یک دم چو نئی تو عاشق صادق عیش

کی دریابی حلاوت صادق عیش

تو از سر عجب خویش معشوق خودی

معشوقهٔ خویش کی بود عاشق عیش

چون خاک به زیر پایها فرسودن

به زانک به عجب آب روی افزودن

چون آتش اگر تیز شوی می شاید

چون باد سبکبار نشاید بودن

گر بر سر دریا نه سبک تر زخسی

دایم زچه در پی هوا و هوسی

خود را زهمه بیشترک می بینی

هر دم چو رسن تاب از آن بازپسی

یکچند دویدیم نه بر راه صواب

برداشته از روی خرد پاک نقاب

اکنون که همی باز کنم دیده به خواب

هم نامه سیه بینی و هم عمر خراب

در عمر درنگ نیست ممکن، بشتاب

آن قدر که ممکن است از وی دریاب

ترسم که چو خواجه سر برآرد از خواب

عمری یابد گذشته و خانه خراب

گر شیر دلی صید هراسان مطلب

دشوار شود حاصل آسان مطلب

گنجی که دفینه در زمین روم است

تو از سر غفلت به خراسان مطلب

دل را تو همه جگر دهی افسوس است

خود را همه درد سر دهی افسوس است

واین عمر که مایهٔ حیات ابدی است

بیهوده به باد بردهی افسوس است

افسوس که عمر رفت و هشیاری نیست

دردا که امید خویشتن داری نیست

گفتم که چو بیدار شوم روز شود

هیهات که روز گشت و بیداری نیست

تا گوش دلت به غفلت است آکنده

دل را تو مپندار که گردد زنده

شرمت ناید از آنک از خون تو بود

سلطان باشد تو را تو او را بنده

زین سان که تُوی دیده به خاک آکنده

دشوار توان کرد تو را بیننده

بیدار شود خفته به یک بانگ ولیک

مرده نشود به هیچ بانگی زنده

این دل نه همانا که تو با راه آیی

در راه بقا چو طالب جاه آیی

چون صحبت شاهان بنکردی حاصل

جایت پس در بود چو بیگاه آیی

صد زخم چشید نفس و افگار نشد

صد تجربه کرد عقل و بر کار نشد

از گردش چرخ صد هزاران عبرت

این دیده بدید و هیچ بیدار نشد

در هیچ سری مایهٔ اسراری نه

کس را خبر از اندک و بسیاری نه

هر طایفه ای گرفته کاری بر دست

وآنگاه به دست هیچ کس کاری نه

هرگز دل من واقف اسرار نشد

روزی به صفا و صدق بر کار نشد

بس پند که بشنید و یکی گوش نکرد

بس عبرتها که دید و بیدار نشد

زنهار اگرچه راست می آید کار

مغرور مشو چو شاخ در فصل بهار

چون باد خزان شاخ تو در جنباند

آنگه دانی که مفلسی از بروبار

می میرم ازو و صورت جان در پیش

بر آتشم و روضهٔ رضوان در پیش

در عالم عشق طرفه حالی که مراست

تشنه جگر و چشمهٔ حیوان در پیش

با دل گفتم درآی از خواب تمام

زان پیش که روزگار برگیرد گام

دل گفت که از من مطلب بیداری

آخر نشنیده ای که النّاس ینام

از جام هوس بادهٔ مستی تا کی

ای نیست شونده لاف هستی تا کی

وای غرقهٔ بحر غفلت ار ابر نئی

تر دامنی و هوا پرستی تا کی

ای دل اگرت زنفس معزول کنند

میلت سوی مقبلان مقبول کنند

هرگه که تو [قدر] قرب حق نشناسی

ناچار به باطلیت مشغول کنند

زین سان که تو را بی خودی و بی خبری است

بر حال تو باید به دو صد چشم گریست

با خویشتن آی و این همه غفلت چیست

گر مرد رهی بهتر ازین باید زیست