سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله
»
بخش ۵۴ - در تسویت پارسی و تازی
فضل دین در رهِ مسلمانیست
هنر ملک ره فرادانیست
هست محتاج کارسازی ملک
چه کند پارسی و تازی ملک
از پی دین و شغل پردازی
هیچ در بسته نیست در تازی
تا عمر شمع تازیان بفروخت
کسری اندر عجم چو هیمه بسوخت
ملک عدلست و دین دلِ پر درد
تازی و پارسی چه خواهد کرد
پارسی بهر کارسازی تست
تازی از بهر کرّه تازی تست
گر به تازی کسی ملک بودی
بوالحکم خواجهٔ فلک بودی
تازی ار شرع را پناهستی
بولهب آفتاب و ماهستی
مرد را چون هنر نباشد کم
چه ز اهل عرب چه ز اهل عجم
بهر معنیست قدر تازی را
نز پی صورت مجازی را
هرکه شد جان مصطفی را اهل
چکند ریش و سبلت بوجهل
بهر معنیست صورت تازی
نه بدان تا تو خواجگی سازی
روح با عقل و علم داند زیست
روح را پارسی و تازی چیست
این چنین جلف و بیادب زانی
که تو تازی ادب همی خوانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن بحثی دربارهی دین و فرهنگ دارد و به تفاوتهای بین زبانها و ملیتها میپردازد. شاعر به این نکته اشاره میکند که اصل مهم در انسانیت و هنر، تقدس دین و کار کردن برای آن است، نه ملیت یا زبان شخص. او معتقد است که پارسیزبانان و عربزبانان هر دو نیاز به یکدیگر دارند و باید در کنار هم برای خدمت به دین و جامعه تلاش کنند. همچنین، او تأکید میکند که ارزش انسانها به هنر و علمشان است، نه به نسبت زبانی یا ملیتی که دارند. در آخر، شاعر به بیادبی افرادی انتقاد میکند که تنها به خاطر زبان، دیگران را تحقیر میکنند.
هوش مصنوعی: فضیلت دین در مسیر مسلمان بودن است و هنر واقعی در سروری به دانایی و فهم مسائل است.
هوش مصنوعی: ملک (حاکم یا سرزمین) به کمک و حمایت نیاز دارد. در این شرایط، زبان فارسی و عربی چه تاثیری میتوانند داشته باشند؟
هوش مصنوعی: هیچ مانعی برای دنبال کردن دین و کار و تلاش در زندگی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که عمر شمعهای تازیان پایان یافت، کسری در سرزمین عجم مانند هیزم سوزانده شد.
هوش مصنوعی: عدالت به حاکمیت ارتباط دارد و دین به دلهای پر از درد و رنج میپردازد؛ حالا چه تاثیری میتواند بر احساسات و وضعیت مردمان تازی (عرب) و پارسی (ایرانی) بگذارد؟
هوش مصنوعی: فارسی به خاطر کارهای مهم و اساسی است، در حالی که زبان عربی برای موضوعات خاص و ویژه مورد استفاده قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به زبان عربی برتری و قدرت داشته باشد، در آن صورت بوالحکم، یعنی صاحب حکمت و دانش، از آن خداوندی خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر تو به قوانین دین پناه ببری، مانند خورشید و ماه درخشان و با عظمت خواهی شد.
هوش مصنوعی: اگر مردی هنری نداشته باشد، فرقی نمیکند که از اهل عرب باشد یا اهل عجم، در هر حال کم و بیاهمیت خواهد بود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که هر مفهوم و معنیای به اندازه خود اهمیت دارد و نمیتوان به ظاهر و شکل ظاهری آن توجه کرد. بلکه باید به عمق و محتوای واقعی آن دقت کرد.
هوش مصنوعی: هر کس که جان پیامبر را شناخت و به او محبت ورزید، باید به دور از عیبجویی و خندههای بیادبانه باشد.
هوش مصنوعی: هر ظاهری به خاطر یک معنا وجود دارد، اما نباید به آن ظاهرسازی دل ببندی، بلکه باید خود را به جایگاه واقعیات برسانی.
هوش مصنوعی: روح با عقل و علم میفهمد که زندگی روح چه تفاوتی بین زبانهای فارسی و عربی دارد.
هوش مصنوعی: شما که اینقدر بیادب و سبکسر هستید، چگونه میخواهید به دیگران آداب و اخلاق بیاموزید؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.