گنجور

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

ای طبیب برآمده بتو سال

بر تو پوشیده جمل احوال

جان بیمار در تراقی وتو

میگشائی ز دست او قیفال

نه بترسی ز کردگار و رسول

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

چون مور بسوی دانه رائی کردم

چون مار بهفت عضو پائی کردم

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

اگر چه از می و معشوق احتراز به است

بوصل هر دو درین عهد اهتزاز به است

ره مجاز سپر زین پس و حقیقت دان

که در جهان مجازی ره مجاز به است

خطاست آنکه نماید که صورت لذات

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

رواح الجهل لیس له صباح

ولیل الغی لیس له نهار

اذا بیض العذار فلیس عذر

علی لهو بان خلع العذار

اذا مدت الی کأس یمین

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

معلوم من نشد که کجا بردشان نیاز؟

یا چون گذشت بر سر شان چرخ یاوه تاز؟

هنگامه گاهشان بعدن بود یا بچین؟

آرامگاهشان بختن بود یا طراز؟

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

ای لافت از ستاره و از زیج معتبر

بی علم گشته مدعی علم خیر و شر

زاحوال غیب داده خبر خلق را و تو

از حالهای خانه خود جمله بیخبر

محصول نیست طبع ترا اینقدر کمال

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة السابعة عشر - فی مناظرة الطبیب و المنجم

 

آدمی عالمی است از حکمت

و اندرو صد هزار بند و گشاد

حق درین هفت چرخ ننهاد است

آنچه در اصل هفت عضو نهاد

کور دل بنده ایست آنکه ندید

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

ز بهر کسب ز در پای خود برون ننهم

ولیک از قبل علم در بدر بدوم

بهر طریق که موصل بود بعلم مرا

بدیده خاک بروبم بره بسر بدوم

باشتهای تمام و بحرص و آز و بجوع

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

فاین نجوم الجو من کف قابض

و این هلال الافق من حبل رائد

فقصر عنان الجهد فی طللب المنی

فلست بآساد العرین بصائد

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

چون مرد ترسد از حدئی کاوفتد و را

بهر وضو ز مسجد خود را جدا کند

بر قول بوحنیفه و شیبانی آن زمان

باید که آن نماز شده ز ابتدا کند

زیرا که نزد این دوامامش مجال نیست

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

فوت شد مرد را بروز و شبی

یک نمازی نداند او که کدام؟

نزد نعمان و نزد بو یوسف

شب و روزی کند نماز تمام

باز نزد محدبن حسن

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

و محرم اعار وسط الحرم

من محرم سیفا لذبح الغنم

و لو مکان السیف یعطی محرما

قوسا معارا و اصلا بالأسهم

لکان فی السکین یغرم ذابحا

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

محرمی در حرم ز همچو خودی

عاریت خواست کاردی و بداد

صید مذبوح شد بدان آلت

تو چه گوئی جزاش بر که نهاد؟

پس اگر جای کارد تیر وکمان

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

ثمان من النسوان قد قیل کلما

تزوجت منکن اثنتین مقدرا

مطلقه احدیهما ثم بعد ذا

تزوجهن الکل جهرا و مظهرا

تحل له الاولی و ثامنها غدت

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

مردی به هشت زن ز سر بیخودی بگفت

هر گه دو را نکاح کنم شد یکی طلاق

هر هشت را بخواست پراکنده بیدخول

زینها کرا وصال بود یا کرا فراق؟

در حکم شرع اول و هفتم روا بود

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة الثامنة عشر - فی الفقه

 

معلوم من نشد که بر آن پیر گوژپشت؟

گردون چگونه راند قضا نرم یادرشت؟

دهر مزورش بختا برد یا بچین؟

چرخ مشعبدش بلگدکشت یا بمشت؟

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة التاسعة عشر - فی اوصاف بلدة بلخ

 

از غایت تنزه و خوبی و دلکشی

پنداشتم که جنت عدنست از خوشی

در سر کشیده شاخ شجرهای اوحلل

در بر گرفته خاک چمن های او وشی

بر گلبنان گنبد اخضر نهاد او

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة التاسعة عشر - فی اوصاف بلدة بلخ

 

پایم چو بسته نیست بجائی سفر کنم

کز باد او نسیم بهاری بمن رسد

در تربتی نهم ز کتف بار کاندرو

هر صبح بوی مشک تتاری بمن رسد

در بیشه ای شکار کنم کز فوایدش

[...]

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة التاسعة عشر - فی اوصاف بلدة بلخ

 

لا فضل فی بلد فینا علی بلد

الا لمکة بیت الله والحرم

فانها فضلت من بین سائرها

بحرمة الدین والاسلام و القدم

حمیدالدین بلخی
 

حمیدالدین بلخی » مقامات حمیدی » المقامة التاسعة عشر - فی اوصاف بلدة بلخ

 

هر یک از غایت ترفع قدر

پیشوای بزرگ و صاحب صدر

حمیدالدین بلخی
 
 
۱
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۷۰