ای بلبلِ روح مبتلا مانده‌ای

کاندر پی این دام بلا مانده‌ای

خو کرده‌ای اندر قفس خانهٔ تنگ

وآگاه نه‌ای کز که جدا مانده‌ای

ای روح! تویی به عقل موصوف آخر

عارف شو و ره طلب به معروف آخر

چون باز سفید دست سلطانی تو

ویرانه چه میکنی تو چون کوف آخر

ای مرغ عجب! ستارگان چینهٔ تست

از روز الست عهد دیرینهٔ تست

گر جام جهان نمای میجویی تو

در صندوقی نهاده در سینهٔ تست

گه در غم روزگار و گه در قهری

از هرچه در اوفتادهای بیبهری

ای طوطی جان! چه میکنی در شهری

کانجا ندهندت شکری بیزهری

ای جان! چو تو از عالم بیچون آیی

در حسن ز هرچه هست افزون آیی

در پردهٔ نفس ماندهای صبرم نیست

تا آنچه توئی ز پرده بیرون آیی

ای روح! درین عالم غربت چونی

بیآنهمه پایگاه و رتبت چونی

سلطانِ جهانِ قدس بودی، اکنون

در صحبتِ نفس شوم صحبت چونی

ای باز خرد! مباش گمراه آخر

بازآی به سوی ساعدِ شاه آخر

تو یوسفِ مصرِ قدسی ای جان عزیز!

تا کی باشی در بن این چاه آخر

ای جانِ شریف! ترک این دنیی گیر

وز جسم ره عالم پر معنی گیر

ای جوهر پاک! قیمت خود بشناس

بگذر ز ملا و ملأِ اعلی گیر

ای بلبل روح چند باشی مگسی

پَر باز کُن و به عرش رو در نَفَسی

تا کی بستهٔ پالان آخر

پالان نتوان نهاد بر مرغ کسی

بر جان و تنِ بیش بها میگریم

بر فرقتِ این دو آشنا میگریم

ای جان و تنِ به یکدگر یافته انس

بر روز جدائی شما میگریم

با ما بنشین که هر دو همدم بودیم

با یکدیگر پیش ز عالم بودیم

ای آنکه هزار ماه در تو نرسد

گویی که هزار سال با هم بودیم

دل را که هزار باره در خون کشمش

وقت است که در خطهٔ بیچون کشمش

وان شاهدِ پردگی که جان دارد نام

مویش گیرم ز پرده بیرون کشمش

ای آن که به قدر برتر از افلاکی

میپنداری کانچه تویی از خاکی

در خویش غلط مکن بیندیش و بدانک

ذاتی عجبی و جوهری بس پاکی

ای آن که در این ره صفت‌اندیش نه‌ای

بی‌خویشتنی که عالم خویش نه‌ای

هرگز صفت ترا صفت نتوان کرد

صورت مکن اینکه صورتی بیش نه‌ای

چیزی که تویی زین تن مسکین تو نه‌ای

زین هشت پسین و چار پیشین تو نه‌ای

زین ده حس و هفت عضو بگریز و سه روح

می‌پنداری که این تویی، این تو نه‌ای

بندیش که بر زمین نهای آن که تویی

واجرام فلک نشین نهای آن که تویی

چون جوهر تو، به چشم سر نتوان دید

در خود منگر که این نهای آن که تویی

ای وهم و خیال و حسِّ تو رهزن تو

بشناس که نیست جان تو در تن تو

این سر ز سر گزاف نتوان دانست

این جز به تفکّر نشود روشن تو

آن ذات که جسم و جوهرش اسم بود

در جسم مدان که قابل قسم بود

فی الجمله یقین بدان که بیهیچ شکی

گر جان تو در جسم بود جسم بود

گر مرغِ دلت کارِ روش ساز کند

دُرج دل تو خزینهٔ راز کند

ور پر ندهی ز نور معنی او را

چون بشکند این قفس، چه پرواز کند

ای بس که فلک در صف انجم گردد

تا یک مردم تمام مردم گردد

جان تو کبوتریست پرّیده ز عرش

هرگاه که هادی نشود گم گردد