گنجور

 
وطواط

بزلف مشکی، جانا، بچهره دیبایی

چو تو نباشد، دانم، کسی بزیبایی

مرا تو گویی: در هجر من شکیبا شو

کرا بود ز چنین صورتی شکیبایی ؟

زبان ببندی و هر ساعت از حدیث مرا

هزار چشمهٔ خون از دو دیده بگشایی

گهی بخار جفا جان من بیازاری

گهی ببار عنا شخص من بفرسایی

ز جورت، ای شده جانم نشانهٔ غم تو

بجان رسیده مرا کار و هم نبخشایی

هنوز در بر من نامدی شبی بمراد

بر چو سیم دردا که رفت و برنایی

مرا ز پای درآورد درد و اندوه تو

بگیر دست من، آخر کرا همی بایی؟

اگر خیال تو شب‌ها نیامدی بر من

مرا چه بود برین حال ؟ اینت رسوایی !

خیال تو ز وفا هیچ می نیاساید

چنان‌که تو ز جفا هیچ می نیاسایی

تو از خیال نگارین بتیره شب‌ها در

چو روز کلبهٔ ادبار من بیارایی

کلاه گوشهٔ حکم تو چون پدید آید

در افتد ز سرمه کلاه رعنایی

بموکب تو روان همچو بندگان خورشید

میان بفخر ببندد، اگر بفرمایی

بگرد من سپه غم گرفته‌ای تو چنان

دلیروار، ندانم که از کجا آیی؟

ز بهر جستن من همچو امر خسرو شرق

بیک زمان همه آفاق را بپیمایی

علاء دولت، خوارزمشاه عالی رأی

که برد هیبت رایش ز دهر خود رایی

خدایگانی، کندر مصاف هیبت اوست

هزار لشکر آراسته بتنهایی

ضیای طلعت فرخندهٔ مبارک او

شدست دیدهٔ اقبال را چو بینایی

خدایگانا، چونانکه کهربا که را

ز پشت اسب عدو را بنیزه بربایی

اگر نه عاشق فتحست خنجر تو چرا

رخش ز خون چو رخ عاشقان بیالایی؟

چنان‌که خسرو سیارگان ز خیل نجوم

ز خسروان جهان تو بجاه والایی

بقدر صاحب چرخ هزار خورشیدی

بجود ناسخ موج هزار دریایی

بدست جود دفین زمین همی ‌پاشی

بپای قدر جبین فلک همی سایی

برزم جز همه اخبار فتح ننیوشی

برزم جز همه آثار فتح ننمایی

همه منافق سوزی و ملت افروزی

همه مخالف کاهی و دولت افزایی

بروز مکرمت اقبال عمر احبابی

بروز معرکه آشوب جان اعدایی

هر آن عدو که چو سرو سهی بر آرد سر

بسان سرو مسطح سرش بپیرایی

بصیقل خرد صافی و دل روشن

ز روی آینه ملک زنگ بزدایی

همه سعادت ملک و فروغ دین از تست

که مشتری اثر و آفتاب سیمایی

بطوع مسند شاهی ترا مهیا شد

کراست مسند شاهی بدین مهیایی ؟

همیشه بادی بر جای ، زانکه شرع رسول

بود منزه ز آفات، تا تو بر جایی

مبادا هیچ پریشانیی بمجلس تو

مگر ز طرهٔ مه پیکران یغمایی

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
منوچهری

گرفتمت که رسیدی بدانچه می‌طلبی

گرفتمت که شدی آنچنان که می‌بایی

نه هر چه یافت کمال از پیش بود نقصان

نه هر چه داد، ستد باز چرخ مینایی؟!

سوزنی سمرقندی

بر من آمد دوش آن در چشم بینائی

ز بهر جستن تدبیر رای فردائی

هرآنچه داشت بدل راز پیش من بگشاد

بلی چنین سزد از یکدلی و یکتائی

چه گفت گفت بخواهم شدن ز تو یکچند

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سوزنی سمرقندی
قوامی رازی

کریم بار خدایا به ما توبه شائی

غریب نیست اگر بر همه ببخشائی

اسیر و عاجز و بیچاره و گنهکاریم

نهاده گوش به امر تو تا چه فرمائی

به درگه تو چه خیزد ز ما و طاعت ما

[...]

جمال‌الدین عبدالرزاق

بزرگوارا در انتظار بخشش تو

نمانده است مرا طاقت شکیبائی

سه چیز رسم بود شاعران طامع را

نخست مدح و دوم قطعه تقاضائی

اگر بداد سوم شکرا اگر نداد هجا

[...]

مجیرالدین بیلقانی

چه وقت موی سیپدست روز برنایی

چه روز زحمت پیری است وقت زیبایی

مرا که اول عهد جوانی امروزست

شبم چو روز همی گردد اینت رسوایی!

رواست کز پی موی سیاه دل تنگم

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مجیرالدین بیلقانی
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه