چو خورشید بدرید از شب قفس

دم صبح از روشنی زد نفس

بزد آه و بگسست از لب،نفس

همی زد سر خویش را بر قفس

چنان کش بپیچید جان در قفس

نیارست از درد بر زد نفس

اوفتادی همچو مرغی در قفس

چون توانی زد در آنجاگه نفس

مو به مو و ذره ذره مکر نفس

می‌شناسیدند چون گل از کرفس

چو گنجشک در باز دید از قفس

قرارش نماند اندر آن یک نفس

بخندید کای بلبلِ خوش‌نفس

تو از گفتِ خود مانده‌ای در قفس

چو طوطی کلاغش بود هم نفس

غنیمت شمارد خلاص از قفس

غنیمت شمار این گرامی نفس

که بی مرغ قیمت ندارد قفس

خبر داری ای استخوانی قفس

که جان تو مرغی است نامش نفس؟

بسیج سفر کردم اندر نفس

بیابان گرفتم چو مرغ از قفس

چون شود منقطع نفس زنفس

برهد مرغ جان ز بند قفس

در قیامت کجا رود با نفس؟

علم هر بوالفضول و هر با خفس

سعی در تنقیص قدر خویش کرد

هر که کرد اهمال در تکمیل نفس

بارها ای نفس نافرمان ترا

گفته ام کز حرص بر دنیا مچفس

آبرو خواهی چو خاک افتاده باش

[...]

روان‌بخش شد باد مشکین نفس

سراینده مرغان زرین قفس

از افسون کنم هر دو را در قفس

کنم‌شان به اندوه و غم هم‌نفس

که باشد به گیتی تو را هم‌نفس

که از درد تو بشکنم من قفس

یکی گشته ساقی یکی هم‌نفس

همی ناله کرده چو مرغ از قفس

غلام سبک روح مشکین نفس

همی‌گفت چون بلبل اندر قفس

تا نگیرد به گلو راه نفس

طوطی جان نشود تنگ قفس