صاحب عادل نظام الملک ثانی مجد دین
ای حضیض بارگاهت اوج کیوان را مماس
ذهن پاکت خاک حیرت کرده در چشم عقول
حکم جزمت بند عطلت بسته بر پای حواس
آفتاب طلعتت گر سایه بر چرخ افکند
ماه را عار آید از خورشید گردون اقتباس
پیش رای روشنت اسرار گیتی کشف شد
مهبط انوار عصمت نیست جای التباس
گر حقوق نعمتت را آسمان منکر شود
گاه کافر نعمتش خوانند و گه ناحق شناس
ماه نو با قدرت ار دندان کند هم باک نیست
شاخ طوبی سخت فارغ باشد از دندان داس
بر خلایق راتب جودت از آن جاری تر است
کاسمان یابد درو هرگز مجال احتباس
حلقه در گوش جهان کن تا بدان گردد عزیز
پای بر چشم فلک نه تا بدان دارد سپاس
آنک در دور تو گردون را میسر شد ز امن
هرگز از دوران او کس را نبوده ست التماس
پاسبان چرخ هفتم خوش نخسبد بعد از این
چون جهان را عدل و انصاف تو می دارند پاس
در زمانه گر فتوری هست در کار منست
ورنه بس محکم نهادی ملک و ملت را اساس
سعی کن تا این فتور از کارها بیرون رود
خوش نباشد جامه نیمی اطلس و نیمی پلاس
با چنین نظمی که عالم راست در ایام تو
حال من شاید که بیرون باشد از نظم و قیاس
چون ازین دولت شدم راضی به احدی الراحتین
سهل باشد گر امیدم نیست باری کم ز یاس
مدت عمر تو چندان باد کز راه دوام
بامدار آسمان بیرون شود رأسا به راس
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره ستایش و عظمت صاحب عادل، نظام الملک ثانی مجد دین است. شاعر از او به عنوان شخصیتی برجسته یاد کرده که دیوانگی و حیرت را در ذهن افراد می‌سازد و حاکمیتش بر جامعه را با انصاف و عدل توصیف می‌کند. او با اشاره به روشنایی و دانایی نظام الملک، به کشف اسرار جهان در سایه قدرت او می‌پردازد و بیان می‌کند که حتی اگر آسمان به نعمت‌هایش بی‌توجهی کند، مردم از لطف او بهره‌مند خواهند شد. شاعر همچنین به ثبات و دوام حکومت او اشاره می‌کند و از او می‌خواهد که سعی کند فتور و مشکلات را از بین ببرد. در نهایت، شاعر آرزو می‌کند که عمر نظام الملک طولانی باشد و تاثیراتش در جهان باقی بماند.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به بزرگی و برجستگی مقام نظام الملک دارد و او را به عنوان یک شخصیت عادل و بافضیلت معرفی می‌کند. همچنین به ارتباط میان زمین و آسمان و عظمت بارگاه او و کیوان (سیاره زحل) پرداخته است. به طور کلی، این متن نشان‌دهنده احترام و ارادت به شخصیت و مقام اوست.
هوش مصنوعی: ذهن پاک تو در حیرت و شگفتی است و عقل‌ها نسبت به تو در حال سرگردانی هستند. نفوذ و قدرت تو به قدری است که اوضاع و احساسات تو را در کنترل خود گرفته و نمی‌گذارند که آزادانه به اطراف نگاه کنی.
هوش مصنوعی: اگر چهره‌ی تابناک تو بر آسمان بتابد، ماه هم از نور خورشید شرمنده می‌شود و این نشان از بزرگی و درخشش تو دارد.
هوش مصنوعی: در سایه‌ی نور آگاهی، رازهای جهان آشکار شدند. جایی که نور پاکی و عصمت وجود دارد، جایی برای شک و تردید نیست.
هوش مصنوعی: اگر آسمان حق نعمت و بخشش تو را نادیده بگیرد، گاهی آن را نادانی به حساب می‌آورند که شکرگزار نیست و گاهی هم به ناحق به تو عنوان بی‌خبر یا ناسپاس می‌دهند.
هوش مصنوعی: اگر ماه نو هم با قدرت دندان بزند، نباید نگران بود، زیرا درخت طوبی به راحتی از دندان داس بی‌خبر است.
هوش مصنوعی: بر کسی که در موقعیت خود به دیگران نیکوکاری می‌کند، خیر و برکتش از آسمان نیز بیشتر است و هرگز فرصتی برای نگهداری و کمبود پیدا نمی‌کند.
هوش مصنوعی: گوش جهان را به حلقه‌ای بگیر تا به تو ارجمند شود. قدمی بر چشمان آسمان بگذار تا به خاطر آن از تو سپاسگزاری کند.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که در سایه وجود تو، دنیا به آرامش و امنیت رسیده است و هیچ‌کس از اداره و روند طبیعی زندگی در این دوران، درخواست و التماس نکرده است.
هوش مصنوعی: نگهبان آسمان هفتم دیگر نخواهد خوابید، زیرا تو جهان را با عدل و انصاف اداره می‌کنی.
هوش مصنوعی: اگر در این زمان مشکلی برای من پیش آمده، به خاطر خود من نیست، بلکه اگر نه، تو پایه و اساس کشور و ملت را به خوبی گذاشته‌ای.
هوش مصنوعی: سعی کن مشکلات و نواقص از کارهایت برطرف شود؛ زیرا خوب نیست که کارها و تلاش‌هایت ناپخته و ناقص باشند.
هوش مصنوعی: با این نظم و ترتیبی که دنیا در روزگار تو دارد، ممکن است حال و وضعیت من از این نظم و قاعده‌ها بیرون باشد.
هوش مصنوعی: وقتی از این وضعیت به آرامش رسیدم، برایم آسان است که به هیچ‌کس (از دو حالت راحتی) وابسته نباشم، حتی اگر امیدی نداشته باشم، باز هم کمی کمتر از ناامیدی خواهم بود.
هوش مصنوعی: عمر تو باید آن‌قدر طولانی باشد که همچون یک ساختمان، بر فراز آسمان بلند شود و به طور مستقیم به سمت آسمان برود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون مراد خویش را با ملک ری کردم قیاس
در خراسان تازه بنهادم اقامت را اساس
چون غنیمت را مقابل کرده شد با ایمنی
عقل سی روز و طمع ماهی بود راسابراس
ای طمع از خاک رنگین گر تهی داری تو کیس
[...]
گر کسی از روزگار اکنون شکایت می‌کند
بنده باری زو ندارد غیر شکر بی‌قیاس
دوستان جمعند و جمع دشمنان در تفرقه
هست صحت حاصل و وجه معاشی بی‌هراس
من نمی‌دانم کزین خوش‌تر چه باشد روزگار
[...]
چون در این دنیا عزیزم داشتی یارب به لطف
وز بسی نعمت نهادی بر من مسکین سپاس
اندر آن دنیا عزیزم دار زیرا گفته‌اند
« خوش نباشد جامه نیمی اطلس و نیمی پلاس
نیست پنهان حق ز چشم مردمان و حق شناس
گرچه هر ساعت نماید خویش را در هر لباس
هر زمان آید بلبسی یار از خلوت برون
گاه اطلس پوش گشته گاه پوشیده لباس
گر هزاران جامه پوشد قامت او هر زمان
[...]
در جهان هر خلعتی زیبنده شخصی را بود
پوستینی کی برازد آسیائی راز آس
(وصله اصلاح بردق دقیق من مدوز)
(خوش نباشد جامه نیمی اطلس ونیمی پلاس)
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.