بخش ۱۷ - در شهوت و آز گوید
چیست دنیا و خلق و استظهار
خاکدانی پر از سگ و مردار
بهر یک خامش این همه فریاد
بهر یک خاک توده این همه باد
هست مهر زمانه با کینه
سیر دارد میان لوزینه
از پی گندمی درین عالم
چند باشی برهنه چون آدم
بهر گندم تو روح رنجه مدار
کادم از بهر گندمی شد خوار
در جهان بنگر از پی رازش
چه کنی رنگ و بوی غمازش
این جهان زان جهان نمودارست
لیکن آن زنده اینت مردارست
چون یکی بحر دانش آن به شرف
آخرش دُرج درّ و اوّل کف
خانه‌ای دان شکسته زیر و زبر
نقش دیوار پر درخت و سپر
نه درختیش میوه آرنده
نه سپر مرگ باز دارنده
راز دل هر دو بر تو بنموده
تو به غفلت زهر دو نشنوده
مانده اندر غرور او شب و روز
همچو آدینه کودکان از گَوز
صفت عُمر و مرگ و دولت و زیست
زیر دورِ زمانه دانی چیست
شاهد ابله و رقیب بهش
می شیرین و میزبان ترش
میزبان بی‌حفاظ و بی‌آزرم
خوردنی جمله سرد و آبش گرم
پس مریز ارت چرب باید دیگ
آب در دیگ و روغن اندر ریگ
راز این کلبه نفس غمّازست
عقل کل باز خانهٔ رازست
نچنی برگش ار چه با برگست
پس دویدنش حسرت و مرگست
به درِ عقل گرد تا برهی
از بلاها و زشتی و تبهی
مرد را عقل به بود دستور
ورنه ماند چو ابلهان مغرور
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تفکر و تأمل درباره ماهیت زندگی و دنیا پرداخته و به تکرار اندیشه‌های فلسفی و اخلاقی می‌پردازد. شاعر به این نکته تأکید می‌کند که زندگی، پر از درد، غم و فریب است و انسان‌ها در آن غرق در غرور و نادانی هستند. از سوی دیگر، دنیا را به خاکدانی پر از مردار و سگ تشبیه می‌کند که نشان‌دهنده زشتی‌ها و مشکلات آن است. او همچنین به تضاد بین دنیا و آخرت اشاره کرده و بر این باور است که دنیای مادی، در نهایت پوچ و بی‌محتواست.
شاعر می‌گوید که انسان‌ها باید از غرور و غفلت خود بیدار شوند و به عقل و آگاهی مراجعه کنند تا از مشکلات و خطرات زمانه رهایی یابند. در نهایت، او زندگی را به دو بخش عقل و نادانی تقسیم می‌کند و هشدار می‌دهد که بی‌عقلی می‌تواند منجر به تحقیر و سرزنش شود.
هوش مصنوعی: دنیا و انسان‌ها چه هستند، جز یک مکان پر از زشتی‌ها و ناپاکی‌ها که مانند خاکی پر از سگ‌ها و مردارهاست.
هوش مصنوعی: به خاطر یک انسان بی‌صدا، این همه سر و صدا می‌کنیم و برای یک توده خاک، این همه وزش باد وجود دارد.
هوش مصنوعی: محبت و دوستی در زمانه‌ای که کینه و دشمنی وجود دارد، مانند سفر کردن در درختی می‌ماند که در اواسط راه دچار مشکلات می‌شود.
هوش مصنوعی: در این دنیا برای به دست آوردن چیزهایی ارزشمند، نباید از مشکلات و سختی‌ها هراسی داشته باشی، حتی اگر به‌ظاهر به نظر بیاید که در وضعیتی ناپسند هستی.
هوش مصنوعی: برای به دست آوردن گندم، خودت را به زحمت نینداز، زیرا شخصی به خاطر گندم، ذلیل و خوار شده است.
هوش مصنوعی: به دقت در جهان نگاه کن و بفهم که چگونه می‌توانی احساسات و نشانه‌های پنهان آن را درک کنی.
هوش مصنوعی: این دنیا تنها نمایشی از دنیای دیگر است، اما زندگی واقعی در آن دنیا وجود دارد و این دنیا همچون مرده‌ای است که نمی‌تواند زندگی را به ما بدهد.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که دریای علم و دانش، مانند یک دریاچه عمیق است که در انتهایش گرانبهایی مانند مروارید نهفته است، در حالی که در سطح آن ممکن است چیزهای ساده‌تری در دسترس باشند. به عبارت دیگر، اگرچه در ابتدا ممکن است به نظر بیاید که دانش آسان و قابل دسترسی است، اما با پیشرفت و عمق بیشتر، به درک ارزشمندتری از علم و حقیقت دست می‌یابیم.
هوش مصنوعی: خانه‌ای می‌بینم که دیوارهای آن پر از درخت و حفاظ‌های مختلف است و به نظر می‌رسد که به شدت آسیب دیده و در هم ریخته است.
هوش مصنوعی: نه درخت میوه‌ای دارد که به درد بخورد و نه سپر از مرگ جلوگیری می‌کند.
هوش مصنوعی: هر دو نفر دل خود را به تو نشان داده‌اند، ولی تو به دلیل غفلت آن را نشنیده‌ای.
هوش مصنوعی: او به قدری در غرور و خودبینی غرق شده است که شب و روز به مانند کودکانی که در بازی‌های خود غرق می‌شوند، بی‌خبر و بی‌خبر از واقعیت زندگی، در این حس و حال به سر می‌برد.
هوش مصنوعی: می‌خواهی بدانی چیست که عمر و مرگ، قدرت و زندگی در زیر سلطه زمان چگونه است؟
هوش مصنوعی: شاهد نادان و رقیب، شیرین و خوش‌صحبت هستند، اما میزبان با حالت چهره‌ای ترش و ناراحت به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: میزبان بدون پرده پوشی و حیا، غذاهایش سرد هستند و نوشیدنی‌هایش گرم.
هوش مصنوعی: برای درست کردن غذایی خوشمزه، باید از ترکیب آب و روغن استفاده کرد تا طعم بهتری بگیرد.
هوش مصنوعی: این کلبه (وجود) سرشار از راز و نکته‌های پنهانی است و تنها عقل کل می‌تواند به عمق این رازها پی ببرد.
هوش مصنوعی: اگرچه برگی نمی‌افتد، اما دویدن و تلاش کردنش تنها حسرت و از دست رفتن را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: به در عقل مراجعه کن تا از مشکلات، بدی‌ها و نابسامانی‌ها دور بمانی.
هوش مصنوعی: عقل و دانش باید راهنمای انسان باشد، وگرنه او مانند افراد نادان به خود مغرور می‌شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.