جانم دُرِ این قلزم بیپایان سفت

عقلم گل این طارم سرگردان رُفت

از بهر خدا تو نیز انصاف بده

کاین شیوه سخن خود به ازین نتوان گفت

آن را که ز سلطان یقین تمکین نیست

گو از بر من برو که او را دین نیست

دریای عجایب است در سینهٔ من

لیکن چه کنم که یک عجایب بین نیست

ای خلق فرو مانده کجایید همه

وز بهر چه مشغول هوایید همه

عطار چو الصّلاءِ اسرار بگفت

گر حوصله دارید بیایید همه

دیدی که چِه‌ها با منِ شیدا کردی

یکباره مرا بی سر و بی پا کردی

سهل است از آنِ من، ولی با دگران

زنهار چنان مکن که با ما کردی

هان ای دل بیدار بخفتی آخر

گفتی که نیوفتم بیفتی آخر

ای جان شده عطّار و ز جان آمده سیر

بسیار بگفتی و برفتی آخر

مرغی دیدم نشسته بر ویرانی

در پیش گرفته کلّهٔ سلطانی

میگفت بدان کلّه که ای نادانی

دیدی که بمردی وندادی نانی

عالم که امان نداد کس را نفسی

خوابیم نمود در هوا و هوسی

ای بیخبرانِ خفته! گفتیم بسی

رفتیم که قدر ما ندانست کسی

زین کژ که به راستی نکو میگردد

ماییم و دلی که خون درو میگردد

ای بس که بگردیم من و چرخ ولیک

من خاک همی گردم و او میگردد

ماییم به صد هزار غم رفته به خاک

پیدا شده در جهان و بنهفته به خاک

ای بس که به خاک من مسکین آیند

گویند که این تویی چنین خفته به خاک

با زهر اجل چو نیست تریاکم روی

کردند به سوی عالم پاکم روی

ای بس که نباشم من و پاکان جهان

بر خاک نهند بر سر خاکم روی

عطار به درد از جهان بیرون شد

در خاک فتاد و با دلی پُر خون شد

زان پس که چنان بود چنین اکنون شد

گویای جهان بدین خموشی چون شد

گاهی سخنم به صد جنون بنویسند

گاه از سر عقل ذوفنون بنویسند

گر از فضلایند به زر نقش کنند

ور عاشق زارند به خون بنویسند

ای پاکی تو منزه از هر پاکی

قدوسی تو مقدس از ادراکی

در راه تو صد هزار عالم گردی

در کوی تو صدهزار آدم خاکی

در وصف تو عقل طبع دیوانه گرفت

جان تن ز دو با عجز بهم خانه گرفت

چون شمع تجلی تو آمد به ظهور

طاوس فلک مذهب پروانه گرفت

ای هشت بهشت یک نثار در تو

وی هفت سپهر پرده‌دار در تو

رخ زرد و کبود جامه خورشید منیر

سرگشتهٔ ذرهٔ غبار در تو

هر دل که ز لطف تو نشان یابد باز

سررشته خود در دو جهان یابد باز

در راه تو هر که نیم جانی بدهد

از لطف تو صدهزار جان یابد باز

ای خلق دو کون ذکر گویندهٔ تو

وی جملهٔ کاینات پویندهٔ تو

هر چند به کوشش نتوان در تو رسید

تو با همهٔ ای همه جویندهٔ تو

ای آنکه ز کفر دین تو بیرون آری

وز کوه و کمر نگین تو بیرون آری

از گل گل نازنین تو بیرون آری

وز خار تر انگبین تو بیرون آری

ای آنکه چنانکه مصلحت میدانی

کار که و مه به مصلحت میرانی

رزاق و نگهدار همه حیوانی

سازندهٔ کار خلق سرگردانی

کاری که ورای کفر و دین می‌دانم

آن دوستی تست یقین می‌دانم

در حلق من آن سلسله کانداخته‌اند

هرگز نشود گسسته این می‌دانم