سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب السّابع فصل فیالغرور و الغفلة والنسیان و حبّالامانی والتّهور فی امور الدّنیا و نسیانالموت والبعث والنشر
»
بخش ۱۶ - در نکوهش حرص گوید
حرص بگذار و ز آز دست بدار
حرص و آزست مایهٔ تیمار
حرص را ز آنکه قهر خواند اله
عاقل از وی بدان نساخت پناه
هرکه او حرص را امام کند
خواب و خور جملگی حرام کند
نقش رنگین و هیچ جان نه درو
خوان زرین و هیچ نان نه برو
حرص نقشیست هیچش اندر زیر
نکند هیچ هیچ کس را سیر
هرکه را دیو حرص مهمان بُرد
تو حقیقت شنو که گرسنه مرد
آز پر باد چون درو پیچی
کدخداییست خانه پر هیچی
هرکه او آز را متابع گشت
بگذشت از ثلاث و رابع گشت
به غروری ببرده خواب همه
نان نداده ببرده آب همه
خلق ازین گردخوان دیرینه
دیده سیلی و هیچ سیری نه
تا قیامت نخورده مهمانش
یک شکم نان سیر بر خوانش
این دو در دوزخ از درون تو باز
صورتش سوی عقل شهوت و آز
زین دو گر در فنا نپرهیزی
در بقا از درونشان خیزی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره خطرات و آسیبهای حرص و آز صحبت میکند. شاعر میگوید که حرص باعث رنج و ناراحتی انسان میشود و انسان عاقل باید از آن دوری کند. کسی که حرص را رهبر خود قرار دهد، آرامش و نیازهای اولیه زندگیاش را هم از دست میدهد. حرص، انسان را به بینهایت تشنگی و گرسنگی میکشاند و حتی اگر در ظاهر نعماتی داشته باشد، او را سیر نمیکند. در نهایت، شاعر به این نتیجه میرسد که حرص و آز باعث سقوط انسان به سمت دوزخ میشود و اگر انسان از این دو پرهیز کند، به بقا و حیات طیبهای دست مییابد.
هوش مصنوعی: حرص و طمع را کنار بگذار و از آز و ناراحتی دور شو، چرا که حرص و طمع تنها باعث ایجاد درد و رنج میشوند.
هوش مصنوعی: حرص و ولع باعث میشود انسان به سرنوشت بدی دچار شود، پس انسان خردمند باید از آن دوری کند و به جای آن به پناهگاههای امن و مطمئن روی بیاورد.
هوش مصنوعی: هر کسی که حرص و طمع را رئیس و سرآمد زندگی خود قرار دهد، خواب و خوراک او همه حرام میشود.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی بیانگر این است که ظواهر زیبا و تزیینات رنگارنگ ممکن است چیزی از عمق و حقیقت نداشته باشند. به عبارت دیگر، زیباییهای ظاهری بدون محتوا و ارزش واقعی، مانند نوشتهها و خوراکیهایی هستند که وجود ندارند.
هوش مصنوعی: حرص و تمایل به چیزها، مانند نقشی است که هیچ تأثیری ندارد و نمیتواند کسی را راضی کند یا سیر کند. هیچکس با این طمع به آرامش نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: هر کسی که به خاطر حرص و طمع به سوی خواستههای خود برود، در واقع به سمت نابودی میرود و مانند کسی میماند که به خاطر گرسنگی جان خودش را از دست میدهد.
هوش مصنوعی: اگر در آسمان بادی بیفتد، آنگاه همه چیز به هم میریزد و بینظم میشود. در نتیجه، شخصی که تلاش میکند بر اوضاع مسلط شود، در واقع برایش دشوار است که خانه و زندگیاش را جمع و جور کند، زیرا درونش پراکنده و بینظم است.
هوش مصنوعی: هر کس که دنبال هوسهای خود برود، از مراحل و جوانب دیگر زندگی عبور میکند.
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که فردی به واسطهی احساس غرور و تکبر خود، آرامش و آسایش دیگران را تحت تأثیر قرار داده و باعث شده که آنها از نعمتهای زندگی، مانند نان و آب، محروم شوند. در واقع، این غرور به نوعی باعث بیتوجهی و آسیب رساندن به نیازهای دیگران شده است.
هوش مصنوعی: مردم از این تغییرات و حوادث گذشته بسیار دیدهاند و هیچوقت هم خسته نمیشوند.
هوش مصنوعی: تا پایان دنیا، مهمان او یک بار هم نتوانسته است به زیر سقفش نان سیر بخورد.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که در دوزخ، دو چیز درون انسان وجود دارد که پیرو عقل و شهوت و آز هستند. به عبارتی، درون یک شخص میتواند به سمت عقل و پیروی از راههای درست برود یا به سمت خواستههای نفسانی و欲.
هوش مصنوعی: اگر از فانی شدن پرهیز کنی، در جاودانگی از درون آنها رشد میکنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.