از دیده چه گویم که ازو دارم غم

وز دل چه خبر دهم که بودش همدم

القصّه دل و دیده فتادند به هم

تا درد مرا هیچ نباشد مرهم

ای دیدن تو روشنی دیدهٔ دل

یاد تو سکون دل شوریدهٔ دل

انصاف دهم که سخت افسوس بود

سَودای تو در دماغ پوسیدهٔ دل

ای دل دَرِ غم گشاده ای می بینم

در دام بلا فتاده ای می بینم

از یار کناره کرده ای می دانم

دل در دگری نهاده ای می بینم

پایی نه که سوی وصل بشتابد دل

پشتی نه که از تو روی برتابد دل

نه دسترسی نه پایگاهی دل را

تا خود سر این رشته کجا یابد دل

«اوحد» دیدی که هرچ دیدی هیچ است

وآن جمله که گفتی و شنیدی هیچ است

در گرد جهان بسی دویدی هیچ است

و این نیز که در گوشه خزیدی هیچ است

سرگردانان راه دل بسیارند

کایشان همه سینه ها چو دل پندارند

گر هرچ به جای سینه ها هست دل است

پس جملهٔ گاوان و خران دل دارند

با دل گفتم نئی زمردان غمش

بیهوده متاز گردِ میدان غمش

دل گفت به من که رو سر انداز و مپرس

مانندهٔ گوی پیش چوگان غمش

هر لحظه زدست غم به جان آید دل

در خوردن غم هیچ نیاساید دل

گفتم که زدیده است دل را تشویش

دیده چه کند تاش نفرماید دل

چندانک دلم جان کند اندر سر و کار

هرگز نشود به وصل کس برخوردار

جوهر دارد دل من وزآن خوانند

عشّاق جهان دل مرا جوهر دار

فریاد رسی نیست کسی را از کس

اندر همه آفاق به یک پای مگس

شاگرد مشو تو هیچ کس را به هوس

گر دل داری دل تو استاد تو بس

آنجا که صفای دل بود دایهٔ عیش

برسود بود مدام سرمایهٔ عیش

افسوس که کار خلق جایی نرسید

کز مایهٔ غم شوند همسایهٔ عیش

ای دل گر ازین پایه فروتر نایی

با لشکر غوغای غمش برنایی

قصّه چه کنم که در غمش آخر کار

تا خون نشوی به چشمشان درنایی

ای دل چو خراب گشتی آباد شوی

چون بندهٔ عشق گشتی آزاد شوی

مادام که شادی طلبی غمگینی

هرگه که به غم شاد شوی شاد شوی

بیچاره دلا چند کنی خودبینی

هر بد که به تو می رسد از خود بینی

پندت دهم و پند غرض می شمری

آن روز که کیفرش کشی خود بینی

ای دل چو قلم نقش منمّا می باش

فرّاش سراپردهٔ سودا می باش

مانندهٔ پرگار بگرد سر خویش

می گرد به طبع و پای برجا می باش

گر در ره دوست پایدار آید دل

بر مرکب مقصود سوار آید دل

گر دل نبود کجا وطن سازد عشق

ور عشق نباشد به چه کار آید دل

با یار چرا چنین صبوری ای دل

افتاده به دنبال غروری ای دل

نزدیک آمد رفتن و هستی غافل

انصاف بده زکار دوری ای دل

رازت چو به پیش خلق شد فاش ای دل

آگاه شد از حال تو اوباش ای دل

اومید خوشیت ناخوشی بار آرد

می ساز به ناخوشی و خوش باش ای دل

دل با غم اگر بساختی شادستی

ور بندهٔ عشق گشتی آزادستی

بیچاره دل ارنه سُست بنیادستی

اکنون که خراب گشتی آبادستی

عشق است که کیمیای فقر است دَروُ

ابری است که صد هزار برق است درو

بنگر تو که دلها چه عجایب بحری است

کاین عالم کاینات غرق است درو