن است، می رود باز به خاک

ای از تو همیشه کار پندار به برگ

در گوش تو هر زمان همی گوید مرگ

کای برشده بر هوا، ز گرمی چو بخار

باز آی به خاک سرد گشته چو تگرگ

ای عمر عزیز داده بر باد از جهل

وز بی‌خبری کار اجل داشته سهل

اسباب دو صد ساله سگالیده به پیش

نا یافته از زمانه یک ساعت مهل

درّی که من از میان جان یافته‌ام

تا ظن نبری که رایگان یافته‌ام

شب های دراز من به امید وصال

جان داده‌ام و بهای آن یافته‌ام

معشوقه عیان بود، نمی دانستم

با ما به میان بود، نمی دانستم

گفتم به طلب مگر به جایی برسم

خود تفرقه آن بود، نمی دانستم

از نه پدر و چهار مادر زادم

از هفت و دو و سه، مستمند و شادم

پنج اصلم و در خانهٔ شش بنیادم

من در کف این گروه چون افتادم؟

من مهر تو در میان جان ننهادم

تا مهر تو بر سر زبان ننهادم

تا دل ز همه جهان کرانه نگرفت

با او سخن تو در میان ننهادم

در جستن جام جم جهان پیمودم

روزی ننشستم و شبی نغنودم

ز استاد چو وصف جام جم پرسیدم

آن جام جهان نمای جم، من بودم