گنجور

شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۱۷ - جواب به سوال اول

 

دگر گفتی مسافر کیست در راه

کسی کو شد ز اصلِ خویش آگاه

مسافر آن بود کو بگذرد زود

ز خود صافی شود چون آتش از دود

سلوکش سیرِ کشفی دان ز امکان

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب اول » فصل دوم » بخش ۴ - حکایت

 

صانعی کوزه ​ای ز برف بساخت

کرد پر آب و اندر آب انداخت

کوزۀ برف ناگه ازتب و تاب

آب گشت و برآمد آب به آب

چیست اندر مَثَل همه عالم

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب اول » فصل دوم » بخش ۱۳ - الفرقة الثانیة

 

باز نصرانی پلید خبیث

قایل آمد به شرکت و تثلیث

سه گرفت او مدبر عالم

حق تعالی و عیسی و مریم

قوم نسطور و قوم ملکائی

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل اول » بخش ۱ - الباب الثّانی فی صفاته تعالی و تقدس و فیه سبعة فصول: الفصل الاوّل فی اثبات صفاته الحقیقیّة علم الیقین

 

هست موصوف آن صفات عظام

ایزد ذوالجلال و الاکرام

اوّل سورۀ حدید بخوان

و آخر حشر تازه کن ایمان

«وهوالاول» اوست «والآخر»

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل اول » بخش ۲ - عین الیقین

 

گر نباشد ورا صفات جلال

نقص باشد ورا و ذاک محال

صفت او چو ذات اوست قدیم

دایماً حی و قادر است و علیم

صفتش غیر نیست و نبود عین

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل دوم » بخش ۱ - الفصل الثانی فی قدرته تعالی و تقدس علم الیقین

 

قدرت او چو ذات او کامل

همۀ ممکنات را شامل

فیض و فضلش علی الدوام تمام

جود و لطف و عطاش مطلق و عام

امر و خلقش به یکدگر مقرون

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل دوم » بخش ۲ - عین الیقین

 

باشد از روی قدرت و امکان

کردن و ترک فعل​ها یکسان

نیست در علم و قدرتش دوری

جمله یکسان ز روی مقدوری

اگر او را مخصّصی باید

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل سوم » بخش ۱ - الفصل الثالث فی علمه تعالی و تقدس علم الیقین

 

عالم السر و الخفیات اوست

دافع الشر و البلیات اوست

آنچه هست، آنچه رفت، آنچه آید

همه داند چنانکه می​باید

دور و نزدیک و آشکار ونهان

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل سوم » بخش ۳ - حق الیقین

 

علم فعلی چو انفعالی نیست

حالی است این سخن محالی نیست

تو که هستی خود نمی​دانی

لوح پروردگار چون خوانی

علم خود را ز پیش خود برگیر

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل چهارم » بخش ۱۰ - حکایت

 

آن شنیدی که خواجه صاین دین

گفت رهبر کسی بود در دین

کو بخود راه امر می​سپرد

وز ارادت به خلق می​نگرد

سخنی خوب گفت و بس ظاهر

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب دوم » فصل هفتم » بخش ۲ - عین الیقین

 

نیست مفهوم هیچ یک موقوف

بر کسی جز حقیقت موصوف

به حقیقی از این لقب کردند

هفت دیدند چونکه بشمردند

وانکه معنی در او ندید نهفت

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب چهارم » فصل اول » بخش ۳ - حق الیقین

 

نسبت فعل را به مظهر و ساز

کسب خوانند بر طریق مجاز

غصب منصب مکن به علت کسب

فعل حق از تو نیست الا غصب

خالق فعل نیک و بد همه اوست

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب چهارم » فصل دوم » بخش ۳ - حکایت

 

پشّه​ای رفت بر درخت چنار

گفت خواهم که بر پرم هشدار

گفتش آخر کزین نشست چه خاست

تا زبرخاستن چه خیزد راست

پشه​ای بیش نیستی به وجود

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب چهارم » فصل سوم » بخش ۳ - حق الیقین

 

«ثبّت العرش» خود جهانی هست

تا تو نقشی بر او توانی بست

عدمی بلکه یک جهان اَعدام

گشته مجموع و کرده عالم نام

نقطه​های عدم بهم پیوست

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری
 

شیخ محمود شبستری » سعادت نامه » باب چهارم » فصل چهارم » بخش ۲ - عین الیقین

 

ممکن است این همه ز قدرت حی

نرسد فکرها به حکمت وی

چون ز صادق پدید گشت اثر

عقل دانا نهاد بر وی سر

عقل چون ره به غیب می​نبرد

[...]

۴ بیت
شیخ محمود شبستری