گر میخواهی که بازیابی این راز

بیخود شو و با بیخودی خویش بساز

چون بیخودیست اصل هر چیز که هست

تو کی یابی چو در خودی جوئی باز

اول باری پشت به آفاق آور

پس روی به خاک کوی عشاق آور

گر میخواهی که سود بسیار کنی

سرمایهٔ عقل و زیرکی طاق آور

آنجا که روی به پا و سر نتوان رفت

ور مرغ شوی به بال و پر نتوان رفت

از عقل برون آی اگر جان داری

کاین راه به عقل مختصر نتوان رفت

عاشق شدن مرد زبون آمدنست

سر باختن است و سرنگون آمدنست

بر خویش برون آمدنت چیزی نیست

تدبیر تو از خویش برون آمدنست

گر تو بر او ز تنگ دستی آئی

در دایرهٔ خویش پرستی آئی

از نقطهٔ بیخویشتنی چند آخر

مشرک باشی کز سرهستی آئی

گر از همگی خویشتن فرد شوی

در کعبهٔ جان محرم این درد شوی

ور همچو زنان درین این بحر محیط

آبستن آن نظر شوی مرد شوی

آنرا که نظر در آن جهان باید کرد

پرواز ورای آسمان باید کرد

هرگاه که دولتی بدو آرد روی

در حال ز خویشتن نهان باید کرد

چون نیستی تو محض اقرار بود

هستیت ز سرمایهٔ انکار بود

هر کس که ز نیستی ندارد بوئی

کافر میرد اگرچه دیندار بود

یا شادی دو کون غم انگار همه

یا ملکِ جهان مسلّم انگار همه

خواهی که وجودِ اصل تابد بر تو

کونین بکلّی عدم انگار همه

گر فقر شود ای که چه خوش خواهد بود

در دام مرو که کیسه کش خواهد بود

تا بودن ما عظیم ناخوش چیزی است

نابودنِ ما عظیم خوش خواهد بود

راهی که درو پای ز سر باید کرد

ره توشه درو خون جگر باید کرد

خواهی که ازین راه خبردار شوی

خود را ز دو کون بیخبر باید کرد

آن جوهر پوشیده به هر جان نرسد

دشوار به دست آید و‌آسان نرسد

سر در ره باز و دست از پای بدار

کاین راه به پای تو به پایان نرسد

از پس منشین یک دم و در پیش مباش

در بند رضای نفس بد کیش مباش

تا کی گویی که من چه خواهم کردن

تو هرچه کنی به رایت خویش مباش

تا کی باشی بی سر و بن، هیچ مباش

خاموشی جوی و در سخن، هیچ مباش

تا کی گوئی که من چه خواهم کردن

تو هیچ نهای، هیچ مکن، هیچ مباش

آن به که همی سوزی و پیدا نکنی

خود را به تکلّف سر غوغا نکنی

هر دم گوئی که من چه خواهم کردن

چتوانی کرد یاکنی یا نکنی

گر تو همه داری همه در آتش باش

ور بیهمهای بیهمه گردن کش باش

هیچ است همه از همه پس هیچ مگوی

ور هیچ نداری همه داری خوش باش

گر بودِ خود از عشق نبودی بینی

از آتش او هنوز دردی بینی

ور عمر زیان کنی ز سرمایهٔ عشق

بینی که ازین زیان چه سودی بینی

گر با من خویش خاک این در آئی

از ننگ منی ز خاک کمتر آئی

من وزن آرد چون به ترازو سنجند

بیوزن آید گر به قلندر آئی

گاهی ز خیال دلبر آئی زنده

گاه از سخن چو شکر آئی زنده

گم گرد و خوشی بمیر و جانی کم گیر

زیرا که به جان دیگر آئی زنده

ای مانده به جان این جهانی زنده

تا کی باشی به زندگانی زنده

چون زیستن تو مرگ تو خواهد بود

نامرده بمیر تا بمانی زنده